1. Заплаціць грошы каму‑н. за што‑н., разлічыцца за паслугі. [Лабановіч] даволі шчодра расплаціўся з бабкаю Параскаю за паслугі.Колас.Рыгор расплаціўся з вазніцаю і на параконцы вярнуўся з Лібаю ў мястэчка.Гартны.
2.перан. Адпомсціць, разлічыцца за прычыненую крыўду. [Бацька:] — Так, я зараз памру з вялікім неспакоем, што не магу ўстаць і расплаціцца з Гальвасам.Чорны.
3.перан.Панесці пакаранне, кару за што‑н. Час міне, і Лёня расплаціцца за сваё заблуджэнне цяжкімі маральнымі пакутамі.Майхровіч.Мы адказалі: «Віта! Пад Растовам і пад Масквой...» Цяпер мы прымусім бандыта Расплаціцца сваёй галавой.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацярпе́ць
1.гл патрываць;
2. (панесцістратуі г. д.) (er)léiden* vt;
пацярпе́ць няўда́чуéine Schláppe erléiden*; misslíngen* (праплан, справуі г. д.);
1. Пацягнуць волакам, не адрываючы ад паверхні чаго‑н. Віктар ухапіў Мірона за ногі і павалок па зямлі.Маўр.Выплыў Сенька з затока, пераехаў Прыпяць, потым, спусціўшыся крыху ніжэй, прыстаў да берага і павалок лодку ў кусты.Краўчанка.
2.Панесці што‑н. цяжкае, з цяжкасцю. Праца закіпела дружна. Хлопцы, дзяўчаты павалаклі дошкі, цэглу, жалеза.Карпюк.Завішнюк узяў свае мяшкі, трыножнік і павалок на двор, як нешта зусім чужое.Пташнікаў.
3.Разм. Павесці сілком, прымусіць пайсці куды‑н. Начапіў я козліку аборачку на рогі і павалок са двара.Брыль.Паліцыянты схапілі высокага .. харыста Паўла Моніча і павалаклі.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Хутка, паспешна накіравацца куды‑н. Грышка што было духу папер цераз поле ў бярэзнік.Чарот.Ззаду на .. [паравоз] паперлі вагоны.Новікаў.
2.каго. Груб. Прагнаць, выгнаць. Я моцна зазлаваў і папер беднае дзіця: — Кідай дровы! Панашу іх сам. А ну марш дадому!Карпюк.// Пагнаць, адправіць куды‑н. — Дзівак чалавек, — усміхнуўся пасыльны. — Садзіся во ў брычку, паедзем, а то заўтра пехатой папруць.Асіпенка.
3.каго-што. Панесці, павалачы (звычайна што‑н. цяжкае). Для большай пачцівасці Стуканок пакінуў сваю аблавушку на ганку, а торбу з рыбай папер у хату.Рылько.Ускінуў .. Ільюк [цяля], як барака, на плечы.. і папер дадому.Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стра́таж.
1. (лишение чего-л.) поте́ря;
с. крыві́ — поте́ря кро́ви;
с. зро́ку — поте́ря зре́ния;
с. працаздо́льнасці — поте́ря трудоспосо́бности;
2. (пропажа) уте́ря, поте́ря;
3. убы́ток м.; уще́рб м.;
пане́сці ~ту — понести́ убы́ток (уще́рб);
4. утра́та, поте́ря;
смерць вучо́нага — вялі́кая с. — смерть учёного — больша́я утра́та (поте́ря);
◊ цярпе́ць ~ту — быть в убы́тке, нести́ поте́ри
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
uszczerbek, ~ku
uszczerb|ek
м.кніжн. урон, шкода;
bez ~ku dla sprawy — без шкоды для справы;
doznać ~ku na czym — панесці ўрон у чым;
z ~kiem dla zdrowia — са шкодай для здароўя
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
1. Не згадзіцца рабіць што‑н.; выказаць сваю нязгоду займацца чым‑н. Пасля сканчэння акадэміі Зіну і Ніну хацелі пакінуць у аспірантуры, але яны катэгарычна адмовіліся.Гурскі.Дзед Талаш і Нупрэй мелі ўсе падставы адмовіцца на сённяшні дзень ад разведкі мястэчка.Колас.// Не прыняць чаго‑н., адхіліць. Адмовіцца ад падарунка. □ [Дзед:] — А пра вас, малых, дык і гаварыць няма чаго, — ад салодкага вы ніколі не адмовіцеся.Рылько.
2. Парваць сувязі з роднымі, блізкімі; адрачыся. Але Паддубны не можа адмовіцца ад Ганны, адштурхнуць яе ад сябе, панесці цяжкую рану гэтаму блізкаму і дарагому чалавеку.Хромчанка.
3. Не прызнаць за сваё, не пацвердзіць чаго‑н. Адмовіцца ад сваіх абяцанняў. Адмовіцца ад подпісу.// Перастаць трымацца чаго‑н.; адступіцца ад чаго‑н. Адмовіцца ад веры. Адмовіцца ад сваіх поглядаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
strata
strat|a
ж.
1. страта; згуба;
~a czasu — страта часу;
2. страта; урон; шкода; выдатак;
ponieść ~ę — панесці страты;
zyski i ~y — прыбыткі і страты (выдаткі);
~y w ludziach — чалавечыя страты; страты ў жывой сіле
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
1. Трапаннем ачысціць (валакно ад кастрыцы). Лісавета была рада, што лён сцёрты, а патрапаць яго яна і сама здолее.Чарнышэвіч.
2. і без дап. Трапаць некаторы час. Кончыцца кананне бульбы, мо’ хто на дзень-другі пазаве лён паслаць ці патрапаць.Гартны.
3.Разм. Працяглым або неахайным карыстаннем знішчыць, зрабіць бруднай, непрыгоднай якую‑н. рэч. Патрапаць адзежу. Патрапаць кнігу.
4. Злёгку, ласкава паляпаць, пагладзіць рукой, пальцамі. Раман злёгку, з любасцю, патрапаў па шыі коніка і прамовіў: — Эх ты, конік, мой конік!Колас.Настаўніца патрапала мяне па шчацэ і сказала ўсміхаючыся: — Добра. Пішы.Таўлай.
5.перан.Панесці вялікія страты баявымі дзеяннямі. З-за цемені камандзір не мог устанавіць, ці знішчыў ён дэсант, ці так патрапаў яго.Чорны.
6.Абл. Пайсці. Басанож [сябры] патрапалі далей, пахвальваючы і дарогу, і расу, і гэтую прыемнасць ступаць босымі нагамі па мяккай дарозе.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)