ця́жкі, цяжкі́

1. schwer;

ця́жкі чамада́н ein schwérer Kóffer;

ця́жкі́я часы́ schwére Zéiten;

ця́жкае пачуццё ein níederdrückendes Gefühl;

2. (суровы) schwer, hart;

ця́жка́я ка́ра éine schwére [hárte] Stráfe;

3. (які патрабуе вялікай працы і г. д.) schwer, beschwérlich, mühevoll;

ця́жка́я пра́ца schwére Árbeit;

ця́жко́е дыха́нне mühsamer Átem;

4. (сур’ёзны) schwíerig, ernst; komplizíert;

ця́жко́е пыта́нне éine schwíerige Fráge;

ця́жка́я хваро́ба éine schwére Kránkheit;

5. (змрочны, сумны – пра характар) únverträglich, schwíerig;

ця́жка́я прамысло́васць Schwérindustrie f -;

ця́жкі́я мета́лы Schwérmetalle pl;

ця́жкая артыле́рыя schwére Artilleríe;

ця́жкі́ стыль ein schwérer [überládener] Stil;

◊ ця́жкая рука́, ця́жкі на руку́ éine schwére Faust;

ця́жкі на пад’ём разм schwérfällig sein;

ця́жко́е паве́тра dúmpfe [stíckige] Luft

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

вы́нести сов.

1. в разн. знач. вы́несці, мног. павыно́сіць (о впечатлении — ещё) атрыма́ць;

вы́нести ме́бель из ко́мнаты вы́несці (павыно́сіць) мэ́блю з пако́я;

вы́нести за ско́бки вы́несці за ду́жкі;

вы́нести вопро́с на собра́ние вы́несці пыта́нне на сход;

волна́ вы́несла ло́дку на бе́рег хва́ля вы́несла ло́дку на бе́раг;

вы́нести пригово́р вы́несці прысу́д;

вы́нести впечатле́ние атрыма́ць ура́жанне;

вы́нести благода́рность вы́несці падзя́ку;

2. (умчать, вывезти куда-л.) вы́несці, вы́мчаць;

ло́шади вы́несли са́ни на поля́ну ко́ні вы́неслі (вы́мчалі) са́ні на паля́ну;

3. (выдержать, вытерпеть) вы́несці, зне́сці, вы́церпець;

◊

вы́нести на свои́х плеча́х вы́несці на сваі́х пляча́х;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

адкры́ты

1. прич. откры́тый; (о частях тела — ещё) обнажённый; см. адкры́ць;

2. прил. (искренний) открове́нный; прямо́й;

а. чалаве́к — открове́нный (прямо́й) челове́к;

3. прил. (явный, не скрываемый) откры́тый, открове́нный, неприкры́тый;

~тая варо́жасць — откры́тая (открове́нная, неприкры́тая) вражде́бность;

4. прил. (не закрытый) откры́тый;

○ ~тае галасава́нне — откры́тое голосова́ние;

~тае мо́ра — откры́тое мо́ре;

~тае пісьмо́ — откры́тое письмо́;

~тае пыта́нне — откры́тый вопро́с;

а. склад — лингв. откры́тый слог;

а. ўрок — откры́тый уро́к;

◊ з ~тымі вача́мі — (рабіць што) с откры́тыми глаза́ми (делать что);

з ~тай душо́й — с откры́той душо́й;

пад ~тым не́бам — под откры́тым не́бом;

ісці́ ў ~тую — идти́ в откры́тую;

з ~тым сэ́рцам — с откры́тым се́рдцем

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

даліка́тны

1. делика́тный, ве́жливый, обходи́тельный, предупреди́тельный, учти́вый;

2. делика́тный, мя́гкий;

зана́дта ~ныя адно́сіны — (да чаго) сли́шком делика́тное (мя́гкое) отноше́ние (к чему);

3. разг. (затруднительный) делика́тный, щекотли́вый;

~ная спра́ва — делика́тное (щекотли́вое) де́ло;

4. корре́ктный, щепети́льный;

5. (слабый) хру́пкий, делика́тный, не́жный;

чалаве́к ~нага скла́ду — челове́к делика́тного (не́жного) сложе́ния;

