ча́сты, ‑ая, ‑ае.

1. Размешчаны блізка адзін каля другога. На полі бабкі частыя Пасталі ў чараду. Астрэйка. Так што бацькавіцкім закаханым ёсць куды пайсці летнім вечарам, калі на небе высыплюць частыя зоркі, а хітраваты круглы месяц пачне ўсміхацца са сваёй вышыні. Навуменка. // Які ідзе, адбываецца, паўтараецца праз кароткія прамежкі часу. Суха хлопнулі частыя стрэлы. Лынькоў. Частыя, хоць і невялікія дажджы заміналі сушыць сена. Чарнышэвіч. // Які бывае дзе‑н., наведвае каго‑н. праз невялікія прамежкі часу. Часты наведвальнік. □ [Гаспадыня:] — Давайце вып’ем за вашу сустрэчу. Каб не апошняя яна была, каб Пеця быў частым госцем га гэтым сталом... Шамякін.

2. Які складаецца з блізка размешчаных адзін каля аднаго аднародных прадметаў, частак, часцінак; густы. Часты грэбень. Часты дождж. □ Лес тут стаяў часты і высокі. Лобан. // Шчыльна сплецены, сатканы. Частае рэшата. □ Столькі звязалі рукі мае перавяслаў, Столькі звязалі мярэжаў частых, Столькі звязалі вянкоў для зрубаў... Кляўко.

3. Які складаецца з хуткіх рухаў, гукаў і пад., якія ідуць адзін за адным. У кароткіх паўзах чулася частае дыханне дыктара. Беразняк. Белым полем, крокам частым, Хто насустрач мне бяжыць? Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

cross​3 [krɒs] v.

1. перасяка́ць; перахо́дзіць; пераязджа́ць; перапраўля́цца;

cross a road перахо́дзіць даро́гу;

cross a river перапраўля́цца це́раз раку́;

cross the finishing line перасяка́ць фі́нішную лі́нію

2. скрыжо́ўваць, скла́дваць/склада́ць на́крыж, перакрыжо́ўваць;

cross one’s arms on one’s breast скрыжо́ўваць ру́кі на грудзя́х;

cross one’s legs скрыжо́ўваць но́гі

3. скрыжо́ўвацца; перакрыжо́ўвацца;

at the spot where the roads cross на ро́станях, на скрыжава́нні даро́г

4. разміну́цца

5. перашкаджа́ць; пярэ́чыць, супярэ́чыць;

He crosses me in everything. Ён ва ўсім мне пярэчыць.

♦

cross one’s mind прыйсці́ ў галаву́, прамільгну́ць у ду́мках;

cross smb.’s way сустрэ́цца на чыі́м-н. жыццёвым шляху́; стаць каму́-н. по́перак даро́гі;

cross swords скрыжава́ць мячы́/шпа́гі; пачына́ць паяды́нак; уступа́ць у спрэ́чку

cross off [ˌkrɒsˈɒf] phr. v. выкрэ́сліваць, выключа́ць са спі́саў

cross out [ˌkrɒsˈaʊt] phr. v. выкрэ́сліваць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ring​3 [rɪŋ] v. (rang, rung)

1. звані́ць (пра тэлефон);

The telephone hasn’t stopped ringing all day. Тэлефон званіў увесь дзень.

2. (таксама ring up) тэлефанава́ць;

I’ll ring up the manager tomorrow. Я пазваню дырэктару заўтра.

3. гуча́ць; звіне́ць

♦

ring a bell infml нага́дваць (аб чым-н.);

This surname rings a bell. Гэтае прозвішча здаецца мне знаёмым;

ring in one’s ears/head звіне́ць у вуша́х/галаве́;

ring hollow/false гуча́ць няшчы́ра/фальшы́ва;

ring true гуча́ць праўдзі́ва

ring back [ˌrɪŋˈbæk] phr. v. BrE перазвані́ць (каму-н.)

ring off [ˌrɪŋˈɒf] phr. v. BrE дава́ць адбо́й, ве́шаць тру́бку;

He rang off without giving his na me. Ён павесіў трубку, не назваўшы сваё імя.

