Verbum

анлайнавы слоўнік

варо́чацца ¹, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да вярнуцца ¹.

варо́чацца ², ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Паварочвацца, пераварочвацца з боку на бок. Доўга не мог [Мікіта] заснуць, усёварочаўся з боку на бок, скідаючы з сябе коўдру. Галавач. // Разм. Рухацца, варушыцца. Тыя, хто ведаў, што ў зале вось-вось павінна паявіцца дэлегацыя сялян, неспакойна варочаліся, аглядаліся і гэтым парушалі цішыню. Барашка.

2. Круціцца, вярцецца. Магчыма, там грыміць пярун? Ці дзе варочаюцца жорны? Дубоўка. Хвалі злосна штурхалі нязграбную лодку, яна цяжка варочалася на адным месцы, увесь час памыкаючыся стаць бокам пад вецер. Зарэцкі.

3. Хіліцца, нахіляцца на бок. Марцін ішоў з аднаго боку, Гілёрык — з другога і дзяржалі вулей, каб ён не варочаўся. Колас.

4. Зал. да варочаць ² (у 1–3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

durchwinden

I dúrchwinden

* (sich) 1) прабіра́цца, прашмыгну́ць

2) зві́ліста працяка́ць

(праз што-н.)

3) перан. круці́цца (i так і сяк); лаві́раваць

wir müssen uns ~ — мы паві́нны перама́гчы ця́жкасці

II durchwínden

* vt перапля́таць, перавіва́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

spin² [spɪn] v. (spun)

1. круці́ць; круці́цца, вярце́ць; вярце́цца;

spin a top пуска́ць ваўчо́к;

My head spins. У мяне кружыцца галава;

The room span round. Пакой паплыў перад вачыма.

2. пра́сці, снава́ць, сука́ць;

spin a web пле́сці павуці́нне

♦

spin a yarn раска́зваць ба́йкі

spin along [ˌspɪnəˈlɒŋ] phr. v. ху́тка ру́хацца, ху́тка е́хаць, не́сціся (на веласіпедзе, машыне і да т.п.)

spin out [ˌspɪnˈaʊt] phr. v. расця́гваць час;

spin out a story до́ўга і ну́дна раска́зваць што-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

зямля́, -і́; мн. зе́млі, зяме́ль, Д зе́млям, ж.

1. (у тэрміналагічным значэнні — з вялікай літары). Трэцяя ад Сонца планета, якая круціцца вакол сваёй восі і вакол Сонца.

Месяц — спадарожнік Зямлі.

2. Суша (у адрозненне ад воднай або паветранай прасторы).

На гарызонце маракі ўбачылі зямлю.

Адрознівацца як неба ад зямлі (вельмі моцна, рэзка).

3. Глеба, верхні слой кары планеты Зямля, паверхня.

Апрацоўка зямлі.

Хадзіць па зямлі.

4. Рыхлае цёмна-бурае рэчыва, што ўваходзіць у састаў кары нашай планеты.

З. з пяском і глінай.

5. Тэрыторыя, якая знаходзіцца ў чыім-н. уладанні, карыстанні.

Калгасная з.

Цалінныя землі.

6. Краіна, дзяржава (высок.).

Беларуская з.

|| памянш.-ласк. зяме́лька, -і, ДМ -льцы, ж. (да 3—5 знач.; разм.) і зямлі́ца, -ы, ж. (да 3—5 знач.; разм.).

|| прым. зяме́льны, -ая, -ае (да 5 знач.), земляны́, -а́я, -о́е (да 3 і 4 знач.) і зямны́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).

Зямельны ўчастак.

Зямельныя работы (работа па ўпарадкаванні насыпаў, каналаў і пад.). Зямны шар.

Зямная вось.

◊

Зямны паклон — нізкі паклон як выказ глыбокай павагі, удзячнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

reel

[ri:l]

1) шпу́ля, шпу́лька f.

2) шпу́ля для кінасту́жкі

3) матаві́ла -а n. (для намо́тваньня ні́так або́ дро́ту)

v.t.

намо́тваць на шпу́лю

[ri:l]

v.i.

1) калыхну́цца, затрэ́сьціся ад уда́ру

2) хіста́цца

3) кружы́цца, круці́цца

His head was reeling after a polka — Яму́ закруцілася галава́ пасьля́ по́лькі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

uniform

[ˈju:nɪfɔrm]

adj.

