камуніка́бельны
(фр. communicable, ад лац. communicare = аб’ядноўваць)
такі, з якім лёгка ўстанаўліваць кантакты і дамаўляцца аб чым-н. (напр. к. чалавек).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
сек’ю́рыці
(англ. security)
1) сістэма дзяржаўнай бяспекі, контрразведка;
2) разм. чалавек або група людзей, якія ажыццяўляюць ахову асобы, што іх наняла.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
зло́сны
1. злой, зло́бный; жёлчный, серди́тый, раздражённый;
з. чалаве́к — злой (зло́бный, жёлчный) челове́к;
з. по́гляд — серди́тый взгляд;
2. (о поступке, чувстве) злой, зло́бный, зло́стный;
3. (ожесточённый) я́рый, я́ростный;
з. во́раг — я́рый (я́ростный) враг;
з. банкру́т — зло́стный банкро́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
propel
[prəˈpel]
v.t. -ll -
пуска́ць у рух, ру́хаць; гна́ць напе́рад, падганя́ць, стымулява́ць
propel a boat by oars — ру́хаць, гнаць чо́вен вёсламі
a person propelled by ambition — чалаве́к гна́ны самалю́бствам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
bower
I [ˈbaʊər]
1.
n.
1) альта́нка f.
2) ле́тнік -у m., ле́цішча n., ха́тка f.
2.
v.t.
абса́джваць дрэ́вамі, рабі́ць за́сень
II [ˈbaʊər]
n.
чалаве́к, які́ кланя́ецца або́ го́рбіцца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
corrupt
[kəˈrʌpt]
1.
adj.
1) сапсу́ты, скарумпава́ны, прада́жны, несумле́нны (чалаве́к)
2) сапсу́ты папра́ўкамі, зьме́намі
3) гнілы́, сапсу́ты
2.
v.
1) псава́ць, разбэ́шчваць
2) падкупля́ць
3) перакру́чваць
4) гніць, псава́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Жэ́ўжык ’свавольнік, гарэза’. Рус. дыял. кур., зах., паўд., смал. же́вжик ’невялікі, але рухавы чалавек’, же́вжик ’вяртлявы, рухавы чалавек’, ’верабей’, ст.-укр. з 1651 г. (Хрэст.). Усх.-слав. жартаўлівае (Булахоўскі, Нариси загального мовознавства, 1959, 108) слова можа быць узведзена да прасл. формы *žьv‑, што чаргуецца з *živ‑ (гл. жывы і жвавы). Супрун, Бел.-польск. ізал., 126. У слове жэўжык другое ж, відаць, у той ці іншай меры адлюстроўвае ўплыў першага ж, а значыць, можа разглядацца як рэдуплікаванае, што для жартаўлівага слова цалкам зразумела. Суфікс ик (> ‑ык) часта выкарыстоўваецца для назваў асоб.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кашчэ́й ’міфічны персанаж усходнеславянскіх народных казак: кашчавы і злы стары, які валодае тайнай даўгавечнасці і незлічоным багаццем’; ’вельмі худы чалавек’ (ТСБМ). Параўн. ст.-рус., рус.-ц.-слав. кощь, кощии ’худы’, рус. дыял. коща́ ’вельмі худы чалавек’, бел. кашчэ́й ’тс’. Параўн. яшчэ ц.-слав. кошть (тѣломь кощь). Паводле Трубачова, Эт. сл., 11, 187, вытворнае суфіксам ‑jь (‑jь) ад *kostь. Яшчэ раней такую ж этымалогію прапанаваў у сваім этымалагічным слоўніку Фасмер, 2. Менш верагодным уяўляецца тлумачэнне Сабалеўскага (ЖМНП, 1886, верасень, с. 152), які спасылаўся на рус. кости́ть ’лаяць’. Параўн. кашча́вы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ На́даўба ’засядзеўшаяся ў дзеўках, якую возяць па вёсках і прапануюць: Ці не трэба надаўба?’ (ушац., Панюціч, дыс.), рус. пск. арх. на́долба ’дзяўчына з беднай сям’і, якую бацькі возяць па вёсцы, прапануючы ўзяць замуж’, ’векавуха’. Да *nadoba, параўн. набаб ’патрэба’, надоба ’хатнія рэчы, неабходныя гаспадыні’, надобніна ’патрэбная рэч’, укр. надоба ’патрэба, неабходнасць’, рус. надоба ’патрэба, неабходнасць’, гл. надоба. У выніку пеярызацыі збліжана са словамі надаўба ’незгаворлівы ўпарты чалавек’, надоўб ’асталоп, неразумны’, рус. надолба ’дурны чалавек, дубіна, балда’, што ў сваю чаргу Узніклі на аснове канкрэтнага значэння ’слуп, калода’, параўн. Фасмер, 3, 38. Гл. таксама надабень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Недарэ́ка ’абмежаваны чалавек; заіка’ (Гарэц.), ’няўклюда, неахайны чалавек’ (Сл. ПЗБ), недарэ́кі ’неразумны, бесталковы; картавы, заікасты’ (Ян.), ’коснаязыкі’ (пух., Жыв. сл.), недарэ́члівы ’картавы, заікасты’ (Ян.), недарэ́чны ’няўдалы’ (Сл. ПЗБ). Магчыма, тут змяшаліся розныя па паходжанню словы: адны ўтвораны на мясцовай глебе з неда- ’дастаткова’ і рэ́кці ’сказаць’ (гл.), другія хутчэй за ўсё запазычаны з польск. niedorzeczny ’неразумны, дурны, няўдалы’, што ўзыходзіць да спалучэння do rzeczy ’трапна, талкова’ з пэўнай фанетычнай адаптацыяй (так Кюнэ, Poln.) або ўтворана ў беларускай мове з аналагічнага спалучэння, параўн. дарэ́чы ’ў належны час, у належным месцы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)