ring out [ˌrɪŋˈaʊt] phr. v. гуча́ць; чу́цца;

The sound of a shot rang out. Прагучаў стрэл.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

śmiech, ~u

м. смех; рогат;

homeryczny śmiech — гамерычны смех;

parsknąć ~em — пырснуць са смеху;

zanosić się od ~u — заходзіцца ад (са) смеху;

na śmiech wystawić — выставіць на смех;

obracać w śmiech — пераварочваць у жарт;

śmiech mię bierze — мяне разбірае смех;

wcale mi nie do ~u — мне зусім не да смеху;

pusty śmiech — пусты смех;

zrywać boki ze ~u — смяяцца да ўпаду, надрываць бакі ад (са) смеху

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

żeby

1. каб;

przyszedł, żeby nam pomóc — ён прыйшоў, каб нам дапамагчы;

2. калі б; каб;

żeby to było prawdą! — калі б гэта было праўдай!;

3. толькі б; каб;

żeby mi tu zaraz był porządek! — каб мне зараз жа тут быў парадак!;

żeby nie wiem co — што б ні;

~ś nie wiem co mówił, nikt ci nie uwierzy — што б ты ні казаў, ніхто табе не паверыць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

палі́ць ​1, палю, паліш, паліць; незак.

1. каго-што. Знішчаць агнём, спальваць. Гарадок, што быў райцэнтрам, гарэў у сорак першым годзе, палілі яго немцы і пры адступленне. Шахавец. Мы ўсе пахлі дымам, смалою — мы сцягвалі і палілі галлё, і рукі ў мяне млява шчымелі і нылі. Адамчык. // Вымушаць гарэць, загарацца (часцей з мэтай асвятлення або ацяплення). Адзін паліў запалкі, другі растапырыў на сабе шынель, каб і не тухла і каб заўважыць агонь нельга было чужому воку. Чорны. Слухае Міколка... Бацька яшчэ раскажа і пра нафту, якую таксама паляць на паравозе... Ён раскажа і пра паравоз, і пра чыгуначныя рэйкі, і пра розныя сігналы. Лынькоў. // Разм. Запальваць cвятло. У хаце яшчэ не палілі агню. Быў вечар-шчэдрык. Была такая часіна, калі і агонь паліць яшчэ рана. Баранавых. Карызна доўга не паліў святла. Ён сядзеў цішком, стуліўшыся па канапе. Зарэцкі. // Разм. Курыць папяросы, люльку і пад. У цяньку прысеў на лаву, Паліць люльку дзед. Зарыцкі.

2. у чым, што. Распальваць і падтрымліваць агонь у печы, пліце і пад. Гаспадыні паляць у печы — гатуюць снеданне мужчынам, што збіраюцца ў лес. Мяжэвіч. Васіль памагаў машыністу, паліў топку, — качагар з яго быў вельмі ўвішны і неспакойны. Мележ. // Абаграваць, награваць памяшканне, раскладваючы агонь у печы, пліце і пад. У бібліятэцы, відаць, яшчэ не палілі, і Наташа амаль не валодала пасінелымі ад холаду рукамі. Ракітны. Пакуль мужчыны палілі лазні, дзяўчаты і жанчыны мылі ў хатах падлогу, прыбіралі ў сенцах. Асіпенка.

3. што. Разм. Апрацоўваць агнём, жарам; абпальваць. Абрам па-старому цэглу паліць, толькі ўжо на добра абсталяваным заводзе арцелі. Лынькоў.

4. каго-што і без дап. Моцна пячы, абдаваць жарам, прыпякаць (пра сонца, полымя і пад.). Полымя [топкі] паліць твар, горача. Барашка. Сонца па-ранейшаму паліць нясцерпна. Рэдка ў пачатку лета бываюць такія гарачыя дні. Навуменка. // перан. Выклікаць адчуванне апёку; апякаць. Холад роснай дарогі Паліць босыя ногі. Жычка. [Дзеці] ўпокат ляжалі на палку. І не было каму падаць ім нават вады. Смага паліла іх маленькія грудзі. Краўчанка. / у безас. ужыв. Гарэлі шчокі, у грудзях паліла нібы агнём. Хомчанка.

