Verbum

анлайнавы слоўнік

прабі́ць

1. (зрабіць адтуліну) éinschlagen* vt, durchschlágen* vt; dúrchbrechen* vt; lóchen vt, entwérten vt (білет);

прабі́ць брэш éine Brésche schlágen*;

прабі́ць (сабе́) даро́гу перан sich (D) den Weg báhnen, sich (D) Bahn bréchen*, sich (D) fréie Bahn scháffen;

2. (пра гадзіннік) schlágen* vt;

прабі́ла тры гадзі́ны die Uhr hat drei geschlágen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

прадстаўля́ць кніжн

1. (прад’яўляць) vórlegen vt, vórweisen* vt; unterbréiten vt; éinbringen* vt (для абмеркавання);

2. (каго-н) vórstellen vt; bekánnt máchen (каго-н mit D); präsentíeren vt (афіц);

3. (сабе што-н) sich (D) vórstellen, sich (D) éinen Begríff máchen (von D);

4. (адлюстраваць) dárstellen vt; áufführen vt, vórstellen vt (тэатр)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Dilige me vilem, nam bonum omnes diligunt

Палюбі мяне нікчэмнага, а добрага ўсе любяць.

Полюби меня ничтожного, а хорошего все любят.

бел. Пазнаюць нашу дачку і ў андарачку. Пазналі б у лядзе, а не ў нарадзе. Малы жук, а пары сабе шукае. Малы Кузьма, ды высокая яму цана.

рус. Полюбите нас чёрненькими, а беленькими всяк полю бит. Полюби-ка нас в черне, а в красне-то и всяк полюбит. Корми меня в весну, а в осень я и сам сыт буду.

фр. Il faut aimer ses amis avec leurs défauts (Надо любить своих друзей с их недостатками).

англ. Choose your wife on Saturday, not on Sunday (Выбирай жену в рабочий день, а не в воскресенье).

нем. Freunde in der Not gehen zehn auf ein Lot (Друзья в беде идут десять на лот).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Qui capit uxorem, litem capit atque dolorem

Хто бярэ сабе жонку, той набывае сварку і гора.

Кто берёт себе жену, тот приобретает ссору и горе.

бел. Страчаліся ‒ цалаваліся, а як у адну хату сышліся ‒ за чубы ўзяліся. Не меў Саўка клопату, дык жонку ўзяў. Ажаніўся ‒ і як за хмару закаціўся.

рус. «Что весел?» ‒ «Да женюсь». ‒ «А что головушку повесил?» ‒ «Да женился». Взял жену, забудь тишину. Жениться легко, ужиться трудно. Женихом весел, а мужем нос повесил. Жениться ‒ не всё веселиться. Женишься раз ‒ а плачешься век. Жениться ‒ не напасть, да как бы, женившись, не пропасть.

фр. Qui femme a guerre a (У кого жена, у того и война).

англ. All are good lasses, but where bad wives come from? (Все девицы хороши, откуда берутся плохие жёны?).

нем. Ehestand, Wehestand (Супружество ‒ состояние боли).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Modicus cibi, medicus sibi

Хто памяркоўны ў ежы, той урач сабе.

Кто умерен в еде, тот врач себе.

бел. У меру еш, у меру пі, у меру і дружбу вадзі. Сытая яда ‒ жывату бяда. Не еўшы ‒ нудна, пад’еўшы ‒ трудна. У запас не пад’ясі і ў запас не выспішся. Праз меру і свінні не ядуць. Ад лішняй яды не будзеш багаты, а пузаты. Салодкая яда ‒ жывату бяда. Хлеб і на ногі паставіць, і з ног зваліць.

рус. Умеренность ‒ мать здоровья. Свою болезнь ищи на дне тарелки. Здоровье близко: ищи его в миске. Не в меру еда ‒ болезнь и беда. Сладкого не досыта, горького не допьяна.

фр. Sobriété est mère de santé (Умеренность ‒ мать здоровья).

