си́льный

1. мо́цны; (физически) ду́жы, здаро́вы;

си́льный уда́р мо́цны ўдар;

си́льные ру́ки ду́жыя (мо́цныя) ру́кі;

си́льная ло́шадь ду́жы (здаро́вы) конь;

2. (могущественный, мощный) мо́цны, магу́тны;

си́льное госуда́рство мо́цная (магу́тная) дзяржа́ва;

си́льная а́рмия мо́цная (магу́тная) а́рмія;

си́льный мото́р магу́тны мато́р;

3. (убедительный, основательный, важный) мо́цны, ва́жкі, грунто́ўны;

си́льные до́воды мо́цныя (ва́жкія, грунто́ўныя) до́вады;

4. (большой по количеству, величине, степени) мо́цны;

си́льный ве́тер мо́цны ве́цер;

си́льная за́суха мо́цная за́суха;

си́льная боль мо́цны боль;

5. (талантливый) мо́цны; (сведущий — ещё) (до́бра) дасве́дчаны (у чым);

си́льный писа́тель мо́цны пісьме́ннік;

он силён в матема́тике ён мо́цны ў матэма́тыцы, ён до́бра дасве́дчаны ў матэма́тыцы, ён до́бра ве́дае матэма́тыку.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

verságen

1.

vt

1) адмаўля́ць (у чым-н.)

j-m den Wunsch ~ — адмо́віцца вы́канаць чыё-н. жада́нне

2) пазбаўля́ць, не дава́ць (чаго-н.)

j-m die Gelégenheit ~ — пазба́віць каго́-н. магчы́масці

das bleibt ihm verságt — гэ́та яму́ не да́дзена

3) абяца́ць (танец, руку і г.д.)

ich bin für mórgen schon verságt — мяне́ на за́ўтра ўжо́ запрасі́лі

2.

vi

1) адмаўля́ць, адмаўля́цца служы́ць (пра сілы і г.д.)

der Mótor verságte — мато́р адказа́ў

2) быць няздо́льным, не спраўля́цца

vor der Áufgabe ~ — не спра́віцца з зада́чай

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

бяда́, ‑ы, ДМ ‑дзе; мн. беды, бед; ж.

1. Няшчасце, нядоля, гора. Па рыбацкаму звычаю лодкі пакідаюцца назаўсёды там, дзе іх засцігне апошняя бяда. Брыль. Ды зноў бяда: праз год вясною Згарэла хата з варыўнёю. Колас. // Непрыемнасці, клопат. Але сёння здарылася з цыркуляркай бяда — сапсаваўся па нейкай прычыне матор. Гамолка. Трэба, думае [мужык], хоць яйкі ратаваць, бо як астынуць, дык і кураняты не выведуцца: бяда будзе ад жонкі... Якімовіч.

2. Галеча, нястача, недахоп сродкаў для жыцця. Ладымер Стальмаховіч зазнаў за свой век галоднай і халоднай бяды. Чорны. Вечная ў хаце бяда — Ніва, як палец, вузкая, У хлебе цвіла лебяда. Танк. [Дзед:] — Дзе ж ты [Сымонка] дзенешся зімою? Хто табе прытулак дасць? Эх, спазнаешся з бядою! Эх, шырока яе пасць! Колас.

3. у знач. вык. Дрэнна, нядобра; непрыемнасць. Вось гэта грэбля — бяда і гора мікуціцкае. Колас. [Камандзір:] — Пяхоце шукай, дзе вузей, ды дрэвы валяй цераз ваду. З фурманкамі — таксама бяда. Брыль. // (з адмоўем). Неістотна, не мае значэння. Стараватая будзе жонка? Не бяда! Ён [Беразоўскі] і сам не малады. Чарнышэвіч.

•••

Бяда вялікая — не мае значэння, няважна.

Бяда малая — не датычыцца каго‑н. [Шчырэц:] — Ты [Валошын] — гарадскі, табе бяда малая: Тваіх палёў жаўнеры не патопчуць. Глебка.

Бядой латаны гл. латаны.

Далей ад бяды гл. далей.

Дапамагчы бядзе гл. дапамагчы.

