абаро́г, ‑а, м.
Збудаванне ў выглядзе стрэшкі, паднятай на чатырох слупах, якое служыць для складання сена, саломы і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заднява́ць, ‑днюю, ‑днюеш, ‑днюе; зак.
Застацца на днёўку дзе‑н. Задняваў я на нейкім балоце ў стозе сена. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цюкава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. да цюкаваць.
2. у знач. прым. Упакаваны, звязаны ў цюкі. Цюкаванае сена.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Накале́снік ’воз (сена)’ (жытк., Мат. Гом.), рус. уральск. наколёсник ’невялікі воз (сена)’. Да калёсы ’воз’, параўн. каляснік ’воз (сена і інш.)’, літаральна ’колькі змяшчаецца на калёсы’, тая ж мадэль — навільнік ’колькасць чаго-небудзь, што змяшчаецца на вілы, можна ўзяць на вілы’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ратава́ць
(польск. ratować, ад ням. retten)
1) пазбаўляць ад небяспекі, пагрозы, гібелі; берагчы;
2) хаваць, засцерагаць ад чаго-н. непрыемнага, непажаданага (напр. р. сена ад дажджу).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Пярэ́бірак ’ахапак, пласт сена, набраны граблямі’ (ТСБМ, Касп.; барыс., лях., пух., ганц., Сл. ПЗБ; Жд.; карэл., Янк. Мат.; Янк. 1), парэ́біранка ’награбленае (“перабранае”) да нагі граблямі сена або салома’ (Шат.), пярэ́бірка ’перабранае граблямі сена для больш зручнага складання яго ў капу’ (Некр., Касп., Сл. Брэс.), пярэ́барка ’тс’ (Жд.), пярэ́бярня ’ахапак дроў’, перэ́бер ’пласт сена’ (петрык., Шатал.). Суфіксальнае ўтварэнне ад перабіра́ць, перабра́ць, гл. біра́ць, браць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
неабу́дны, ‑ая, ‑ае.
Вельмі моцны (пра сон). Пасцель [яны] паслалі з сена і заснулі На ім, як дзеці, неабудным сном. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прымя́цца, ‑мнецца; зак.
Стаць трохі памятым, прыціснуцца. Сена прымялася пад нагамі. □ Кусцік зялёнай травы прымяўся пад .. [Насцінай] мілай, слаўнай галавой. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
духмя́ны, ‑ая, ‑ае.
З моцным прыемным пахам; пахучы. Мы ляжым на капе духмянага сена пад гарачымі праменнямі ліпеньскага сонца. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́пагадзь, прысл.
Разм. За добрым надвор’ем, пры добрай пагодзе. — Не сена, а чай кітайскі, запагадзь да апошняй травінкі прыбралі. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)