Рэ́зніца ’сячкарня’ (ЛА, 2, Мат. Гом.), ’бойня; мясныя яткі’ (Нас., ТС), рэ́зьніца ’тс’ (Байк. і Некр.), ’сячкарня (саламарэзка)’ (Бяльк.). Гл. разніца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́гляды ’агледзіны’ (Нас., Гарэц., Байк. і Некр., Др.-Падб., Бяльк.), сугля́ды (Сл. Брэс., Мат. Гом.). Да су- і глядзець, параўн. агледзіны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сцынзо́рык ’мурашка’ (Мат. Гом.). Няясна, магчыма, збліжэнне на базе іншых назваў мурашак сікуны́, сіку́чкі (Жыв. св.) са сцаць і сцізорык, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сяміру́чка ’каса паводле памеру’ (Мат. Гом.), ’назва касы на сем далоней’ (Сцяшк. Сл.). Да сем (гл.), параўн. сямёрка ’тс’, гл. сямёра.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сёдні ‘сёння’ (Гарэц., Ласт., Ян., Мат. Гом.), сёдне ‘тс’ (Сл. Брэс.), ся́дні ‘тс’ (Нас.). Гл. сёння; форма без асіміляцыі д > н.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тараба́йка ’балаболка’ (хойн., Шатал.), ’бразготка’, ’лапатуха’ (Ян.), тараба́лка ’балбатуха’ (парыц., Янк. Мат.). Ад тарабаніць 1 (гл.), пад уплывам баяць, байка, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Та́рчыць ’драць бульбу на тарцы’ (мазыр., ЖНС), ’церці бульбу на тарцы’ (Вешт.), сюды ж тарча́нік ’дранік’ (Мат. Гом.). Гл. та́рка 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таўста́я ’цяжарная (жанчына)’ (докш., Янк. Мат.), ’цяжарная’ (Барад.; віл., гродз., Сл. ПЗБ), ’котная, цяжарная (пра авечку)’ (віл. Жыв. св.). Гл. тоўстая.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трахамо́цце ‘лахманы, манаткі’ (Мат. Маг.), трахомо́цье ‘тс’ (ЛМТ). Кантамінацыя лексем траха́(ць) і (лах)мо́цце (гл.). Аналагічна ўтворана экспрэсіўнае рахамоцце, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
велічыня́ ж.
1. (объём, протяжённость, количество чего-л.) разме́р м., величина́;
в. зарпла́ты — разме́р зарпла́ты;
2. простра́нность, обши́рность;
3. мат., физ. величина́;
бяско́нца мала́я в. — бесконе́чно ма́лая величина́;
4. перен. величина́;
ён. в. ў наву́цы — он величина́ в нау́ке;
○ абсалю́тная в. — абсолю́тная величина́;
пастая́нная в. — постоя́нная величина́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)