Verbum

анлайнавы слоўнік

Афэ́рдала ’замораны, худы конь’, ’апушчаны, забіты чалавек’ (шарк., Цыхун, вусн. паведамл.). З яўр. (ідыш) a férdele ’конік’. Гл. таксама іншыя формы з няясным значэннем: фэрдала, нафэрдала (астрав., Жарт. песні, Мн., 1974, 611), якія могуць сведчыць у карысць сувязі з дыял. фэйдаць, фэндаць ’абрабляць, паскудзіць’, польск. faidać ’тс’; параўн. таксама бала дыял. офрден ’зношаны, стары’, у аснове якіх ляжыць, магчыма, супольнае запазычанне з невядомай крыніцы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Расква́кліваць ’размазваць’ (мсцісл., Юрч. Вытв.). Да незафіксаваных *ква́кліваць < *ква́кліць (// ква́чыць), вытворнага ад квач (гл.) з узнаўленнем у корані псеўдаэтымалагічнага ‑к‑, які лагічна спалучаецца з эпентытычным плаўным. Гл. таксама квэкаць ’абрабляць, пэцкаць’ (< квэцаць, гл. квецаць). Той жа корань, відаць, і ў квакаці́ць: гразь пад нагамі квакаціць (Варл.), гл. У апошнім выпадку ўсё зводзіцца да гукапераймання, параўн. квакаць, квактаць (гл.) і балг. ква́ча ’кудахтаць, выседжваць куранят’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

cultivate

[ˈkʌltɪveɪt]

v.t.

1) апрацо́ўваць, абрабля́ць (зямлю́)

2) гадава́ць, выро́шчваць (расьлі́ны)

3) падтры́мваць (знаёмства)

4) удаскана́льваць; разьвіва́ць

to cultivate one’s mind — разьвіва́ць ро́зум

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

экзаты́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Уласцівы асобным, малавядомым, далёкім краінам; незвычайны для гэтай мясцовасці. Экзатычныя расліны. □ Стаяла моладзь каля гэтай сахі, нібы каля якой экзатычнай жывёліны ў заапарку, усё не давала веры — няўжо ёю можна было абрабляць зямлю? Місько. Крымскія санеты [А. Міцкевіча] ў перакладзе М. Танка раскрываюць іх ідэйную сутнасць, удала перадаюць велічную экзатычную прыроду Крыма. Лойка.

2. перан. Дзівосны, вычварны, які здзіўляе сваёй незвычайнасцю. Экзатычная музыка. □ Экзатычнае адзенне сароміла Кузьму, таму ён нібы прыклеіўся да зэдліка ў парозе. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пустапа́сам ’без пастуха (пра жывёлу), без нагляду старэйшых (пра дзяцей і моладзь)’ (ТСБМ, Гарэц., Шат., Варл.; карэліц., Жыв. сл.), сюды ж пустопа́сть ’самапасам’ (кам., Жыв. сл.), у пусто́паш ’на самапас, у распусту (пусціць)’ (ТС), у пу́стапаш ’тс’: пусцілі быдло і коні ў пустапаш (слонім., Арх. Бяльк.), пусто́паш ’абложная зямля’ (ДАБМ, камент., 858), ’пусташ’ (бяроз., ЛА, 2), пу́стопась ’тс’ (маляр., ЛА, 2), укр. пусто́паш ’без пастуха’; серб.-харв. пу̏стопа̑ш ’дзе кожны можа пасвіць’. Ад пусты́ ’бязлюдны’ і пасці ’пасвіць’; у адносінах зямлі, якая “гуляе”, магчымы ўплыў дзеяслова паха́ць ’абрабляць, даглядаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

cultivate [ˈkʌltɪveɪt] v.

