Red and black alternate often in Belarusian design — чырво́ны і чо́рны ко́леры ча́ста пераплята́юцца ў белару́скіх узо́рах
2.
v.t.
чаргава́ць
to alternate work and pleasure — чаргава́ць пра́цу з прые́мнасьцю
3.[ɔlˈtərnət]
adj.
1) пераме́нны
2) ко́жны другі, праз адзі́н
on alternate days — празь дзень
4.
n.
засту́пнік, замяшча́льнік -а m.
•
- alternate angles
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
durchströmen
I dúrchströmen
*vi(s) цячы́ (празшто-н.); працяка́ць, прахо́дзіць (па чым-н., цераз што-н.)
Mássen von Ménschen strömen hier durch — тут прахо́дзіць цэ́лы пато́к людзе́й
II durchströ́men
*vt працяка́ць (па чым-н.)
das Blut durchströmt den Körper — кроў цыркулі́руе па це́ле
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Абцэ́сам ’хутка, імкліва’ (Сцяшк. МГ) < лац.праз польскае obcesem. Гл. польск.obces, obcesem, obcesowy (Брукнер, 369). Запазычанне нядаўняе. Да XVIII ст. у польскай мове толькі obces < лац.obsessus ’шалёны, у якім д’ябал сядзіць’. На карысць польскага пасрэдніцтва тая ж фанетычная адаптацыя (bc < bs) і той факт, што значэнне ўзыходзіць да царкоўнай тэрміналогіі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Атра́мант ’чарніла’ (БРС: устар., Нас., Шпіл., Касп., Шн. і інш.). Укр.атра́ме́нт, польск., славац.atrament ’тс’. Фіксуецца з 1710 (Булыка, Запазыч.); з лац.atramentum (Вясноў, Праблемы філал., 30); паводле Булыкі — праз польскую. У новы час на ўжыванне беларускага слова ўплывала польская мова: у савецкі час гэты дублет паступова знікае (Шакун, Гісторыя, 285).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бето́н. Рус.бето́н (з першай палавіны XIX ст.), укр.бето́н. Запазычанне з ням.Beton (або прама з франц.béton, якое з’яўляецца крыніцай і для ням., гл. Клюге, 71). Фасмер, 1, 162; Шанскі, 1, Б, 112, гл. яшчэ MESz, 1, 290–291. Франц.béton < лац.bitumen ’бітум’. Бел. слова запазычана, відаць, празрус. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бурандульнік ’расліна варыўнік, Bulbocodium ruthenicum’ (КЭС). Рус.брундышка, бурундышка (Даль; але ў СРНГ няма), брандушка (Сіманавіч), укр.брандушка, брундишка. Не вельмі яснае слова. Паколькі Bulbocodium — гэта таксама Romulea, Crocus, Іхіа, Trichonema, то можна лічыць, што паходжанне гэтага слова звязана з поўднем. Параўн. рум.brîndúşă ’расліна Crocus’. Назва магла пранікнуць празукр. мову.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ва́та ’вата’ (БРС); ’баваўняная пража дамашняга прадзення’ (Влад., 198). Рус.ва́та, укр.ва́та ’вата’, польск.wata і г. д. Запазычанне з ням.Watte ’вата’ або франц.ouatte (першакрыніцай ням. слова праз пасрэдніцтва раманскіх моў з’яўляецца с.-лац.vadda) (Праабражэнскі, 1, 67; Фасмер, 1, 278; Клюге, 843; гл. таксама Шанскі, 1, В, 23).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Габеле́н, габеле́навы (БРС). Рус.гобеле́н, укр.гобеле́н. Запазычанне з франц.gobelin ’тс’ (якое зыходзіць да ўласнага імя Gobelin). Параўн. Клюге, 263; MESz, 1, 1067. Фасмер (1, 423) дапускае магчымасць запазычання празням. мову. Рус.гобеле́н вядома ўжо ў 1835 г. (гл. Шанскі, 1 (4), с. 111). Яно, мабыць, было непасрэднай крыніцай бел. слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жыгаце́ць ’гарэць, успыхваць’ (зэльв., Нар. словатв., 16). Ад дзеяслова жыгаць ’бліскаць’ з суфіксам ‑ацець, які выкарыстоўваецца для апісання многакратнага перарывістага дзеяння ў дзеясловах гучання і свячэння (параўн. жухацець, грукацець, бразгацець, шаргацець і інш.), ці праз прамежкавы этап — наз. з суф. *‑ot‑ (> ‑ат‑ > ац‑) са значэннем ’мнагакратнае ўспыхванне’ *жы́гат, адкуль з суф. ‑ець дзеяслоў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зо́на. Рус., укр.зо́на, польск.zona. З франц.zone (< лац.zona < грэч.ζώνη ’пас’) ці з лац.празрус. (ці польск.). У рус. з XVII ст., у бел., верагодна, у XX ст. Шанскі, 2, З, 107; Фасмер, 2, 104; Блок–Вартбург, 651. Ням. пасрэдніцтва менш верагодна: іншае вымаўленне пачатковага зычнага (Біржакава, Очерки, 362).