Марга́ць, моргаць, морга́ць ’міжвольна падымаць і апускаць векі’, ’падморгваць’, ’міргаць, мігцець’, (перан.) ’упускаць зручны момант’ (ТСБМ, ТС; беласт., Сл. ПЗБ), маргаце́ць ’мігацець, ззяць (аб зорках)’ (Сцяшк.), морготі́ты ’дваіцца, мітусіцца ў вачах’ (Клім.), маргану́ць (Яруш.), маргу́нь! ’пра аднаразовае марганне’ (мсцісл., Нар. лекс.), маргу́н, маргу́ха ’хто часта маргае вачыма’, узор у маргухі ’узор, пры разгляданні якога міргаціць у вачах’ (слуц., КЭС). Укр. морга́ти, рус. моргать, польск. mrugać, чэш. mrkati, мар. mrk(ot)ať, в.-луж. měrkotać ’тс’. Роднаснымі да прасл. mъrg‑ati (а пазней mъrk‑) з’яўляюцца літ. mérkti, лат. mirgt ’міргаць, жмурыць’ (Махэк₂, 379), літ. murgai, лат. mùrgi ’трызненне’, літ. mirgė́ti ’мігцець’, mar̃guoti ’тс’, ’пералівацца’, márgas ’стракаты’, лат. mir̂dzêt ’мігацець’ (Фасмер, 2, 652). Няма падстаў лічыць балтызмам палес. морготі́ты (Лаўчутэ, Балтызмы, 48).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Полк ’вайсковая адзінка’ (ТСБМ), ’род, племя’ (Бяльк.), ’вельмі многа’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Укр. полк, рус. полк, польск. pułk, ст.-польск. pełk (імя ўласнае Świętopełk), в.-луж. połk, чэш., славац. pluk, серб.-харв. пук ’народ, тлум’, балг. пълк, ст.-слав. плъкъ. Прасл. *pьlkь. Адзінай думкі наконт паходжання гэтага слова няма. Найбольш верагодным лічыцца праславянскае запазычанне гоцкага *fulk(s) ’вайсковы атрад’, параўн. ст.-в.-ням. folc (суч. Volk) — ’народ’, войска’, але гэта не бясспрэчна (Чарных, 2, 53). Векслер (Гіст., 125) тлумачыць адсутнасць пераходу л > ў аднаўленнем л пад уплывам рус. полк. Банькоўскі (2, 526) параўноўвае з лат. palks, літ. pulkas ’мноства, тлум, статак; войска’, pulkáuti ’збірацца ў статак (пра птушак)’, санскр. pr̥nakti ’злучаць’, што сумнеўна (гл. Фасмер, 3, 311). Гл. таксама пулк.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пу́стка ’пусташ, няўдобіца; зямля, якая не апрацоўваецца’ (ТСБМ; палес., ЛА, 2; ТС, Сл. ПЗБ, Шат., Бяльк.), ’нежылое, пакінутае памяшканне’ (Жд. 1, ПСл), ’арэндны ўчастак зямлі, на якім няма ніякіх “дваровых выгод” (дома, хлявоў, агароджы і г. д.)’ (Яшк. Мясц.), pústka ’апусцелая сяліба’ (Варл.), пу́сткі ’адсутнасць жывой істоты; уражанне нежылога памяшкання’ (Мядзв.), пустке́ ’пустая зямля’ (Сцяц.), пу́стка ’беспарадак’ (Нік. Очерки), ’пусты арэх’ (Нас.), пу́сткі ’глупствы; пустата, адсутнасць грошай’: пу́стки в кише́ни (Нас.), укр. пу́стка ’нежылы, пакінуты дом; участак зямлі, які належыць асобе, што выбыла з сельскай абшчыны’, рус. дыял. пу́стка ’пусташ; пустое, закінутае жыллё’, польск. pustka ’бязлюднае месца; нежылы дом; разваліна’, чэш. poustka ’пустое месца, адлог’, ст.-чэш. pústka ’пусташ’. Утворана ад пусты́ ’парожні, бязлюдны, непатрэбны’ (*pustъ); параўн. пу́ста ’нежылое памяшканне; пусташ; пустата’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

bare1 [beə] adj.

1. аго́лены; непакры́ты;

bare walls го́лыя сце́ны (без карцін);

The trees are already bare. Hа дрэвах ужо няма лістоты.

2. го́лы, непрыкры́ты;

bare facts го́лыя фа́кты;

bare excuses пусты́я адгаво́ркі;

tell the bare truth каза́ць чы́стую пра́ўду

3. мізэ́рны, мініма́льны, нязна́чны;

a bare chance мініма́льны шанс;

a bare minimum то́лькі мі́німум

the bare bones

1) су́тнасць (чаго-н.)

2) го́лыя фа́кты;

fight with bare hands бі́цца го́лымі рука́мі (без зброі);

lay smth. bare fml выкрыва́ць, раскрыва́ць (сакрэт)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

catch1 [kætʃ] n.