5. Разм. Страляць (звычайна часта або залпамі). Чорная на фоне снегу варожая лава, бязладна паляць па лесе з вінтовак і аўтаматаў, пагрозна набліжалася ўсё бліжэй да замаскіраваных партызанскіх акопаў і завалаў. Казлоў. Тах! — коратка бухае карабін. Скурай на плячах і патыліцай адчуваю, што паляць па мне. Карпюк.

6. перан.; каго-што. Хваляваць, трывожыць, мучыць. Жаль і смутак чорны Паляць мне душу. Бядуля. Мяне, як агнём, паліла страшнае пачуццё, якому назвы я не знаходжу цяпер. Чорны. Гора, цяжкае, нясцерпнае гора паліла ў той час сэрца Івана Кабушкіна. Новікаў.

палі́ць ​2, ‑лью, ‑льеш, ‑лье; ‑льём, ‑льяце і ‑лію, ‑ліеш, ‑ліе; ‑ліём, ‑ліяце; пр. паліў, ‑ліла, ‑ліло; заг. палі; зак.

1. каго-што. Зрабіць мокрым каго‑, што‑н.; намачыць. Паліць вуліцу вадою. □ Надзежда Іванаўна паліла мне на рукі з конаўкі і падала новенькі ручнік, якім, напэўна, ніхто яшчэ не выціраўся. Шамякін. // Увільгатніць, арасіць глебу для лепшага росту чаго‑н. Паліць грады. Паліць кветкі. □ Пакуль [Лена] прыбрала ў клубе, у бібліятэцы, пакуль змяніла фіранкі, паліла вазоны.. — звечарэла. Ваданосаў. [Пазняк], бадай, не горш другога агранома ведаў, дзе трэба [участкі] прапалоць, дзе паліць, дзе падкарміць. Дуброўскі.

2. Пачаць ліць (у 2 знач.). Да поўначы разам з другімі.. [маці] хадзіла па бары, па кустах ля ракі, пакуль не паліў буйны дождж. Якімовіч. Ударыў пярун, дождж паліў як з вядра. Ляпёшкін.

3. што. Спец. Пакрыць палівай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ме́цца I несов.

1. име́ться;

у мяне́ ма́юцца но́выя зве́сткі — у меня́ име́ются но́вые све́дения;

у атра́дзе ме́ліся запа́сы праду́ктаў — в отря́де име́лись запа́сы проду́ктов;

м. ў ная́ўнасці — име́ться в нали́чии;

2. чу́вствовать себя́, пожива́ть;

як вы ма́ецеся? — как вы себя́ чу́вствуете (как вы пожива́ете)?;

3. до́лжен (должна́, должно́ и т.д.) быть; (иметь намерение) предполага́ть; (реже) намерева́ться;

ху́тка ме́лася пача́цца жніво́ — ско́ро должна́ была́ нача́ться жа́тва;

ён ме́ўся вярну́цца ўчо́ра — он до́лжен был (предполага́л) верну́ться вчера́;

да мяне́ ме́ліся прыйсці́ сябры́ — ко мне должны́ бы́ли (намерева́лись) прийти́ друзья́;

◊ м. на ўва́зе — безл. име́ться в виду́

ме́цца II сущ., нескл., ср., муз., разг. ме́ццо

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

вось², часц. указ.

1. Ужыв. для ўказання на ўсё, што знаходзіцца або адбываецца ў непасрэднай блізкасці, непасрэдна перад вачамі або нібы перад вачамі.

Вось і наш аўтобус.

Вось тут прысядзем.

Вось гэтыя рэчы.

2. Ужыв. для ўказання на паслядоўную змену падзей, з’яў і пад., на раптоўнае і нечаканае іх паяўленне.

Усё сціхла, але вось зноў пачуўся нейкі шум.

3. Ужыв. пры выкананні якіх-н. эмоцый у клічных сказах разам з указаннем на прадмет, з’яву.

Ах, вось які ён чалавек!

Вось здарэнне дык здарэнне!