зана́дта ~ная ца́цка — сли́шком хру́пкая игру́шка;

6. делика́тный, бе́режный, осторо́жный;

апара́т патрабу́е даліка́тнага абыхо́джання — аппара́т тре́бует делика́тного (бе́режного, осторо́жного) обраще́ния;

7. (о материале) то́нкий;

8. изя́щный;

~ныя ту́флі — изя́щные ту́фли;

9. (о кушаньях, вкусе) изы́сканный;

10. перен. то́нкий;

д. пах дарагі́х духо́ў — то́нкий за́пах дороги́х духо́в;

◊ д. пол — уст. сла́бый (не́жный) пол;

~нае пыта́нне — делика́тный (щепети́льный) вопро́с

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

дакла́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Які адпавядае ісціне; сапраўдны. Дакладная вага. Дакладная колькасць. // Здольны паказваць, вызначаць што‑н. у поўнай адпаведнасці з сапраўднасцю; правільны. Дакладны гадзіннік. Дакладныя прыборы.

2. Поўнасцю адпаведны якому‑н. узору, якім‑н. патрабаванням, устаноўленым законам, правілам. Дакладная копія. Дакладнае выкананне загаду. □ Ярохін не ведаў дакладнага перакладу апошняга слова, але зразумеў іменна так. Шамякін.

3. Канкрэтны, вычарпальны, правільны; не прыблізны, не агульны. Дакладныя інструкцыі. Дакладны адрас. Дакладны адказ. Дакладны ўлік. Дакладныя веды. // Выразны, ясны, зразумелы. Дакладная дэфініцыя. □ Мікалай Патапавіч гаварыў гучна, адрывіста, не надта падбіраючы адпаведныя словы, а ў Глінскага голас быў ціхі, сказы дакладныя, выразы трапныя. Кулакоўскі. // Такі, што не выклікае сумненняў; верагодны, пэўны. Дакладныя крыніцы. □ Гогаберыдзе гаварыў з такой упэўненасцю, быццам пра ўсё гэта ў яго меліся дакладныя весткі. Мележ.

4. Акуратны, пунктуальны. Ірына, як і заўсёды, дакладная: вячэру і абед яна прыносіць у адзін і той жа час. Даніленка.

5. Такі, у якім асобныя элементы выразна аддзелены адзін ад другога. Дакладныя рухі. Дакладныя прыёмы. Дакладны крок.

6. Добра арганізаваны; акуратны; зладжаны. Дакладны рэжым заняткаў. Дакладная работа машыны.

•••

Дакладныя навукі гл. навука.

дакладны́, ‑а́я, ‑о́е.

1. Які змяшчае ў сабе даклад, прызначаны для даклада (у 2 знач.). — Вы, таварыш Шыянок, напішыце падрабязна ўсё гэта ў дакладней запісцы на маё імя, а я пастаўлю пытанне на бюро гаркома. Сабаленка.

2. у знач. наз. дакладна́я, ‑ой, ж. Дзелавая папера з кароткім выкладам сутнасці справы, якая павінна разглядацца. Жэрдзін за подпісам камбата паслаў дакладную ў штаб палка. Няхай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

патра́піць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак.

Разм.

1. Папасці, пацэліць. Агата, як ўтрапёная, бегала па хаце, нацягвала на сябе кофту, але не магла патрапіць у рукавы. Сабаленка. [Бадзюля] доўга яшчэ трымаў трубку, пасля хацеў павесіць на рычаг, не патрапіў, і яна, бразнуўшы, упала на лаву. Пташнікаў.

2. Апынуцца дзе‑н., трапіць куды‑н. Калі каму трэба патрапіць на самы бераг да рачных трамваяў, трэба пераходзіць па спецыяльных жалезных мастках, перакінутых праз вуліцу. Лынькоў. — Ну і дзіва! Як гэта ты [Анэтка] патрапіла да нас? Хадкевіч.