1) аднаста́йны, нязьме́нлівы, нязьме́нны

The earth turns around at a uniform rate — Зямля́ кру́ціцца наво́кал зь нязьме́ннай ху́ткасьцяй

2) адно́лькавы

All the bricks are of a uniform size — Усе́ цаглі́ны адно́лькавага паме́ру

3) рэгуля́рны; ро́ўны

a uniform pace — ро́ўны крок

уніфо́рма, фо́рма f. (шко́льная, вайско́вая)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

wriggle

[rɪgəl]

v.i.

1) круці́цца, ту́зацца, ёрзаць

Children wriggle when they are restless — Дзе́ці, калі неспако́йныя, кру́цяцца, ту́заюцца

2) паўзьці́, выгіна́ючыся (як чарвя́к, вужа́ка)

3) Figur. выкру́чвацца

Some people can wriggle out of any difficulty — Некато́рыя лю́дзі патрапля́юць вы́круціцца з уся́кага цяжко́га стано́вішча

вы́крутка f., вы́крут -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

пир м.

1. банке́т, -ту м., бясе́да, -ды ж.; (бал) баль, род. ба́лю м.;

2. перен. разгу́л, -лу м., балява́нне, -ння ср.;

◊

пир на весь мир, пир горо́й погов. банке́т на ўвесь свет, паце́ха як на свято́га Вайце́ха;

в чужо́м пиру́ похме́лье погов. з чужо́га ша́лу галава́ кру́ціцца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

перакруці́цца, ‑кручуся, ‑круцішся, ‑круціцца; зак.

1. Павярнуцца кругом, процілеглым бокам або канцом. На сярэдзіне рэчкі кругляк перакруціўся, [плывец] бухнуўся галавой у ваду, а ногі са шкарпэткамі задраліся ўгору! Колас. Юрка скінуў шапку і, папляваўшы на рукі, так пацягнуў пілу, што аж палена перакруцілася. Курто. Жанчына ўздрыганулася і, як вяртлявы звярок, у момант перакруцілася тварам да чалавека — у профіль да акна. Чорны. — Во! Гэта дарэчы! — перакруціўся на адной назе Віктар. Маўр.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сапсавацца ад частага або празмернага закручвання. Кран перакруціўся. // Распасціся напалам, на часткі ад кручэння. Алюмініевы дрот лёгка перакруціўся.

3. перан. Разм. Рэзка перамяніцца, перайначыцца. Віхляй уголас пераказваў Вінцусю Шавелю нечаканае яму рашэнне акругвыканкома. А той пазіраў на сакратара з лёгкім недаверам і не ведаў, як яно так раптам усё перакруцілася... Гартны.

4. Заблытацца, зблытацца. Перакруціліся ніткі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыкла́сціся, ‑кладуся, ‑кладзешся, ‑кладзецца; ‑кладзёмся, ‑кладзяцеся; зак.

1. Наблізіцца да сутыкнення чым‑н. (вокам, тварам, рукой і пад.) да чаго‑н. [Таццяна] падышла да акна, прахукала ў замёрзлай шыбе шчыліну, прыклалася да яе адным вокам. Шамякін. Ні шклянкі табе, ні кубка Ніхто тут не паднясе. І хлопцы ўдвух да дзюбкі Прыклаліся па чарзе. Нядзведскі.

2. Спец. Прыняць неабходнае для прыцэльвання становішча. Саша прыклаўся да кулямёта і выпусціў доўгую чаргу. Новікаў.

3. да чаго. Разм. Накіраваць сваё дзеянне, сілы на што‑н. Добра прыкласціся да пілы. □ Толькі прыкладуся алоўкам да паперы: хрусь — зламаўся. Асіпенка.

4. Разм. Выпіць, з’есці чаго‑н. Прыкласціся да каўбас. □ [Карэспандэнт:] — Дзякую, дзякую, Генадзь Іванавіч. Давайце спачатку зробім справу, а потым можна і да чаркі прыкласціся. Сабаленка. Лёнька кінуў круціцца на бервяне, сарамліва абцёр вусны і прыклаўся да вядра. Хадановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)