1. злаўле́нне; лаўле́нне; злоў

2. уло́ў (рыбы)

3. па́стка; падма́н; падэ́сць, хі́трасць;

that’s the catch у тым вось і ўся хі́трасць;

there must be a catch somewhere тут што́сьці не так; тут ёсць не́йкая падэ́сць

4. вы́гадная здабы́ча;

no catch/not much of a catch незайздро́сны набы́так; грош цана́

5. за́саўка; зава́ла; кля́мка; шпінгале́т

6. : with a catch in her voice перары́вістым го́ласам

7. sport кэч

(а) catch 22 «па́стка-22» (парадаксальная сітуацыя, з якой няма выйсця); «зачарава́нае ко́ла»

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

spoil [spɔɪl] v. (spoilt or spoiled)

1. псава́ць; псава́цца; шко́дзіць;

spoil a joke сапсава́ць жарт;

He spoiled my joy. Ён не даў мне пара давацца;

The holidays were spoilt by bad weather. Адпачынак прапаў з-за кепскага надвор’я.

2. пе́сціць, ба́лаваць, бэ́сціць;

a spoilt child разбэ́шчанае дзіця́

3. гніць, псава́цца (пра прадукты)

be spoiling for smth. ірва́цца зрабі́ць што-н.;

He was spoiling for the fight. Ён ірваўся ў бойку;

too many cooks spoil the broth ≅ дзе ку́хараў шэсць, там няма́ чаго́ есць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

wear1 [weə] n.

1. нашэ́нне;

for everyday wear на ко́жны дзень;

in wear : The coat I have in wear is very warm. Паліто, якое я нашу, вельмі цёплае;

This is no longer in wear. Гэта ўжо выйшла з моды.

2. адзе́нне;

ladies’ wear адзе́нне, во́пратка для жанчы́н

3. знос;

show (signs of) wear зно́швацца;

This fabric stands up to hard wear. Гэтай тканіне няма зносу.

wear and tear знос, псава́нне, амартыза́цыя;

the wear and tear of life жыццёвая калатне́ча

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

цана́, ы́; мн. цэ́ны, цэн; ж.

1. Грашовае вырашэнне вартасці тавару. Базарная цана. Дзяржаўная цана. Нарыхтоўчая цана. Закупачная цана. □ Каржакевіч спусціў цану на чатыры пуды. Крапіва. Конь старэе — у цане танее, вол старэе — цану набірае. Прыказка. // Грашовая плата за якую‑н. работу, паслугу. У невялікай вёсцы лясной Пастух цану загінае вясной. Кусянкоў.

2. цано́й чаго. Ужываецца ў значэнні: страціўшы што‑н., ахвяраваўшы чым‑н., перажыўжы што‑н. Клінцэвіч вырашыў: нават цаной уласнага жыцця адпомсціць гаду. Машара.

•••

Адпускная цана — цана, якая ўстанаўліваецца пры продажы прадукцыі.

Стратная цана — цана ніжэй сабекошту.

Цана вытворчасці — у капіталістычным грамадстве — ператвораная форма вартасці тавару, роўная суме выдаткаў і сярэдняму прыбытку.

Ведаць цану гл. ведаць.

Грош цана (у базарны дзень) каму-чаму — не мае ніякай каштоўнасці, нічога не варты, ні на што не прыгодны.

Дарагой цаной — затраціўшы вялікія сілы, намаганні, панёсшы вялікія ахвяры (дасягнуць чаго‑н., зрабіць што‑н.).

Загнуць (заламаць, загарадзіць) цану гл. загнуць.

Любой (якою б ні было) цаной — любымі сродкамі, шляхамі, не шкадуючы нічога (дасягнуць чаго‑н., зрабіць што‑н.). Туды, на той бок пералезці, Пра ўсё даведацца на месцы, Якою б ні было цаной! Колас.

Набіць (нагнаць) сабе цану гл. набіць.

Нагнаць (набіць) цану гл. нагнаць.

Не стаяць за цану гл. стаяць.

Траціць цану гл. траціць.

У цане — дорага каштуе; высока цэніцца.

Цаны няма каму-чаму гл. няма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

wnken

vi, vt рабі́ць знак (рукой), маха́ць, ківа́ць (галавой); мігну́ць, маргну́ць

dem Kllner ~ — зрабі́ць знак руко́й афіцыя́нту

j-n zu sich (D) ~ — падклі́каць каго́-н. зна́кам [жэ́стам]

uns winkt nichts dabi — разм. нам тут нічо́га не перапада́е, нам няма́ тут на што спадзява́цца

dir ~ grße Zele — цябе́ чака́е вялі́кая бу́дучыня

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Streich

m -(e)s, -e

1) уда́р

j-m inen ~ verstzen — нане́сці ўдар каму́-н.

zu inem ~ usholen — размахну́цца (для ўдару)

2) вы́хадка, штука́рствы, дураслі́васць

j-m inen ~ spelen — (па)жартава́ць з каго́-н.

Sie mchen ja schöne ~e! — няма́ чаго́ каза́ць, Вы до́бра сябе́ паво́дзіце!

ein lser ~ — сваво́льства

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)