выража́ть несов.
1. (обнаруживать) выяўля́ць; (показывать) пака́зваць; (передавать) перадава́ць; (отражать) адлюстро́ўваць;
карти́на выража́ет за́мысел худо́жника карці́на выяўля́е (перадае́) заду́му мастака́;
лицо́ выража́ло гнев твар адлюстро́ўваў гнеў;
2. (высказывать) выка́зваць;
красноречи́во выража́ть свои́ мы́сли красамо́ўна выка́зваць свае́ ду́мкі;
3. мат. выража́ць;
выража́ть в ци́фрах выража́ць у лі́чбах;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шар м. шар, род. ша́ра м.; (скатанный) га́ла, -лы ж., га́лка, -кі ж.;
возду́шный шар паве́траны шар;
земно́й шар зямны́ шар;
билья́рдный шар білья́рдны шар;
пове́рхность ша́ра мат. паве́рхня ша́ра;
про́бный шар прям., перен. про́бны шар;
◊
хоть шаро́м покати́ погов. ні ўзяць ні ўцяць; як вы́мецена.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Еч ’стрававод’ (Янк. Мат.); параўн. рус. еча ’ежа’. Магчыма, ад *ěstja (> *есча > еча), якое ў сваю чаргу ад назоўніка estь (ст.-рус. ѣсть ’ежа’), ‑ěsti ’есці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кандзёр ’бульбяны суп’ (б.-каш., Мат. Гом.), драг. кань‑ дёр ’тс’ (Лучыц-Федарэц, вусік паведамл.). Няясна. Малапераканаўча Фасмер (2, 179) ад ка‑н‑дёр < драть ’лушчыць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Капа́йла ’марудны’, капун ’тс’ (Нас.; брасл., шчуч. Сл. паўн.-зах.), ушац. каноніка, кареліц. капач ’тс’ (Янк. Мат., Пан. дыс.). Да капацца ’рабіць марудна, няўмела’ < капаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Карабе́ц 1 ’караблік’ (Дзмітр.) — другасная форма ад карабель (слядоў карай = прасл. котѣъ у гэтым значэнні не наглядаецца).
◎ Карабе́ц ’карп, Cyprinus carpio’ (Мат.), кантамінацыя карп з папярэднім.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кардо́ўнік ’аер’ (Касп., Мат. Маг.), ’рагоз, пухоўка шыракалістая, Typha latifolia Г (Кіс.), ’плюшч галінасты, Sparganium ramosum Hads’ (Кіс.). Магчыма, ад лац. carduus ’чартапалох’ (назва калючай расліны).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Квакту́ха ’курыца, якая выседжвае або водзіць куранят’ (ТСБМ, Касп., Шат., Сцяшк., Грыг., Яруш., Жыв. сл., Нік. Очерки, Сл. паўн.-зах., Янк. Мат., ТС, Бяльк.). Гл. квактаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Падзо́л ’бедная солямі глеба шэравата-белага колеру’ (ТСБМ), падзо́ла (Касп.), падзо́лле (Бяльк.), падзо́ліца, падзо́ль (Сл. ПЗБ), падзо́ліца (Мат. Гом.) ’тс’. Да зала (гл.) па колеру глебы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Палаце́нца ’ручнік’ (Бяльк., Мат. Гом.), палаце́нка ’тс’ (Сл. ПЗБ), палаце́нка, палаце́нцо ’ручнік; памянш. да палатно’ (Сл. ПЗБ). Рус. полоте́нце ’ручнік’. Да палатно (гл. Фасмер, 3, 316).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)