Лезці ў бяду гл. лезці.

Не твая (мая, яго і г. д.) бяда — не твая (мая, яго і г. д.) справа, што табе (мне, яму і г. д.) абыходзіць.

Такой бяды; толькі (той) бяды — не мае значэння; ну дык што ж!

Як на бяду — як назнарок, як на тое.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шум ​1, ‑у, м.

1. Разнастайныя гукі ад якога‑н. дзеяння, руху, галасоў і пад., якія зліваюцца ў аднастайнае гучанне. Шум прыбою. Шум матораў. Шум дажджу. Шум галасоў. □ [Надзя] любіла цішыню і шыр палявых прастораў, густы шум лесу і павольную плынь вясковага жыцця. Машара. Аўтобус. Шум. Вясёлы гоман. Матор напружана раве. Дайнека. У зале стаяў роўны шум, чуліся вясёлыя галасы і смех. Сіняўскі.

2. перан. Рух, мітусня, ажыўленне. Далей ад шуму гарадскога, Ад рэдакцыйнай мітусні! Барадулін. [Сцёпку] цягнуў вір сельскага шуму. Колас.

3. Сварка, крыкі, лаянка; гучнае вырашэнне незадавальнення. Падняўся такі шум, такі гармідар, ажно з ваколічных блізкіх вёсак прыбягалі сюды, як на пажар. Бядуля. Па натоўпу прайшоўся шум. Мележ.

4. перан. Разм. Размовы, жывое абмяркоўванне і пад., выкліканыя вялікай зацікаўленасцю каго‑, чаго‑н. [Славіку] ўсё-такі шкада пакідаць завод. Гэта яго стрымлівала ад нечага такога, што магло сапраўды нарабіць вялікага шуму. Шамякін. // Шырокае апавяшчэнне чаго‑н. тайнага, вядомага нямногім. Пагаварыць з кім‑н. адзін на адзін, без шуму.

5. Спец. Гук з няяснай танальнасцю, які ўзнікае пры рабоце няспраўнага агрэгата, апарата, прыбора і пад. Шум у радыёпрыёмніку. // У медыцыне — характэрны гук, які праслухваецца ў некаторых унутраных органах пры іх паталогіі. Шумы клапанаў сэрца. Лёгачныя шумы.

6. У мовазнаўстве — гук мовы, які ўтвараецца ў поласці рота без удзелу голасу, пры праходжанні струменя паветра праз перашкоды ў моўным апараце.

•••

І не шум баравы — хоць бы што, і ўвагі не звяртаць.

шум ​2, ‑у, м.

Разм. Брудны, пеністы налёт на паверхні супу і пад. пры кіпенні. // Пена (на сырадоі). Пакуль сырадой дзюрчыць у даёнку і ўздымаецца белым, салодкім шумам, .. пан стаіць за парогам. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запусці́ць ​1, ‑пушчу, ‑пусціш, ‑пусціць; зак., каго-што.

1. чым у каго-што. Кінуць з размаху. [Шаманскі] скамячыў снежку і запусціў у.. [Валянціну], знарок завысіўшы. Дуброўскі. Муляр схапіў камяк сухой вапны, крыкнуў і запусціў яго ў варону. Карпюк.

2. Прымусіць падняцца, узляцець. Запусціць змея. Запусціць штучны спадарожнік Зямлі. Запусціць ракету.

3. Прывесці ў дзеянне; пусціць. Запусціць станок. Запусціць матор. // Пачаць, наладзіць масавы выраб чаго‑н. Запусціць новую мадэль у вытворчасць.

4. Разм. Засунуць куды‑н. унутр; апусціць. [Віктар] ёмка прыладзіўся на галіне і запусціў у дупло руку. Маўр. Кожнаму, хто хацеў паласавацца мёдам, давалася права падысці да стала і запусціць у цёрла руку з кавалкам хлеба. Колас. // Усадзіць, уваткнуць у што‑н. Запусціць джала. □ Дзяцел заўзята супраціўляўся, і сычык, які запусціў яму ў спіну кіпцюры, не мог разлічваць на хуткую перамогу. Самусенка.

