Матраб’я́нка ’мясны фарш’ (рэч., Мат. Гом.). Відавочна, з польск. wątrobianka, якое на Палессі азначала ’зельц’, ’страўнік жывёлы, тоўстая кішка, начыненая свінымі вантробамі’. Мена в > м (параўн. рус. ватрушка — матрушка).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мя́дліца 1 ’мялка’ (беласт., Сл. ПЗБ). З польск. międlica ’тс’. г
◎ Мядлі́ца 2 ’мятліца, метлюжок звычайны, Poa trivialis L.’ (рагач., Мат. Гом.). Да мятліца (гл.). Мена т > д выклікана звонкасцю санорных.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Масля́тка ’маслёнка пасля збітага масла’ (светлаг., Мат. Гом.). Да маслюк (гл.). Мена ‑н‑ на ‑т‑ у канчатку пад уплывам астаткі, астатак ’рэшта’, г. зн. ’тое, што астаецца ў канцы працэсу збівання масла’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Медлік ’бабка з 30 снапоў’ (бяроз., Выг. дыс.). Да мэндлік (гл.). Мена ‑эн‑ у ‑e‑ у выніку «гіперправільнасці» (фанетычная адаптацыя польскіх лексем з насавым ę); параўн. польск. święto — бел. бяроз. сьве́то ’свята’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Му́дны ’хітры’ (Касп.). Няясна. Магчыма, у выніку кантамінацыі слоў му́дры і му́тны ’падазроны, не зусім ясны’. Ці мена ‑р‑ > ‑н‑, выкліканая шматзначнасцю лексемы мудры для адрознення (?). Параўн. тураў., гродз. му́дры ’хітры’ (ТС, КЭС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́дзімка ’ружовыя месцы на шчацэ’ (мазыр., ЛА, 3), ро́дзінка ’тс’ (брэсц., там жа) — у выніку субстантывацыі дзеепрыметніка *rod‑imъ < *roditi > радзі́ць (гл.). Мена ‑м‑ > ‑н‑, відаць, пад уплывам рус. ро́динка ’радзімы знак, радзімка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пукна́ты ’пукаты, пухнаты, тоўсты’ (пін., Жыв. сл.), ’выпуклы’ (ТС), пукнатый ’тс’ (Клім.). Відаць, да пукаты ’тс’ (гл.), параўн. укр. валын. пукнястий ’тс’; магчыма, збліжанае да пухнаты (гл.) < пухнуць (мена к/хі). Гл. наступнае слова,
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перавяжыха ’дуброўка прамастаячая, Potentilla erecta (L.) Rausch’ (віц., Кіс.). Відаць, да перавяза́ць: сцябло расліны выглядае нібы перавязанае ў каленцах, адкуль вырастаюць лісты. Да пера- і вяза́ць (гл.). Мена з > ж характэрная для паўн.-зах. Беларусі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лобжа ’куча галля’ (ветк., Мат. Гом.). Да лоўж ’тс’ (гл.). Мена губнога назіраецца і ў ветк. ломжа ’тс’ (там жа), а таксама ў тапоніме Ломжа (ПНР) — насуперак Сташэўскаму (Sł geogr., 1959, 173) і Брукнеру (там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мле́віцца ’думацца, здавацца, уяўляцца’ (паўн.-усх., КЭС). Да прасл. mьněti (Фасмер, 2, 633). Параўн. рус. мниться, ст.-рус. мьнѣние ’падазрэнне, дапушчэнне’, вяц. мле́нье ’тое, што здаецца, уяўляецца’. Мена мн‑ > мл‑ і ў балг. мля, мня ’мяркую’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)