1) пэўны прамежак часу, адведзены для чаго-н. (напр. двухмесячны т.);
2) вызначаная дата, да наступлення якой што-н. павінна адбыцца, закончыцца (напр. прыехаць у т.);
3) лінгв. слова, якое дакладна абазначае пэўнае паняцце якой-н галіны навукі, тэхнікі, мастацтва.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
рэалі́зм
(ад с.-лац. realis = сапраўдны)
1) кірунак у літаратуры і мастацтве, які ставіць мэтай праўдзівы паказ аб’ектыўнай рэчаіснасці ў яе тыповых рысах;
2) здольнасць дакладна ўлічваць наяўныя ўмовы, абставіны, магчымасці;
3) кірунак у сярэдневяковай схаластычнай філасофіі, які сцвярджаў, што агульныя паняцці папярэднічаюць рэчам і рэальна існуюць незалежна ад іх.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
палахлі́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які лёгка палохаецца, баязлівы. Нашто ўжо палахлівы чорны дрозд, а і той да вады хоць і.. азіраючыся, але падыдзе.Ігнаценка.Асабліва тонка ўспрымаюць.. [вушы пагранічніка] хаду парушальніка, заўсёды дакладна адрозніваючы яе ад бязгрэшнай хады палахлівай сарны.Брыль.// Які выражае нясмеласць, прасякнуты баязлівасцю. Разбуджаны балотны кулік два разы падаў тонкі палахлівы голас.Кулакоўскі.Кузьма ўпаў на зямлю і палахлівымі вачыма пазіраў на Грышку.Чарот.
2.перан.Разм. Мітуслівы, дрыготкі. Па хмарках слізгануўся палахлівы слуп пражэктара і знік, як падрэзаны.Лынькоў.У хаце па кутках заскакалі палахлівыя цені.Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
uncertain
[ʌnˈsɜ:rtən]
adj.
1) дакла́дна ня ве́дамы; няпэ́ўны, сумне́ўны
The election results were still uncertain — Вы́нікі вы́бараў былі́ яшчэ́ няпэ́ўныя
2) няпэ́ўны, няста́лы
uncertain weather — зьме́нлівае надво́р’е
3) невыра́зны, няя́сны
an uncertain shape — невыра́зная фо́рма
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
chart
[tʃɑ:rt]1.
n.
1)
а) марска́я ка́рта
б) мэтэаралягі́чная ка́рта
2) таблі́ца f., сьпі́с -у m.
3) гра́фік -у m.
a temperature chart — гра́фік тэмпэрату́раў
2.
v.t.
1) рабі́ць ка́рту, таблі́цу, гра́фік
2) дакла́дна плянава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Бу́хал ’бусел’ (палес., КЭС). Магчыма, змена першапачатковага бу́сел пад уплывам дзеяслова бу́хаць. Але больш верагодным здаецца ўтварэнне непасрэдна ад бу́хаць (параўн. характэрны для бусла шум, стук, які ён робіць дзюбай). Параўн. ням.Klapperstorch ’бусел’ (klappern ’стукаць; ляскаць’). Параўн. яшчэ назву птушкі, таксама ўтвораную ад бу́хаць — бу́хала ’бугай’ (па крыку; Інстр. II), рус.бу́ха́ла, бу́хало ’бугай’, бу́хало ’пугач’ (да гэтага параўн. Булахоўскі, ИАН ОЛЯ, VII, 99; Фасмер, 1, 254; Шанскі, 1, Б, 240). Бел. слову па марфалогіі дакладна адпавядае балг.бу́хал ’пугач’ (Strix bubo), таксама гукапераймальнае, гл. БЕР, II, 93; Будзішэўска, Słown., 121. Краўчук, БЛ, 1975, 7, 67–68.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Галлё ’галіны, хвораст’ (БРС, Шат., Касп., Нас., Бяльк., Сцяшк. МГ), таксама го́лле ’тс’ (Касп.). Дакладна адпавядае ўкр.гілля́ (зборн. наз., н. р.). Бел. і ўкр. словы Фасмер (1, 434) параўноўвае з рус.дыял.голья́ ’галіна, сук’ (ж. р., адз. л.!) і далей са славен.gȏl ’ачышчаны ад сучкоў ствол маладога дрэва’, чэш.hůl ’палка, галіна’. Далей бачаць сувязь з галу́за ’галінка’ і да т. п. Больш пераконвае дапушчэнне, сувязі прама з *golъ ’голы; ачышчаны ад лісця’. Тады *golьje — гэта проста зборны назоўнік з першасным значэннем ’голыя галінкі’. У рус. мове голья, магчыма, са старога гольё (н. р., зборн. наз.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кашэ́ль ’вялікая кашолка, звычайна з лучыны’; ’кашалёк’ (ТСБМ, БРС, Сцяшк. МГ, Шат., Касп.). Таго ж паходжання, што і кашо́лка (гл.), г. зн. прасл. утварэнне пры дапамозе суф. ‑l‑ ад прасл.*košь ’кашолка’, ’кошык’. Усе дэрываты гэтага тыпу маюць прасл. характар і фармальна могуць быць зведзены ў тры варыянты праформ: *košelъ, *košela, *košelь (Трубачоў, Эт. сл., 11, 187–189). У аснове ўтварэння ляжыць слав.*košel‑ < *kosl‑ (параўн. лац.qualum < *quaslom ’кашолка, пляцёнка’). І.‑е. праформы не вельмі ясныя, здаецца, магло быць і *kuasl‑ і *kosló‑ (дарэчы, націск у слове *košelь, кашэ́льдакладна адпавядае гэтаму другому варыянту).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Іна́кшы ’другі’, ’які-н., некаторы’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Гарэц., Мал., Касп., Шат.), іна́чшы (Мал.). Рус.ина́кий, укр.іна́кший, польск.inaki, уст.inakszy, в.-луж.hinaši, н.-луж.hynakšy, чэш.jinaký, jinačí, славац.inakší, славен.inȃk, серб.-харв.ȉnȃk, балг.и́накъв, макед.инаков, ст.-рус.инакыи. Прасл. вытворнае з суф. ‑akъ ад *inъ (гл. іншы), дакладна адпаведнае літ.vienókas, vienókis ’аднолькавы’, гоц.ainaha ’адзіны’, ірл.oenach ’сход, рынак’. Гл. Фасмер, 2, 130; Трубачоў, Эт. сл., 8, 230; Шанскі, 2, I, 65; Слаўскі, 1, 456. Форма інакшы з суфіксам вышэйшай ступені ‑šy. Сюды ж іна́кшыць ’змяняць’ (Касп., Нас.). Гл. інакш.