Сярэдніх год; пажылы. Немалады ён — мой равеснік, Але рухавы, як юнак.Колас.Шафранскі быў чалавек ужо немаладога веку, трошкі грузнаваты.Сабаленка.— Што гэта, дзядзька? — запытаў Анатоль у немаладога ўжо, з мноствам зморшчынак на буйным твары суседа.Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Право́рны ’рухавы, спрытны’ (ТСБМ), право́ра ’рухавы хлопчык або дзяўчынка’ (Нас.), рус.прово́рный, прово́р ’спрытны чалавек’, укр.прово́рний ’тс’, проворя́ка ’рухавая, спрытная асоба’. Хутчэй за ўсё, запазычана з рускай мовы, што канстатуецца і для ўкраінскай (ЕСУМ, 4, 592). Рускае слова звязваюць з балг.прови́рам ’прасоўваць’, літ.varyti ’гнаць’, лат.vert ’бегаць’ (Фасмер, 3, 372). Параўн. віру́тнік ’узбаламучаны, кручаны чалавек; злачынец, злодзей’ (гл.), увера́цца ’чапляцца’ (гл.). Варбат рэканструюе прасл.*provorь < *proverti (Супр. чыт., II, 15; Слав. языкозн., XII, 119). Гл. таксама Калашнікоў, ОЛА, Исследов., 1994–1996, 217–218.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жэ́ўжык ’свавольнік, гарэза’. Рус.дыял.кур., зах., паўд., смал.же́вжик ’невялікі, але рухавы чалавек’, же́вжик ’вяртлявы, рухавы чалавек’, ’верабей’, ст.-укр. з 1651 г. (Хрэст.). Усх.-слав. жартаўлівае (Булахоўскі, Нариси загального мовознавства, 1959, 108) слова можа быць узведзена да прасл. формы *žьv‑, што чаргуецца з *živ‑ (гл. жывы і жвавы). Супрун, Бел.-польск. ізал., 126. У слове жэўжык другое ж, відаць, у той ці іншай меры адлюстроўвае ўплыў першага ж, а значыць, можа разглядацца як рэдуплікаванае, што для жартаўлівага слова цалкам зразумела. Суфікс ик (> ‑ык) часта выкарыстоўваецца для назваў асоб.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рахлю́ддзе (рахлю́дзьдзя, ряхлюдзьдзя) ’старое парванае адзенне, старызна, рыззё’ (Бяльк.). Параўн. рус.ру́хлядь ’тс’, што да рухло ’рухомая маёмасць’ (Фасмер, 3, 524), параўн. рухлявы ’рухавы’ (гл.). Аналагічна да рухомы ’тс’ і рухомасць ’рухомая маёмасць’ (гл.). Да рахацца (гл.)?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
agile
[ˈædʒəl]
adj.
1) жва́вы, руха́вы; спры́тны
An acrobat has to be agile — Акраба́т паві́нен быць спры́тны
2) Figur. ке́млівы
an agile mind — спры́тны ро́зум
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
2.(отличающийся лёгкостью, живостью в движениях)руха́вы; (живой) жва́вы; (гибкий) гі́бкі, гну́ткі;
подвижный ребёнок жва́вае (руха́вае) дзіця́;
подвижно́й умперен. гі́бкі (гнуткі) ро́зум;
подвижное лицо́руха́вы твар;
подвижные и́гры руха́выя (жва́выя) гу́льні.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́рсткі, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Хуткі, жвавы, быстры. Для свайго ўзросту .. [доктар] быў яшчэ даволі порсткі і рухавы.Васілевіч.Аля падхоплівае чамаданы і порсткімі крокамі накіроўваецца ў горад.Пальчэўскі.
2. Запальчывы, быстры. Па характару яны зусім розныя людзі: Мікалай Вітушка спакойны, разважлівы, далікатны, а Міхал Падабед порсткі, гарачы і крыху грубаваты.Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ую́н, ‑а, м.
1. Прэснаводная, вельмі рухавая рыба сямейства ўюновых з падоўжаным чэрвепадобным целам. Мяса ўюна тлустае, мяккае і крыху саладкаватае на смак.Матрунёнак.
2.перан.Разм.Рухавы, жвавы чалавек. [Сімачка] здрыганула ножкамі і ўюном выкаўзнулася, каб самой пабегчы да дзяцей.Гроднеў.// Пранырлівы, лаўкач. Гэты ўюн заўсёды выкруціцца.
•••
Віцца ўюномгл. віцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
nippy[ˈnɪpi]adj.infml
1. ве́льмі хало́дны;
a nippy morning хало́дная ра́ніца;
The weather is nippy today. Сёння марозіць.
2.BrE шпа́ркі, руха́вы;
You’ll have to be nippy if you want to be on time. Табе трэба варушыцца, калі не хочаш прыпазніцца.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)