Напала́м ’напалову’ (Гарэц., Др.), ’на дзве роўныя часткі’ (Сл. ПЗБ), напола́м ’напалам, у роўнай долі’ (ТС). Паводле Шубы (Прыслоўе, 115), вынік кантамінацыі напал (гл.) і папалам, што ўяўляе прыназоўнікавае спалучэнне з формай дав. скл. падв. л., гл. поў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плазава́ць ’склюдаваць, апрацоўваць бервяно для зруба’ (шчуч., Сцяшк. Сл.), абчасаць калоду на плаз ’на плашку’ (ТС), рус. зах.-бранск. плазава́ть < польск. płazować ’зрабіць (ачасаўшы) бервяно плоскім’, гуральск. płazy ’паўкруглякі — тоўстыя бярвенні, разрэзаныя напалову, з якіх складаюць сцяну будынка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
парцье́ра, ‑ы, ж.
Занавеска з цяжкай тканіны на дзвярах або вокнах. Вялікія вокны залы былі напалову заценены цяжкімі шчыльнымі барвова-чорнымі парцьерамі. Новікаў. Тамаша вывелі ў суседні пакойчык і пасадзілі ля адчыненых дзвярэй, завешаных цяжкай чорнай парцьерай. Мядзёлка.
[Фр. portiére.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
На́пал 1 ’напалавіну, папалам’ (Бяльк., Сцяшк., Юрч., Янк. 3., Жд. 2), ’напалам, на дзве роўныя часткі’ (калінк., З нар. сл.), на́пол ’напалавіну, напалову’ (ТС), на́палы ’на дзве роўныя часткі’ (Нас.), ст.-бел. наполъ, наполы, рус. на́пол, укр. напів, польск. napół, чэш. napolo, в.-н.-луж. napoł, славен. napol, серб.-харв. напола, балг. наполо, макед. наполу. Прасл. *na polъ ’напалову’, гл. поў ’палавіна’. Формы на зычны гістарычна са спалучэнняў прыназоўніка на з він. скл. адз. л. назоўнікаў, форма на галосны — з він. скл. падв. л. (Карскі 2-3, 74).
Напа́л 2, напол ’бочка для мукі, выдзеўбаная з дрэва’ (Мат. Маг.). Гл. напол.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
напаў...,
Першая састаўная частка складаных слоў, якая надае значэнне: 1) напалову, папалам з чым‑н., напрыклад: напаўшарсцяны, напаўшаўковы; 2) не зусім, не да канца, напрыклад: напаўмёртвы, напаўсветлы, напаўадчынены; 3) палавіна таго, аб чым гаворыцца ў другой частцы, напрыклад, напаўсфера.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́нчык, ‑а, м.
1. Абадок чаго‑н. Венчык капыта. □ Навокал.. чорныя, напалову заваленыя цэглай зеўры печаў, дрэвы з абсмаленымі камлямі і падсушанымі венчыкамі крон. Сачанка.
2. Тое, што і вяночак (у 2 знач.).
3. Памянш. да вянец (у 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
half3 [hɑ:f] adv.
1. напало́ву; частко́ва;
half cooked напало́ву/частко́ва прыгатава́ны;
The glass is half full. Шклянка напалову поўная.
2. у зна́чнай ступе́ні, ама́ль;
The work is half up. Работа амаль скончана.
♦
half as many/much again у два разы́ больш;
not half BrE, infml (выкарыстоўваецца для ўзмацнення выказвання, звыч. у адм. ск.) ве́льмі;
It wasn’t half good. Гэта было вельмі добра;
not half as/not half such a на́ват блі́зка не так;
She is not half as clever as they think. Яна зусім не такая разумная, як лічыцца;
not half bad infml нядрэ́нна; до́бра
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
бярэ́знік, ‑у, м., зб.
1. Бярозавы лес, хмызняк. На тым баку [рэчкі] бялеў малады бярэзнік, напалову затоплены веснавой паводкаю. Грахоўскі. Ходзіць ён [казёл] па ельніку, Бродзіць па бярэзніку, — Ні капусты, ні салаты Не знаходзіць барадаты. Якімовіч.
2. толькі адз. Бярозавыя дровы, будаўнічы матэрыял з бярозы. Навазіць бярэзніку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
псеўдаперы́птэр
(ад псеўда- + перыптэр)
антычны храм, у якім, у адрозненне ад перыптэра, калоны бакавых і задняга фасадаў не маюць поўнага аб’ёму і толькі напалову выступаюць са сцяны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
halve [hɑ:v] v.
1. дзялі́ць папала́м; дзялі́цца (чым-н.);
Let’s halve the work between the two of us. Давай падзелім работу (паміж намі).
2. змянша́ць напало́ву;
That will halve the profits. Гэта зменшыць прыбытак удвая.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)