насі́ць, нашу́, но́сіш, но́сіць; но́шаны; незак.
1. каго-што. Тое, што і несці¹ (у 1 знач.), але абазначае дзеянне, якое пастаянна паўтараецца, адбываецца ў розных напрамках і ў розны час. Н. бульбу ў склеп. Н. дзіця на руках.
2. што. Адзявацца пэўным чынам, надзяваць на сябе, а таксама мець на сабе. Н. светлыя сукенкі. Н. акуляры. Н. бараду.
3. што. Трымаць, мець заўсёды пры сабе. Н. пашпарт у кішэні.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Перамяшчаць з месца на месца сілай свайго руху (пра вецер, ваду і пад.). Вецер носіць лісце.
5. што. Мець якое-н. імя, прозвішча, званне, тытул і пад. Н. прозвішча мужа.
6. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Мець адзнакі чаго-н., характарызавацца чым-н. Спрэчка насіла востры характар.
7. перан., што. Утрымліваць у сабе; адчуваць што-н., думаць пра што-н. Н. надзею на выздараўленне.
8. (звычайна ў спалучэнні са словамі «пад сэрцам»), каго (што). Быць цяжарнай. Н. дзіця пад сэрцам.
9. што. Трымаць у нейкім становішчы. Н. руку на павязцы.
10. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Збіраць на кветках і дастаўляць у вулей (пра пчол). Жывуць пчолкі і мядок носяць.
11. перан. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Мець адзнакі, характэрныя рысы чаго-н., якога-н. часу. Будынак носіць сляды грэчаскай архітэктуры.
12. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Мець якую-н. прысвоеную назву, імя якога-н. дзеяча. Мінскі педуніверсітэт носіць імя Максіма Танка.
13. што. Адлюстроўваць пэўны ўнутраны стан. Бледны твар яго заўсёды насіў выраз разгубленасці.
◊
Да пары збан ваду носіць (разм.) — усё мае свой час.
Дзе цябе (вас) бог носіць? (разм., жарт.) — здзіўленне пры сустрэчы, калі доўга не бачыліся.
За плячамі не насіць (разм.) — аб чым-н. такім, што не абцяжарвае.
Насіць на руках каго (разм.) — надта песціць каго-н.; балаваць.
|| наз. нашэ́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.) і но́ска, -і, ДМ но́сцы, ж. (да 1 і 2 знач.).