5. Змясціць, упусціць куды‑н. з пэўнай мэтай. Запусціць малькоў карпа ў сажалку. // Разм. Дазволіць зайсці, пусціць куды‑н. Запусціць кароў у лес.

6. Разм. Уліць, упырснуць куды‑н. Пчала запусціла яд. □ Тым часам доктар запусціў морфію. Нікановіч.

7. без дап. Разм. Вельмі хутка пабегчы, паехаць і пад. Запусціць рыссю.

•••

Запусціць руку (лапу) у што — незаконна захапіць што‑н., пакарыстацца чым‑н. чужым.

запусці́ць ​2, ‑пушчу, ‑пусціш, ‑пусціць; зак., каго-што.

1. Пакінуўшы без догляду, без увагі, прывесці ў стан заняпаду; закінуць, занядбаць. Запусціць работу. Запусціць гаспадарку. □ А вучобу я ўсё-такі запусціў і апошні курс расцягнуў на два гады. Якімовіч. // Даць развіцца (хваробе), не прыняўшы своечасова пэўных мер. Запусціць хваробу.

2. Перастаць стрыгчы, даць магчымасць вырасці (пра валасы, ногці і пад.). Запусціць бараду. □ Яшчэ ў семінарыі Алёшка запусціў сабе вусікі. Колас.

3. Перастаць апрацоўваць, даць зарасці травой, пустазеллем. Запусціць зямлю.

4. Перастаць даіць перад ацёлам. Запусціць карову.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

pack​2 [pæk] v.

1.

1) упако́ўваць; упако́ўвацца; пакава́ць; пакава́цца;

I’m going to pack now. Я збіраюся пакаваць рэчы.

2) (in/with) упако́ўваць (у што-н.);

The painting was packed in paper. Карціна была загорнута ў паперу.

2. запаўня́ць;

People packed into the room. Людзі набіліся ў пакой.

3. (down) утрамбо́ўваць (снег і да т.п.)

4. comput. ушчыльня́ць; упако́ўваць (даныя ў архіў)

♦

pack a (powerful/real) punch infml

1) нано́сіць мо́цны ўдар (пра баксёра)

2) рабі́ць мо́цны ўплыў (на каго-н.)

pack away [ˌpækəˈweɪ] phr. v.

1. адклада́ць, адкла́дваць

2. склада́ць, скла́дваць (парасон, палатку і да т.п.)

pack in [ˌpækˈɪn] phr. v.

1. спыня́ць;

Pack it in! Кінь(це)!

2. прыця́гваць вялі́кую ко́лькасць людзе́й

pack off [ˌpækˈɒf] phr. v. infml адсыла́ць; адпраўля́ць;

Нe packed the children off to school. Ён адправіў дзяцей у школу.

pack out [ˌpækˈaʊt] phr. v. запаўня́ць;

Тhe hall was packed out. Зала была запоўнена.

pack up [ˌpækˈʌp] phr. v. infml

1. сапсава́цца, вы́йсці са стро́ю;

The engine packed up. Матор заглух.

2. BrE спыні́ць, ско́нчыць (рабіць што-н.);

Let’s pack up. Давайце закругляцца.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

start​2 [stɑ:t] v.

1. пачына́ць; пачына́цца;

start up a swimming club адкрыва́ць клуб для заня́ткаў па пла́ванні

2. прыво́дзіць у рух;

start a machine заво́дзіць мато́р;

start a quarrel выкліка́ць сва́рку;

start (on) а bottle адкаркава́ць бутэ́льку

3. ру́хацца з ме́сца, адпраўля́цца

4. уздры́гваць; здры́гвацца

♦

to start with перш-на́перш, пачына́ючы з

start back [ˌstɑ:tˈbæk] phr. v. адско́кваць наза́д;

He started back in fear. Ён ад страху адскочыў назад.

start in [ˌstɑ:tˈɪn] phr. v. (on)

1. бра́цца (за якую-н. справу);

start in on homework бра́цца за ўро́кі

2. крытыкава́ць, ла́яць

start off [ˌstɑ:tˈɒf] phr. v. infml

1. (with) пачына́ць гавары́ць; пачына́цца;

The dictionary starts off with the letter А. Слоўнік пачынаецца з літары А.