1. абрабля́ць, урабля́ць, апрацо́ўваць, культывава́ць (глебу, зямлю)

2. выро́шчваць, разво́дзіць, культывава́ць

3. развіва́ць, паляпша́ць, спрыя́ць (развіццю чаго-н.);

cultivate the mind развіва́ць інтэле́кт

4. дамага́цца, дабіва́цца сябро́ўства/прыхі́льнасці (каго-н.);

He cultivates the sort of people who can be useful to him. Ён дамагаецца сяброўства з тымі, ад каго можа мець якую-небудзь карысць.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

garden

[ˈgɑ:rdən]

а) гаро́д -у m.; гаро́дчык -а m. (для кве́так)

б) сад -у m.

botanical garden — батані́чны сад

2) парк -у m.

v.i.

працава́ць у гаро́дзе

v.t.

апрацо́ўваць, абрабля́ць гаро́д; разво́дзіць сад

adj.

гаро́дны, садо́вы

•

- garden bed

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

farm

[fɑ:rm]

1) гаспада́рка f., фа́рма, фэ́рма f.; ху́тар -у m.

a dairy farm — мало́чная фэ́рма

2) гадава́льнік -у m.

an oyster farm — гадава́льнік ву́стрыцаў

v.t.

абрабля́ць, апрацо́ўваць зямлю́, здава́ць у арэ́нду (зямлю́), дава́ць у на́ймы (рабо́тнікаў)

v.i.

займа́цца земляро́бствам, быць земляро́бам

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

till

[tɪl]

prep.

да, да таго́ ча́су

The children played till eight — Дзе́ці гуля́лі да во́сьмае гадзі́ны

conj.

паку́ль; да таго́, як; перад тым, як

till now — дасю́ль, дагэ́туль

till then — дату́ль, да тае́ пары́

[tɪl]

v.t.

абрабля́ць

Farmer tills the land — Гаспада́р абрабля́е зямлю́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Паха́ць, пыха́ць ’араць сахой’ (Касп., Яруш., Сл. ПЗБ), ’баранаваць засеянае поле’ (Бір. Дзісн.; глыб., Хрэст. дыял.; в.-дзв., Шатал.; Касп., Мат. Маг.), ’месці хату’ (Касп.), ’разводзіць, сеяць, вырошчваць’ (ТС), калінк. ’прыносіць мёд’ (Сл. ПЗБ). Рус. пахать ’араць, абрабляць зямлю’ (кур., арл.), паўн. ’рэзаць хлеб’, ярасл. ’сеяць’, паўн.-дзв. ’месці падлогу’, ’падмятаць мякіну’, алан. ’абмятаць магілу’, цвяр. ’ісці, хадзіць, ступаць’, ’дзьмуць’; польск. pachać ’капаць’, ’рабіць зло’, чэш. páchati ’рабіць, учыняць’, ’пасці скаціну’, славац. pachať ’рабіць, вырабляць’, серб.-харв. па̏хати, па̀јати ’махаць’, ’абмятаць пыл, змятаць павуціну, абдзьмухваючы чысціць’. Прасл. paxati ’месці, чысціць’, якое звычайна звязваецца з прасл. paxnǫti ’пахнуць’. Для прасл. paxati ’месці’ Ваян (RÉS, 43, 90–91) у якасці і.-е. паралеляў прапануе літ. puõšti, лат. púost ’чысціць, аздабляць’, ст.-ісл. fága ’тс’, ст.-сакс. fegōn, ст.-фрыз. fēgia, гал. vagen ’месці, чысціць’, што дае магчымасць узвесці прасл. paxati да і.-е. *pēkʼ/pōkʼ (Мартынаў, Слав. акком., 125). Сюды ж па́хата, па́хота ’ворыва, узараная зямля’ (Нас., Грыг., Сл. ПЗБ, Выг., ТС), ’аранне сахой’ (Касп.), лях. па́хаць, тураў. па́хоць, глыб. па́хаця ’ворыва’ (Сл. ПЗБ, ТС). Гл. таксама пашні́на, па́шня́.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)