Піся́г, піся́га, пася́г, пісю́га ’шрам ад удару пугай’, ’крывавы след ад удару’ (Шат.; Мат. Гом.; ТС; рас., Шатал.), пісяга́ты ’стракаты’ (маст., Сцяшк. Сл.), бяроз. пісяга́сты ’тс’ (Сл. ПЗБ), піся́жыць ’біць бізуном ці чым-н. іншым, пакідаючы шрамы’; бярэз. піця́х, кам. пуцугі; петрык., лельч., рэч. пісягі, піцягі ’рагі ад поту, слёз на твары’ (ЛА, 3). Параўн. піса́г ’тс’ (гл.); усе формы ўзыходзяць да *pisati, гл. піса́ць, першапачатковае значэнне — ’праводзіць лінію, рысу’, параўн. польск. дыял. piska ’рыска’, twarz łzami pisze (пра сляды слёз) (Варш. сл.), балг. радоп. пѝсинка ’рыска, палоска’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
fontanna
ж. фантан;
parkowa fontanna — паркавы фантан;
fontanna łez — фантан слёз
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
саро́мецца, -еюся, -еешся, -еецца; незак.
1. Адчуваць сорам, няёмкасць за свае ўчынкі, паводзіны і пад.
С. расказаць пра сваю віну.
С. свайго бруднага адзення.
2. Бянтэжыцца, канфузіцца.
С. незнаёмых людзей.
С. пець.
Не трэба с. сваіх слёз.
|| зак. асаро́міцца, -млюся, -мішся, -міцца (да 1 знач.) і пасаро́мецца, -еюся, -еешся, -еецца.
Дзяцей бы пасаромелася!
Пасаромеўся позна званіць сябру.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
праня́ць, прайму́, про́ймеш, про́йме; праня́ў, -няла́, -ло́; праймі; праня́ты; зак.
1.(1 і 2 ас. не ўжыв.), каго-што. Прабраць, пранікнуць усярэдзіну.
Сырасць праняла мяне наскрозь.
Праняў холад.
2. перан., каго. Моцна падзейнічаць на каго-н.
Нічым яго не проймеш.
Гэта гора праняло ўсіх да слёз.
3. безас., каго. Пранесці (пра панос; разм.).
|| незак. прайма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
змакрэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Стаць мокрым, намокнуць (ад поту, слёз, расы і пад.). Ад стараннасці змакрэлі рукі, я стаўляў кляксы, бясконца крэсліў, быў блізкі да плачу. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вяршэ́нства, ‑а, н.
Уст. Пануючае, кіруючае становішча. / у паэт. ужыв. Прымі ж удзячнасці вяршэнства, Бярозавы мой сіні кут, Што ты ўбярог маё маленства Ад слёз дарослых і пакут. Вярба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спла́кацца, сплачуся, сплачашся, сплачацца; зак.
1. Праліць шмат слёз; змучыцца ад плачу. На свежым пяньку хлапчук малы Сплакаўся — усхліпвае ледзьве. Барадулін.
2. Выплакацца. Пакуль не сплачашся, не палягчэе. Паўлаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
readily [ˈredɪli] adv.
1. з гато́ўнасцю, ахво́тна
2. ху́тка, адра́зу, без затры́мкі;
She is not readily moved to tears. Яе нялёгка давесці да слёз.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пато́к, -у, мн. -і, -аў, м.
1. Імкліва цякучая водная маса, рака, ручай.
Бурны п.
Веснавыя патокі.
2. перан. Маса вадкасці, паветра, якая імкліва цячэ, распаўсюджваецца.
П. лавы.
П. газу.
П. святла.
П. слёз.
П. слоў.
П. бежанцаў.
3. Паточная вытворчасць (спец.).
Выраб матораў арганізаваны па прынцыпе патоку.
4. Частка агульнага саставу навучэнцаў, раздзеленых для правядзення якіх-н. заняткаў, экзаменаў.
Выпускнікі аднаго патоку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
блага́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Маліць, прасіць, умольваць. Благаюць людзі: — Дай нам рады, Вяль, Ратуй, пагібель нас чакае!.. Зарыцкі. Глядзела [маці] на Хадоську вачамі, поўнымі болю і слёз, божкала, жахалася, благала. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)