англ. Diet cures more than lancet (Диета лечит больше, чем ланцет).

нем. Zu satt macht matt (Сытость делает вялым).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Sero venientibus ossa

Хто позна прыходзіць, таму косці.

Поздно приходящим ‒ кости.

бел. Хто позна прыязджае, той косці абгрызае. Апошняму госцю лыжка ў качарэжніку. Хто позна ходзіць, сам сабе шкодзіць.

рус. Кто поздно приходит, тот ничего не находит. Кто поздно пришёл, тому обглоданный мосол. Позднему гостю ‒ кости. Поздний гость гложет кость. Кто опоздает, тот воду хлебает. Кто зевает, тот воду хлебает. Щипать соловью калину, пропусти малину.

фр. Aux absents les os (Отсутствующим ‒ кости).

англ. First come, best served (Первый пришёл ‒ лучше обслужат). The early bird gets the late one’s breakfast (Ранняя птичка съедает и завтрак поздней).

нем. Wer zuletzt kommt, sitzt hinter der Tür (Кто приходит последним, тот сидит за дверью). Wer nicht kommt zur rechten Zeit, der soll haben, was übrigbleibt (Кто не приходит вовремя, должен иметь то, что остаётся).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

зло́мак, ‑мка, м.

1. Непрыгодная, паламаная рэч. — Плуга новага дагэтуль мне не даверылі, а ўсё зломкі. Кірэйчык. // Адламаны кавалак чаго‑н. [Хлопцы] знайшлі неяк зломак сухой асіны, што ляжаў ад зімы. Брыль.

2. (звычайна з адмоўем). Разм. Пра слабага, надарванага чалавека. — Ты мне скажы, — раптам ажыўляецца Марфа, — знойдзеш ты хоць аднаго мужыка, няхай сабе самага апошняга зломка на сяле, каб ён застаўся ўдаўцом? Васілевіч. На развітанне ён сурова сказаў брату: — Не будзь зломкам. Не марнуй часу... Шыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зма́зацца, змажуся, змажашся, змажацца; зак.

1. Змазаць сабе што‑н. чым‑н. Змагацца вазелінам. Змагацца ёдам.

2. Разм. Спэцкацца, вымазацца чым‑н. Змагацца граззю.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сцерціся, размазацца (пра што‑н. намаляванае, напісанае і пад.). Штрыхі змагаліся.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Расходавацца на змазку, змазванне. Увесь крэм змагаўся.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.); перан. Разм. Аказацца малаэфектным, расплывістым; сажавацца, звесціся на нішто. — Не быць, Косця, вяселлю.. Усё змагалася... Мыслівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замурава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., каго-што.

1. Закласці наглуха муроўкай (адтуліну, праём і пад.). Замураваць акно. Замураваць дзверы.

2. Пасадзіць каго‑н., схаваць што‑н. у памяшканні, у тайніку, наглуха заклаўшы муроўкай. Замураваць золата ў сцяне. □ Апавядаў ён, як дзяўчыну замуравалі ў слуп каменны. Дубоўка.

3. перан. Разм. Пакрыць снегам, лёдам; замарозіць. Прачнуўся Лёнька .. Працёр вочы, глянуў на вокны і сам сабе ўсміхнуўся: на шыбах густа разрасліся, як у казцы, белыя папараці — вокны за ноч замураваў мароз. Капыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заняво́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.

Пазбавіць волі, незалежнасць закабаліць. Ніколі, мой народзе, ты не схіляў галавы перад тым, хто калі-небудзь імкнуўся заняволіць цябе. Купала. І асабліва людзі беларускага Палесся выявілі свой гераічны патрыятызм цяпер, у час Вялікай Айчыннай вайны, калі самы найзлейшы на ўсе вякі, самы крывавы і паганы вораг уварваўся на беларускую зямлю, каб прысвоіць яе сабе, навекі яе заняволіць і ўздзець на наш народ ланцугі рабства. Чорны. // Падпарадкаваць сваёй уладзе, паставіць у залежнае становішча.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)