кары́сць, -і, ж.
1. Добрыя, спрыяльныя вынікі для каго-, чаго-н.
Прынесці к. радзіме.
2. Матэрыяльная выгада для каго-, чаго-н.; прыбытак.
Мець к. са сваёй працы.
◊
Гаварыць на карысць каго-чаго — служыць доказам, пацвярджэннем дадатных якасцей каго-, чаго-н.
На карысць каго-чаго —
1) са станоўчымі вынікамі для каго-, чаго-н.
Справа вырашылася на карысць работніка;
2) дзеля чыёй-н. выгады, карысці.
Змена месца службы пайшла яму на карысць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кары́сць ж., в разн. знач. по́льза; (материальная — ещё) вы́года, коры́сть;
прыне́сці к. радзі́ме — принести́ по́льзу ро́дине;
займе́ць к. — извле́чь по́льзу;
на к. — на по́льзу;
што яму́ за к. ад гэ́тага? — кака́я ему́ вы́года (коры́сть) от э́того?;
◊ гавары́ць на к. — (каго, чаго) говори́ть в по́льзу (кого, чего)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
кары́сць, ‑і, ж.
Добры рэзультат, спрыяльныя вынікі для каго‑, чаго‑н. Усе пагаджаліся на думцы, што Шаройку трэба змяніць, і чым хутчэй — тым больш карысці будзе для калгаса. Шамякін. Фабрыкант Альбіні, які далучыўся да нас, сваім прыкладам, зрабіў значную карысць усёй справе. Маўр. // Матэрыяльная выгада для каго‑, чаго‑н.; прыбытак. Мець карысць з уласнай працы.
•••
Гаварыць на карысць каго-чаго гл. гаварыць.
На карысць каго-чаго — а) са станоўчымі вынікамі для каго‑, чаго‑н. Сялянка падала на кулака скаргу, і гэтая справа вырашылася на карысць сялянкі. Сіпакоў; б) дзеля чыёй‑н. выгады, карысці. У жыцці камсамольца Віктара адбылася значная змена, якая ў сутнасці рэчы пайшла яму на карысць. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кары́сць ж Nútzen m -s; Vórteil m -(e)s, -e (выгада);
грама́дская кары́сць Geméinnutzen m; Geméinnützigkeit f -, -en;
прыне́сці кары́сць каму-н, чаму-н j-m [éiner Sáche] (D) Nútzen bríngen*;
яка́я кары́сць з гэ́тага? was nützt das?, was hilft das?;
на кары́сць каго-н zugúnsten [zu Gúnsten] von (D); zu j-s Gúnsten;
гэ́та яму́ на кары́сць das ist zu séinen Gúnsten; das nützt ihm;
не на кары́сць zu j-s Úngunsten, nicht zu j-s Gúnsten;
ісці́ каму-н на кары́сць j-m zugúte kommen*, j-m von Nútzen sein;
зрабі́ць што-н на кары́сць каму-н etw. zu j-s Nútzen tun*;
◊ на кары́сць і дабро́ zu Nutz und Frómmen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Кары́сць, укр. користь, рус. корысть, чэш. kořist ’здабыча, трафеі’, польск. korzyść ’карысць’, серб.-харв. ко̏рист, славен. korȋst ’здабыча’. Зыходнае значэнне ’здабыча’ (Фасмер, 2, 343). Тады прасл. koristь ад koriti ў значэнні ’пакараць’ (чэш. kořiti, в.-луж. korić, рус. корить і інш.) (Міклашыч, 130), гл. карыць. Аднак гэта версія не мае тлумачэння з пункту гледжання словаўтварэння. Мы не ведаем суфікса ‑stь, з дапамогай якога б фарміраваліся назоўнікі ад дзеясловаў. Вельмі праблематычная версія аб koristati < ko‑ristati (ristati ’гнацца’) (Варбот, Этимология, 1970, 65–70). Іншыя этымалогіі яшчэ менш надзённыя. Агляд версій гл. Трубачоў, Эт. сл., 11, 71–73.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
карысць, выгада; выйгранка, рахуба (разм.); выйгрыш
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
прок м., разг. кары́сць, -ці ж.;
бу́дет прок бу́дзе кары́сць;
что про́ку? яка́я кары́сць?
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
по́льза кары́сць, -ці ж., мн. нет;
извле́чь по́льзу займе́ць (атрыма́ць) кары́сць;
в по́льзу на кары́сць;
э́то говори́т в его́ по́льзу гэ́та гаво́рыць на яго́ кары́сць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
раху́ба, -ы, ж. (разм.).
1. Падлікі, разлікі.
2. Выгада, карысць, сэнс.
Няма рахубы рамантаваць хату.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
матыва́цыя, -і, ж.
1. гл. матываваць.
2. Сістэма довадаў, аргументаў на карысць чаго-н.
|| прым. матывацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)