По́йла ’пойла’ (Бяльк., ТС), ’мука, разбоўтаная ў вадзе’ (Варл.), по́іла ’тс’ (Шат.). Ад паіць (гл.) пры дапамозе суф. ‑к‑а са значэннем ’прадмет дзеяння’ (Сцяцко, Афікс. наз., 49). Гл. поіва.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скавы́ш ‘моцны пранізлівы вецер з завываннем’ (ТСБМ), ‘вельмі халодны пранізлівы вецер’ (З нар. сл.). Паводле Сцяцко (Афікс. наз., 77), ад скаваць (гл.) з суф. ‑ыш. Хутчэй, да скавыліць, скавытаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таўлу́й ’гультай’ (Байк. і Некр., Сл. рэг. лекс., Сержп. Прык., Мілк.). Ад то́ўла ’няўмелы, непаваротлівы’ (гл.) з суф. ‑уй, аналагічна да талалуй ’дурнаваты’, адносна словаўтварэння гл. Сцяцко, Афікс. наз., 195.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зы́каўка ’страказа’ (Мат. Маг.), зы́калка (Бяльк.). Рус. смал. зыкалка ’тс’. Ад зыкацца ’насіцца’ (гл.) з суфіксам ‑(а)‑лк‑а (‑алка > ‑аўка, як волк > воўк). Сцяцко, Афікс. наз., 51. Параўн. зык 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Клевяшчы́на ’расліна сямейства парасонавых’ (Кіс., ТСБМ). Словаўтваральна да клев‑ішч‑іна (Сцяцко, Афікс. наз., 87, 107). Тады да кляваць (гл.), якое можа мець значэнне ’джаліць, кусаць’. Параўн. рус. назву жгун‑корень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ківе́ль ’аб хуткім ківанні’ (Мядзв.). Да ківаць (гл.). Утварэнне пры дапамозе суфікса -ель, які выражае значэнне аддзеяслоўнага назоўніка разавага дзеяння. Параўн. штурхель ад штурхаць, таўхель ад таўхаць (Сцяцко, Афікс. наз., 86).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лабонь-лабонь-лабонь ’падзыўное для авечак’ (ДАБМ, 896). Скарочанае ад лабоня ’лабатая, бязрогая’ (Нік. Сл., Сл. паўн.-зах.), утворанага пры дапамозе суф. ‑он‑я, прадуктыўнага ў гаворках (Сцяцко, Афікс. наз., 120).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лама́ха ’жанчына, якая вядзе першасную апрацоўку льну’ (Жд. 1), ’церніца’ (Шат.). Толькі беларускае. Утворана пры дапамозе суф. ‑х‑а (Сцяцко, Афікс. наз., 73) ад ламаць (гл.). Параўн. таксама ламака© (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лашку́т ’чалавек, які дзесьці бадзяецца і заўсёды спазняецца’ (глус., Янк. Мат.). Да лахаць© (гл.). Утворана, як минь‑ ку́т: маніць > манько > манькут (Сцяцко, Афікс. наз., 70). Параўн. таксама драг. ланко ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляні́ца ’лён, ачэсаны на жалезнай шчотцы’ (пін., Шатал.), палес. ляны́ца, лени́ця, льняні́ца, льляны́ца ’высокагатункавае валакно’, ’кужаль’. Палескі рэгіяналізм (з суфіксам ‑іца, аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 110). Да лён (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)