плаці́ць, плачу́, пла́ціш, пла́ціць; незак.
1. што і без дап. Аддаваць грошы як належнае за што-н.
П. за пакупку.
П. падаткі.
За здароўе лепш п., чым расплачвацца (прыказка).
2. перан., чым за што. Так або інакш адказваць на чый-н. учынак (кніжн.).
П. паслугай за паслугу.
П. дабром за зло.
|| зак. заплаці́ць, -лачу́, -ла́ціш, -ла́ціць; -ла́чаны.
|| наз. плаце́ж, -цяжу́, м. (да 1 знач.).
П. з растэрміноўкай.
|| прым. плаце́жны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
clink [klɪŋk] v.
1. звіне́ць, дзі́нькаць, бра́згаць;
glasses/keys/coins clink звіня́ць шкля́нкі/ключы́/мане́ты
2. звіне́ць, бра́згаць (чым-н.);
clink glasses with smb. чо́кацца, піць за чыё-н. здаро́ўе
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Пралес : шкіра ў лес, на праяве > здароўе ў хаце, хвароба ў лес (Шн. 3), праяве ’пералесак’ (Нікан.). Прыназоўнік на (праяве) у прыкладзе з Шэйка, як быццам бы, сведчыць аб тым, што значэнне тут ’нейкае месца ў лесе’, магчыма, ’прагаліна, паляна’ (параўн. значэнні пралесак). Тады праяве — дэрыват ад пра- (< пера‑? гл.) і лес, у адрозненне ад укр. праліе, польск. prałaś і чэш. pratęs ’некрануты, даўні лес’, якія ад пра- і лес (параўн. Банькоўскі, 2, 756). Параўн. прамара.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пахісну́цца wánken vi, ins Wánken geráten*, schwánken vi;
яго здаро́ўе пахісну́лася séine Gesúndheit ist untergráben; séine Gesúndheit hat éinen Knacks (wég)bekómmen (разм)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
гігіе́на
(гр. hygieinos = здаровы; лекавы)
1) раздзел медыцыны, які вывучае ўплыў умоў жыцця і працы на здароўе чалавека і распрацоўвае меры прафілактыкі захворванняў;
2) практычныя мерапрыемствы, якія садзейнічаюць захаванню здароўя (г. працы, г. жылля).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
паберагчы́, ‑рагу, ‑ражэш, ‑ражэ; ‑ражом, ‑ражаце; пр. пабярог, ‑берагла, ‑берагло; зак., каго-што.
1. Не растраціць, прыберагчы, захаваць. Паберагчы грошы. Паберагчы прадукты.
2. Аднесціся з увагай, асцярожнасцю да каго‑, чаго‑н., праявіць клопат аб кім‑, чым‑н. Паберагчы дзіця. Паберагчы здароўе. □ Спакойна, спакойна, сэрца, не стукай так моцна, паберажы свае сілы. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падарва́цца, ‑рвуся, ‑рвешся, ‑рвецца; ‑рвёмся, ‑рвяцеся; зак.
1. Загінуць, разбурыцца, пацярпець катастрофу ў выніку выбуху. На другі дзень у Выселках здарылася няшчасце: падарваўся на міне хлопчык. Шамякін.
2. перан. Зрабіцца горшым, аслабець. Здароўе падарвалася. // Захварэць ад цяжкай працы або ад падымання чаго‑н. цяжкага. — Па два [кашы] не цягай! — крыкнуў.. [Івану] Андрэй. — Падарвешся! Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разру́шить сов.
1. разбуры́ць, мног. паразбу́рваць, паразбура́ць; (развалить) развалі́ць;
2. перен. разбуры́ць, сапсава́ць; (погубить) загубі́ць; (расстроить) расстро́іць;
разру́шить здоро́вье сапсава́ць здаро́ўе;
разру́шить наде́жды разбуры́ць надзе́і;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
lichy
lich|y
бедны; кепскі дрэнны;
~e zdrowie — слабае здароўе;
~e zarobki — кепскія заробкі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прыма́к, ‑а, м.
Муж, якога прынялі ў сям’ю жонкі, які жыве ў доме жонкі. — Няхай бы Надзя прымала прымака і жылі на здароўе... Васілевіч. А больш за ўсё пакрыўдзіла Змітрака ў іхняй гаворцы з жонкай тое, што Ганна намякнула яму, што ён у яе прымак і што будзе ўсё так, як яна скажа. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)