Прафі́т ’прыбытак, польза’ (ТСБМ), про́фіт ’харчаванне’ (Гіст. мовы, 2, 264), дыял. прахві́т, про́хвіт ’мізэрнае штодзённае харчаванне’. Калі браць пад увагу акцэнтуацыю, то запазычанне адбывалася двума шляхамі: праз рус. профи́т (> прафіт, прахвіт) і польск. profit (профіт, прохвіт). Крыніца слова ў франц. profit ’прыбытак’, якое ўзыходзіць да лац. profectus, дзеепрым. ад proficere ’ісці на карысць’ (Голуб-Ліер, 395; Банькоўскі, 2, 780–781).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разбро́іць ’падоўжыць воз’ (КЭС). Верагодны роднаснае да збруя, укр. збру́я ’збруя, вупраж’, рус. сбру́я, якія лічацца запазычаннямі з польск. zbroja ’зброя, рыштунак’ (Фасмер, 3, 568; ЕСУМ, 2, 248). На карысць гэтага сведчыць балг. збройа ’прылады для вупражы або пры яздзе на кані’. Рускае і ўкраінскае словы звязваюць з серб. бро̑ј, харв. brȏj ’лічба, колькасць’ (пра яго этымалогію гл. Бернекер, 1, 87).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
zéugen
I
vi
1) дава́ць паказа́нні, све́дчыць (von D – пра што-н.)
für [gégen] j-n ~ — выступа́ць све́дкай на кары́сць [супро́ць] каго́-н.
II
vt зача́ць; нараджа́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Gewínn
m -(e)s, -e
1) вы́йгрыш, прыбы́так
~ ábwerfen* [ábführen] — дава́ць прыбы́так, быць рэнта́бельным
2) тэх. здабы́ча
~ aus etw. (D) zíehen* — атры́мліваць кары́сць (з чаго-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
вы́гада ж Vórteil m -(e)s -e (перавага); Nútzen m -s, - (карысць); Gewínn m -(e)s, -e, Profít m -(e)s, -e (прыбытак);
чака́ць вы́гады ад чаго-н sich von etw. éinen Vórteil [Nútzen] erhóffen;
ула́сная вы́гада Éigennutzen m -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ачко́ н
1. (на картах і г. д) Áuge n -s, -n;
2. спарт Punkt m -(e)s, -e;
ко́лькасць ачко́ў Púnktzahl f -;
прысудзі́ць ачко́ на чыю-н карысць j-m éinen Punkt gútschreiben* аддз;
3. (карцёжная гульня) Síebzehn und Vier
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Vórteil
m -(e)s, -e
1) кары́сць, вы́гада; прыбы́так
von ~е — вы́гадны
~ aus [von] etw. D) zíehen* — атры́мліваць кары́сць [вы́гаду] з чаго́-н.
éinen ~ aus etw. (D) schlágen* [heráusholen] — атры́мліваць [здабыва́ць] вы́гаду [кары́сць] з чаго́-н., вы́гадаць на чым-н.
auf séinen ~ séhen* [bedácht sein] — клапаці́цца аб ула́сным даста́тку [дабрабы́це]
sich auf séinen ~ verstéhen* — уме́ць атрыма́ць вы́гаду з усяго́
im ~ sein — быць у вы́йгрышы
j-m zum ~ geréichen — пайсці́ на кары́сць каму́-н.
2) перава́га
éinen ~ bíeten* — дава́ць перава́гу, дарава́ць прывіле́ю
die Vórund Náchteile — перава́гі і недахо́пы
◊ kein ~ óhne Náchteil — няма́ лі́ха без дабра́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
пажыві́цца, ‑жыўлюся, ‑жывішся, ‑жывіцца; зак.
Разм.
1. Знайсці для сябе якую‑н. ежу, пажыву. Чарада кур, згледзеўшы гаспадыню і спадзеючыся пажывіцца, кінулася да яе з усіх канцоў двара. Колас. Ніхто не арэ стэп, і.. [крумкачам] няма дзе пажывіцца, як раней, ходзячы па барознах за аратым. Няхай.
2. Узяць для сябе што‑н. чужое; атрымаць якую‑н. карысць з чужога. Абмацаўшы чужыя торбы і нічога ў іх не знайшоўшы, чым бы можна было пажывіцца, Суконка зусім засумаваў. Паслядовіч. Калгаснікі пяці вёсак Загальскага сельсавета не далі ворагу пажывіцца грамадскай маёмасцю. Залескі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перава́га, ‑і, ДМ ‑вазе, ж.
1. Асаблівасць, якая выгадна адрознівае каго‑, што‑н. ад каго‑, чаго‑н. Пачуццё ўласнай перавагі. Маральная перавага. Колькасная перавага. □ У нас была перавага над ворагам — мы зноў сталі на лыжы. Шамякін. Ёсць адна дзіўная перавага ў старых гаспадынь. Яны вельмі хутка накрываюць стол. Броўка. // Выгада, карысць. Лішні раз .. [людзі] пераканаліся, якую перавагу дае дружны агульны наступ. Маўр.
2. Выключнае права на што‑н., прывілея. Царскі ўрад, праводзячы дыктатуру памешчыкаў-прыгоннікаў, .. [даў] памешчыкам усе правы і перавагі, а ўсе абавязкі ўсклаў на сялян. Лушчыцкі.
•••
Аддаць перавагу каму-чаму гл. аддаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыго́дны, ‑ая, ‑ае.
Такі, які падыходзіць для чаго‑н., які можа спатрэбіцца для чаго‑н.; здатны да чаго‑н. — А вы Васіль Майсеевіч не крыўдуйце. Вам знойдуць больш прыгодныя дзялянкі, і там, калі ласка, бушуйце хоць з атамнымі піламі. Паслядовіч. — На сівізну маю не глядзіце. Калі ў касцы не прыгодны, то косы кляпаць магу. Пальчэўскі. Была .. [група] малалікая, нявопытная, але прыгодная для выканання прасцейшых заданняў. Асіпенка. // Які прыносіць карысць; прыдатны да выкарыстання. Прыгодная зямля. Прыгодная глеба. □ Край наш бедны, край наш родны! Лес, балоты і пясок... Чуць дзе крыху луг прыгодны... Хвойнік, мох ды верасок. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)