су́праць і супро́ць,
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
су́праць і супро́ць,
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кабы́лка 1 (
Кабы́лка 2 ’драўляная падстаўка пад струны’ (
Кабы́лка 3 ’лугавая казяўка-траскун, конік’ (
Кабы́лка 4 ’адна з дзвюх пласцінак з калёсікамі ў кроснах, да якіх падвешваюцца ніты’ (
Кабылка 5 ’вочка (у ніце)’ (
Кабылка 6 ’грыб’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рак 1 ’беспазваночная, пакрытая панцырам прэснаводная жывёліна’ (
Рак 2 ’хвароба cancer’ (
Рак 3 ’расліна скрыпень балотны, Epilobium angustifolium L.’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
збіць, саб’ю, саб’еш, саб’е; саб’ём, саб’яце;
1. Ударам, рэзкім рухам аддзяліць што‑н. ад чаго‑н., прымусіць адваліцца, зваліцца.
2. Ударам, штуршком паваліць, прымусіць упасці.
3. Ударам, рэзкім рухам ссунуць, перамясціць каго‑, што‑н. з належнага месца.
4. Моцна пабіць, знявечыць пабоямі.
5. Ударамі сапсаваць, зрабіць непрыгодным.
6. Прыбіць адно да другога, змацаваць адно з другім цвікамі.
7. Дамагчыся знікнення або рэзкага памяншэння чаго‑н.
8. Зблытаць, прымусіць памыліцца.
9. Зблытаць, змяць (валасы, шэрсць і пад.).
10. Прыгатаваць што‑н., узбіваючы, узбоўтваючы.
11.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацягну́ць, ‑цягну, ‑цягнеш, ‑цягне;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9. Накіравацца ў якім‑н. напрамку.
10. Паказаць пры ўзважванні пэўную вагу; заважыць.
11.
12.
13.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
але́ 1,
I.
1. Злучае процілеглыя члены сказа і сказы; па свайму значэнню адпавядае словам «а», «аднак», «наадварот».
2. Злучае члены сказа і сказы з узаемным выключэннем; па свайму значэнню адпавядае злучнікам «а», «аднак».
3. Злучае сказы, у адным з якіх выказваецца неадпаведнасць таму, аб чым гаворыцца ў другім сказе.
II.
1. Далучае сказы і члены сказа, якія развіваюць, дапаўняюць або паясняюць выказаную думку, паўтараючы пры гэтым адно з слоў папярэдняга сказа ці словазлучэння.
2. Далучае члены сказа і сказы, звязаныя паміж сабой часавай паслядоўнасцю (часта ў спалучэнні з прыслоўямі часу або словамі, якія абазначаюць час).
3. Ужываецца ў пачатку самастойных сказаў пры рэзкім пераходзе да новай думкі або новай тэмы выказвання; адпавядае злучніку «ды».
4. Выкарыстоўваецца ў мове адной асобы пры адказе самому сабе ці нязгодзе з самім сабою або на пачатку рэплікі пры адказе субяседніку.
III.
Акалічнасці, якія перашкаджаюць ажыццяўленню чаго‑н.
але́ 2,
1.
2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Калоша ’частка штаноў, якая надзяваецца на адну нагу; калашына’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
трыма́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца;
1. Захоўваць якое‑н. становішча, ухапіўшыся, узяўшыся за што‑н.
2. Быць умацаваным на чым‑н., утрымлівацца на якой‑н. апоры пры дапамозе чаго‑н.
3. Не адступаць, не здавацца, моцна стаяць.
4. Знаходзіцца, быць; заставацца ў якім‑н. месцы.
5. У час руху прытрымлівацца пэўнага напрамку, кірунку.
6. Паводзіць сябе, дзейнічаць якім‑н. чынам.
7. Знаходзіцца ў пэўным становішчы, стане, захоўваючы яго тым ці іншым чынам.
8. Утрымлівацца, захоўвацца.
9.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
і 1,
1. Дзесятая літара беларускага алфавіта.
2. Галосны гук пярэдняга рада верхняга пад’ёму.
•••
і 2,
I.
1. Ужываецца для злучэння аднародных членаў сказа і цэлых сказаў з аднароднымі паведамленнямі.
2. Злучае сказы, звязаныя адносінамі адначасовасці або паслядоўнасці падзей.
3. Злучае сказы, звязаныя: а) прычынна-выніковай залежнасцю.
4. Злучае сказы і члены сказа з супраціўнымі паведамленнямі.
II.
Злучае асобныя члены пералічэння, прычым можа стаяць перад кожным членам рада, у тым ліку і перад першым.
III.
1. Далучае сказы і асобныя члены сказа, якія дапаўняюць і развіваюць выказаную думку.
2. У спалучэнні з папярэдняй паўзай паказвае на раптоўнасць, нечаканасць новага дзеяння.
3. Ужываецца ў пачатку некалькіх сказаў пры абмалёўцы паслядоўнага развіцця і змены падзей.
IV.
У пачатку пытальных і клічных сказаў ужываецца для ўзмацнення выразнасці выказвання.
V.
Ужываецца ў значэнні, блізкім да злучніка «хоць» («
VI.
Падкрэслівае ўнутраную сувязь з’яў, падзей; ставіцца перад выказнікам, набывае значэнне слоў: тады, то, так што.
•••
і 3,
1. Ужываецца для ўзмацнення сэнсу таго слова, перад якім стаіць.
2. Вылучае, падкрэслівае наступнае слова; па значэнню адпавядае часціцы «нават».
3. Адпавядае па значэнню часціцы «таксама».
•••
і 4,
1. Выражае высокую ступень якога‑н. пачуцця.
2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спусці́ць, спушчу, спусціш, спусціць;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)