Квакту́ха ’курыца, якая выседжвае або водзіць куранят’ (ТСБМ, Касп., Шат., Сцяшк., Грыг., Яруш., Жыв. сл., Нік. Очерки, Сл. паўн.-зах., Янк. Мат., ТС, Бяльк.). Гл. квактаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Крыксу́н ’крыкун (пра дзіця)’ (Юрч., Яўс., З нар. сл., КЭС, лаг., Жд. 3, Мат. Маг., Сцяшк.). Утварэнне на ‑ун пад уплывам крыкун. Да крыкса 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лаза́к ’верхалаз’ (добр., Мат. Гом.), рус. лавак, лазика ’той, хто добра лазіць па дрэвах’, ’абівальшчык кедравых шышак’, н.-луж. lazak ’той, хто лазіць’. Да лазіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лапатэра (зневаж.) ’лапатуха, гаваркая жанчына’ (Мат. Гом.). Да лапаталі ’хутка гаварыць’. Суф. ‑эра з’яўляецца, відавочна, працягам такога ж экспрэсіўнага прасл. суф. -era (Слаўскі, SP, 2, 24).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лапту́х ’мяшок для торфа’ (барыс., Жд. 2), ’мяшок’ (рэч., Мат. Гом.). У выніку пераходу р- у л- (Карскі, 1, 315) з рап‑ тух, рэптух ’тс’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ла́ставінкі ’рабацінне, вяснушкі’ (Шпіл.), ластуовінні (Мат. Гом.), ластовьіньне (Нар. лекс.) узніклі ў выніку намінацыі ⁺ластавіныя рабінкі, ластавінае рабацінне і інш. Параўн. ластаўчына рабінне (Сл. паўн.-зах.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Луба́к ’стары, худы конь’ (Юрч.), лубі́на ’тс’ (ветк., Мат. Гом.). Да луб 1 (гл.). Аб суфіксе ‑ак гл. Сцяцко (Афікс. наз., 146); экспрэсіўнасць, як у здыхля́к.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лэш ’хлусня, нагавор’ (маладз., Янк. Мат.; ваўк., Сл. ПЗБ). Паланізм (або скарэкціраванае паводле польск. łeż ’тс’ усх.-слав. ⁺лъжь). Гл. Арашонкава (Бел.-польск. ізал., 7–12).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляпоця ’шапялявы’ (добр., Мат. Гом.). Рус. вяц. ляпота ’тс’. Відавочна, балтызм, утвораны пры дапамозе суфікса ‑ота ад дзеяслова, роднаснага да літ. švepl(i)úoti, šveplénti ’шапялявіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маню́к ’хлус, ілгун’ (лях., Сл. ПЗБ), маню́ка ’тс’ (ТСБМ, Яруш., Сцяшк., Шат., Нар. Гом., Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.; глус., докш., Мат. Янк.). Беларускае. Да мані́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)