4. У спалучэнні з пытальным займеннікам і прыслоўем надае ім сэнс указання на што-н. у адпаведнасці з іх знач. (з націскам на слове «вось»).

Вось што я вам скажу.

Вось у чым сутнасць.

Вось якая справа.

Вось куды трапіў.

5. Ужыв. для большай выразнасці, звычайна ўзмацняючы, падкрэсліваючы значэнне наступнага слова.

Вось вы мне і патрэбны.

Вось і я пра гэта кажу.

6. Ужыв. замест звязкі пры іменным выказніку.

Добрасумленная і высокапрадукцыйная праца — вось гарантыя нашых поспехаў.

◊

Вось-вось (разм.) —

1) вось іменна, менавіта так;

2) зараз, неўзабаве.

Бацька вось-вось павінен прыйсці.

Вось вам! — атрымай(це) па заслугах.

Вось дык (разм., іран.) — ужыв. для выражэння агульнай ацэнкі чаго-н.

Вось дык гулец!

Вось дык сіла!

Вось...дык (разм.) — афармляе сказ са знач. ацэнкі або вялікай ступені праяўлення чаго-н.

Вось спецыяліст дык спецыяліст!

Вось стараецца дык стараецца!

Вось і — ужыв. пры ўказанні на завяршэнне чаго-н., наступленне чаго-н. жаданага, чаканага.

Вось і прыйшлі.

Вось і мы.

Вось і ўсё (ужыв. пры заканчэнні гаворкі ў знач. больш няма чаго дадаць).

Вось табе і... (разм.) — пачынае гаворку пра тое, што аказалася не такім, як чакалася.

Вось табе і адпачылі!

Вось табе і свята!

Вось табе і на або вось табе і раз або вось табе і маеш (разм.) — вокліч з выпадку чаго-н. нечаканага, выказванне здзіўлення, расчаравання.

Вось так — ужыв. пры выказванні пагарды, знявагі.

Вось яно што! або вось яно як! — выражэнне здзіўлення або ўразумення.

Вось яшчэ! (разм.) — ужыв. пры адмаўленні чаго-н., пры нязгодзе з чым-н. або пры адмоўных адносінах да чаго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

any

[ˈeni]

1.

adj.

1)

а) які́-хаця́, хоць-які́, які́-не́будзь, які́-ко́лечы; абы́-які́; хто-ко́лечы

Give me any book — Дай мне хоць-яку́ю кні́гу

б) (у пыта́ньні) які́? або́ не тлума́чыцца

Do any spots show? — Ці віда́ць які́я пля́мы?

Have you any money? — Ці ў цябе́ ёсьць гро́шы? Ці ма́еш гро́шы?

2) ко́жны, уся́кі

at any cost — за ўся́кую цану́

Any child knows that — Ко́жнае дзіця́ гэ́та ве́дае

2.

pron.

ніхто́, нішто́

Take the cake; I don’t want any — Вазьмі́ піро́г; я зусі́м не хачу́

3.

adv.

крыху́, хаця́ крыху, ані́ крыху́, зусі́м не

is he any better? — Ці яму́ хаця́ крыху́ ле́пей?

He had hardly any money — Ён ама́ль ня меў гро́шай

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

breath

[breӨ]

n.

1) дых, дух -у m.; дыха́ньне n., удыха́ньне й выдыха́ньне паве́тра

to lose one’s breath — засапсьці́ся, зады́хацца

2)

а) уды́х -у m.

Take a breath and hold it — Удыхні́ глыбо́ка й затрыма́й паве́тра

б) узды́х -у m.

to the last breath — да апо́шняга ўзды́ху

3) перады́шка f., час во́льна дыхну́ць

Give me some breathing room — Дай мне кры́ху перадыхну́ць

4) жыцьцё n.

5) по́дых -у m., паве́ў -ву m.

soft as the breath of evening — мя́ккі, як вячэ́рні по́дых

6) цень -ю m.

the breath of suspicion — цень падазрэ́ньня

in the same breath — адны́м ду́хам, у той са́мы час

•

- out of breath

- save one’s breath

- take one’s breath away

- under one’s breath

- waste one’s breath

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)