2. (on) прымуша́ць гавары́ць не сціха́ючы, «заво́дзіць» каго́-н.

start out [ˌstɑ:tˈaʊt] phr. v.

1. выпраўля́цца ў даро́гу

2. збіра́цца зрабі́ць што-н.;

He started out to write a book. Ён пачаў пісаць кнігу.

start up [ˌstɑ:tˈʌp] phr. v.

1. узніка́ць (не чакана), з’яўля́цца

2. ху́тка расці́;

New houses are starting up in our district. У нашым раёне хутка вырастаюць новыя дамы.

3. пачына́ць;

start up a conversation распача́ць размо́ву

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

chód, chodu

м.

1. хада; паходка;

lekki chód — лёгкая хада (паходка);

kaczy (kaczkowaty) chód — качыная хада;

mieć chody — ляцець; вельмі шпарка ісці;

ależ masz chody — ну ты і ляціш;

2. ход; рух; функцыянаванне (пра механізмы);

~zegarka — ход гадзінніка;

(być) na chodzie — працаваць; функцыянаваць;

motor był na chodzie — матор працаваў;

3.

chody мн. паляўн. звярыныя сцежкі;

podziemne chody kreta — падземныя хады крата;

4.

chody мн. спарт. спартыўная хада;

5. ход (перасоўванне фігуры, фішкі ў гульні);

chód konem шахм. ход канём;

mieć chody разм. мець сувязі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

працава́ць несов.

1. в разн. знач. рабо́тать;

друга́я зме́на яшчэ́ не ~ва́ла — втора́я сме́на ещё не рабо́тала;

мато́р ~цу́е без перабо́яў — мото́р рабо́тает без перебо́ев;

п. у калга́се — рабо́тать в колхо́зе;

п. сакратаро́м — рабо́тать секретарём;

п. сяке́рай — рабо́тать топоро́м;

канцыля́рыя ~цу́е штодзе́нь — канцеля́рия рабо́тает ежедне́вно;

ду́мка ~ва́ла я́сна — мысль рабо́тала я́сно;

п. са сло́ўнікам — рабо́тать со словарём;

2. в др. знач. (заниматься трудом) рабо́тать, труди́ться;

п. на сябе́ — рабо́тать на себя́;

п. над тво́рам — рабо́тать (труди́ться) над произведе́нием;

◊ хто не ~цу́е, той не есць — кто не рабо́тает, тот не ест;

~цу́е і сма́ку не чу́е — погов. че́рез пень коло́ду (ва́лит);

п. не разгіна́ючы спі́ны — рабо́тать не разгиба́я спины́;

п. спусці́ўшы рукавы́ — рабо́тать спустя́ рукава́;

п. не склада́ючы рук — рабо́тать не поклада́я рук

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

start

[stɑ:rt]

1.

v.i.

1) пачына́цца

The play started at nine — П’е́са пачала́ся а дзявя́тай

2) ру́шыць, адыхо́дзіць

The train started on time — Цягнік адыйшо́ў у пару́

3) усхо́пвацца; уздры́гваць

He started in surprise — Ён уздры́гнуў ад нечака́насьці

2.

v.t.

1) пачына́ць

to start work — пача́ць пра́цу

to start an argument — пача́ць спрэ́чку

to start a fire — распалі́ць во́гнішча

He started his son in business — Ён дапамо́г сы́ну пача́ць бі́знэс

2) пуска́ць у рух, запуска́ць, стартава́ць

to start the engine — запусьці́ць мато́р

3) спу́джваць

to start a rabbit — спу́дзіць за́йца

3.

n.

1) пача́так -ку m.

2) Sport старт -у m., лі́нія ста́рту

3) уздры́гваньне n.; падско́к -у m.

to wake up with a start — прахапля́цца, рапто́ўна прачына́цца

4) Figur. штуршо́к -ка́ m., дапамога f.

to give someone a start — дапамагчы́ каму́ пача́ць не́шта

He started out to write a book — Ён узя́ўся піса́ць кні́гу

•

- start up

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)