3. Дагадзіць, унаравіць каму‑н. — Можаш ісці, Харчанка, — кажа маёр салдату. — А мне, мабыць, гаспадыня паможа тут разабрацца. — Можа, не патраплю я вам? Скрыган. [Чарнавус:] — Я так і на сходзе сказаў: старасць! Не магу я ўжо цяпер паспець усюды, патрапіць усім... Кулакоўскі.

4. Змагчы, здолець зрабіць што‑н., даказаць што‑н. Я б патрапіў сказаць, Што і я чалавек, Што і мне гараваць Надаела ўвесь век. Купала. Путрамант падкрэслівае, што Танк першы ў заходнебеларускай літаратуры патрапіў глыбока ўнікнуць у стыхію беларускай мовы і тварыць з яе высокія мастацкія вартасці. Шырма. Пытанне было такое недарэчнае, такое неспадзяванае, што ніхто не патрапіў у першую хвіліну знайсці на яго адказ. Колас. [Раіна:] «Заруба маніць вам, Бо толькі я патраплю адшукаць Дарогу ў лагер, ведаючы там І дрэва кожнае і кожны пень». Танк.

•••

Патрапіць у тон (пад густ) — сказаць ці зрабіць што‑н. дарэчы, прыемнае каму‑н. Анатоль адказваў скупа, быццам баяўся не патрапіць .. [Рыгору] у тон. Асіпенка. Захоча Богут, зробіць ласку, Адно патрап яму пад густ. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ста́вить несов., в разн. знач. ста́віць;

ста́вить кни́ги на по́лку ста́віць кні́гі на палі́цу;

ста́вить цветы́ в ва́зу ста́віць кве́ткі ў ва́зу;

ста́вить таре́лки на стол ста́віць тале́ркі на стол;

ста́вить па́мятник ста́віць по́мнік;

ста́вить самова́р ста́віць самава́р;

ста́вить го́лос ста́віць го́лас;

ста́вить часы́ ста́віць гадзі́ннік;

ста́вить телефо́н ста́віць тэлефо́н;

ста́вить но́вую пье́су ста́віць но́вую п’е́су;

ста́вить термо́метр ста́віць тэрмо́метр;

ста́вить вопро́с на обсужде́ние ста́віць пыта́нне на абмеркава́нне;

ста́вить диа́гноз ста́віць дыя́гназ;

ста́вить в обя́занность ста́віць у абавя́зак;

ста́вить пия́вки ста́віць п’я́ўкі;

ста́вить на туза́ ста́віць на туза́;

ста́вить солда́т на кварти́ры ста́віць салда́т на кватэ́ры;

ста́вить на рабо́ту ста́віць на рабо́ту;

ста́вить пе́ред фа́ктом ста́віць пе́рад фа́ктам;

ста́вить це́лью ста́віць мэ́тай (за мэ́ту);

ста́вить о́пыты в лаборато́рии ста́віць до́следы ў лабарато́рыі;

ста́вить реко́рд ста́віць рэко́рд;

ста́вить резолю́цию на голосова́ние ста́віць рэзалю́цыю на галасава́нне;

ста́вить свою́ по́дпись ста́віць свой по́дпіс;

◊

ни во что не ста́вить (кого-л.) лічы́ць ні за што (каго-небудзь);

ста́вить на одну́ до́ску ста́віць на адну́ до́шку;

ста́вить на́ ноги (кого-, что-л.) ста́віць на но́гі (каго-, што-небудзь);

ста́вить на своём ста́віць на сваі́м;

ста́вить то́чки (то́чку) над «і» ста́віць кро́пкі (кро́пку) над «і»;

ста́вить в изве́стность даво́дзіць да ве́дама;

ста́вить в приме́р ста́віць у пры́клад;

ста́вить на ка́рту ста́віць на ка́рту;

ста́вить во главу́ угла́ кла́сці ў асно́ву (у асно́ву асно́ў);

ста́вить на вид ста́віць на від;

ни в грош не ста́вить ні ў грош не ста́віць;

ста́вить крест (на ком, на чём) ста́віць крыж (на кім, на чым);

ста́вить в тупи́к ста́віць у тупі́к;

ста́вить к сте́нке ста́віць да сцяны́;

ста́вить под вопро́с ста́віць пад пыта́нне;

ста́вить вопро́с ребро́м ста́віць пыта́нне ру́бам;

ста́вить под уда́р ста́віць пад уда́р;

ста́вить знак ра́венства ста́віць знак ро́ўнасці;

ста́вить па́лки в колёса устаўля́ць па́лкі ў ко́лы;

ста́вить вся́кое лы́ко в строку́ ста́віць ко́жную дро́бязь у віну́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

nice [naɪs] adj.

