левіра́т

(ад лац. levir = швагер)

звычай некаторых народаў, паводле якога ўдава мае магчымасць (ці нават абавязана) выйсці замуж за брата нябожчыка-мужа.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БРАЧЫСЛА́Ў,

князь полацкі ў 1230-я г. Жыў у Віцебску, выдаў сваю дачку замуж за наўгародскага кн. Аляксандра Яраславіча (Неўскага). Вяселлі адбыліся ў 1239 у Таропцы і Ноўгарадзе. Гісторыкі лічаць Брачыслава апошнім прадстаўніком дынастыі полацкіх Ізяславічаў.

т. 3, с. 255

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ахмістры́ня, ‑і, ж.

Уст. Жанчына, якая вядзе хатнюю гаспадарку ў багатым доме; аканомка. У Гальваса была ахмістрыня, якая яму страшэнна надакучыла і якую трэба было аддаць замуж не марудзячы. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

таўкачава́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм. зневаж. Падобны на таўкач (у 1 знач.). Таўкачаватая рыжая маладзіца, што прыйшла ў вёску замуж з калісьці багатага хутара, расказвае: — Урбанок хацеў нашу Малю ўзяць. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Стрэль ‘род’: як трэця стрэль, то можна ісці замуж (Сл. рэг. лекс.). Пераасэнсаванае *стрэнь ‘роднасць’, параўн. у другім стрэнні ‘траюрадны’ (Пан.), што да стрыечны, стрэча2 (гл.), параўн. стрэдні, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́пасажыць ’выжыць, выдварыць’ (БРС, Жд., 1, Жд., 2); ’даць пасаг пры выхадзе замуж’ (Нас.). Укр. ви́посажити ’даць пасаг’, польск. wyposażyć, чэш. дыял. výposažiti ’тс’. Да пасаг (гл.) (Брукнер, 432; Махэк₂, 472).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

zaślubić

зак. kogo ажаніцца з кім; выйсці замуж за каго

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Стро́ік ‘галаўны ўбор, які даўней пажылыя кабеты насілі пад хусткай’ (навагр., З нар. сл.), ‘галаўны ўбор удавы, якая другі раз ідзе замуж’, ‘бант з кветкамі на касцюме маладога’ (Сл. ПЗБ). Гл. строй3.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

hiraten

vt, vi жані́цца, выхо́дзіць за́муж

nach Geld ~ — ажані́цца [вы́йсці за́муж] з-за кары́сці

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Абле́так, аблетнік ’дрэвы, нарыхтаваныя к зіме, якія сохлі ўсё лета’ (Шат., Янк. III), аблет ’пералетаваны ў кастры (штабелі) лес’ (Бяльк.) да аб лета ’ўсё лета’. Параўн. «пайшлі дзевачкі ў аблет» (на працягу ўсяго года не выйдуць замуж) (Рам.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)