1. прые́мны, мі́лы, сла́ўны, до́бры;

a nice smile прые́мная ўсме́шка;

a nice day до́бры/паго́длівы дзень;

that’s very nice of you гэ́та ве́льмі ласка́ва з ва́шага бо́ку;

it’s been nice meeting you прые́мна было́ з ва́мі пазнаёміцца

2. iron. до́бры, до́бранькі;

This is a nice mess you’ve got us into! У добрую ж гісторыю вы нас уцягнулі!

3. то́нкі, во́стры;

a nice distinction то́нкае адро́зненне;

a nice shade of meaning то́нкае адце́нне ў значэ́нні;

a nice ear то́нкі/во́стры слых

4. склада́ны, ця́жкі; які́ патрабуе вялі́кай дакла́днасці, асцяро́гі і даліка́тнасці;

a nice point of law склада́нае юрыды́чнае пыта́нне

5. : The porridge was nice and hot. Аўсяная каша была па-сапраўднаму гарачая;

The bus is going nice and fast. Аўтобус ідзе даволі хутка.

♦

as nice as pie ве́льмі до́бры, ве́тлівы, прыя́зны, абыхо́длівы; ≅ хоць (ты) да ра́ны кладзі́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

raise​2 [reɪz] v.

1. падыма́ць, падніма́ць;

raise anchor зня́цца з я́кара;

raise one’s eyes узня́ць во́чы (на каго-н.)

2. : raise one’s voice павыша́ць го́лас

3. павыша́ць; павялі́чваць;

raise prices павы́сіць цэ́ны;

raise wages павы́сіць зарпла́ту

4. выкліка́ць, параджа́ць;

raise suspicion узбуджа́ць падазрэ́нне

5. выро́шчваць; разво́дзіць;

raise cattle разво́дзіць буйну́ю рага́тую жывёлу;

raise corn/vegetab les/flowers выро́шчваць кукуру́зу/агаро́дніну/кве́ткі

6. гадава́ць, выхо́ўваць (дзяцей)

7. : raise a question паста́віць пыта́нне

8. збіра́ць, здабыва́ць (грошы);

raise money for charity збіра́ць гро́шы на дабрачы́ннасць

♦

raise one’s glass (to smb.) падня́ць бака́л (за каго́-н.); сказа́ць тост;

raise one’s hand against smb. узня́ць руку́ на каго́-н., уда́рыць каго́-н.;

raise smb.’s spirits узня́ць каму́-н. настро́й, падбадзёрыць каго́-н.;

He didn’t raise a finger to help us. Ён і пальцам не паварушыў, каб дапамагчы нам.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ask [ɑ:sk] v.

1. пыта́ць, спыта́ць; пыта́цца, спыта́цца, запыта́цца;

Can I ask a question? Я магу задаць пытанне?;

He asked about her family. Ён спытаўся пра яе сям’ю;

He asked where I lived. Ён спытаўся, дзе я жыву.

2. (па)пpaсі́ць (аб чым-н.);

ask for help прасі́ць дапамо́гі

3. прасі́ць дазво́лу;

He asked the boss whether he could have a day off. Ён спытаўся ў боса, ці можа ён мець выхадны дзень.

4. пыта́цца, даве́двацца;

ask for a job пыта́цца нако́нт рабо́ты

5. запраша́ць; зваць;

They asked me to dinner. Яны запрасілі мяне на абед.

6. патрабава́ць;

You are asking too much of him. Вы патрабуеце ад яго зашмат.

7. : ask smb. out запраша́ць каго́-н. у тэа́тр, рэстара́н і да т.п.

♦

be asking for it/be asking for trouble infml ле́зці/пе́рціся на ражо́н; шука́ць бяды́; ле́зці ў бяду́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)