raczyć

raczy|ć

незак.

1. мець ласку; рабіць ласку;

pan raczyć wyjść — зрабіце ласку, выйдзіце; будзьце ласкавы выйсці;

nawet nie ~ł odpowiedzieć — ён нават не пажадаў адказаць;

Bóg raczyć wiedzieć — адзін Бог ведае; Бог (яго) ведае;

2. частаваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

проси́ть несов.

1. в разн. знач. прасі́ць;

проси́ть по́мощи прасі́ць дапамо́гі (рату́нку);

проси́ть за бра́та прасі́ць за бра́та;

проси́ть до́рого за ло́шадь разг. прасі́ць до́рага за каня́;

2. (приглашать) прасі́ць, запраша́ць;

3. (милостыню) жабрава́ць;

◊

проси́ть че́стью прасі́ць па-до́браму;

ми́лости про́сим бу́дзьце ласка́вы, калі́ ла́ска;

прошу́ (вас) прашу́ (вас);

прошу́ поко́рнейше прашу́ пако́рна (шчы́ра);

проси́ть руки́ уст. прасі́ць рукі́ (сва́тацца);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

като́к ​1, ‑тка, м.

1. Пакрытая лёдам гарызантальная пляцоўка для катання на каньках. А на катку кружыліся, праносіліся віхрам канькабежцы. Шыцік.

2. У будаўніцтве — прычапная ці самаходная машына, якая ўласнай вагою ўшчыльняе грунт, дарожныя пакрыцці і інш. На тэрыторыі завода з’явіліся вялікія каткі: заўтра пачнуць асфальтаваць галоўны праезд. «Беларусь».

3. Сельскагаспадарчая прылада для выраўноўвання глебы і здрабнення на ёй коркі.

4. Круглая драўляная калодка, на якой перакочваюць цяжкія прадметы. Перакочваць бярвенне на катках. □ Васілінка знаходзіць драўляны каток, бярэ ў запечку вілкі.., падважвае імі чыгун. Ус.

5. Абл. Кола (у 1 знач.). Дзесьці наперадзе плюхаў па лужынах конь, а каткі каціліся роўна, і шуршэў пад каткамі вільготны пясок. Галавач.

като́к ​2, ‑тка, м.

1. Памянш.-ласк. да кот.

2. Ласкавы зварот да хлопчыка. — Ну, цяпер, каток ты мой, — казаў дзед да Андрэйкі, — аддасі мне свісцёлку на той час, пакуль ліст напішаш. Бядуля.

като́к ​3, ‑тка, м.

Суквецце дробных кветак у выглядзе маленькіх пушыстых тронак (на вярбе, лазе і інш.). Жоўтыя пухаўныя каткі звісалі на вербалозінах, купаючыся на сонны і склікаючы пчолак і чмелікаў. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сястра́ ’дачка ў адносінах да іншых дзяцей гэтых жа бацькоў’, перан. ’асоба сярэдняга медыцынскага персаналу ў лячэбнай установе і ласкавы зварот да яе’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк., Касп., Бяльк., Сл. ПЗБ); сестра́ ’тс’ (ТС), сюды ж сястро́нка, сястру́ха, сястру́хна ’стрыечная сястра’ (Сл. ПЗБ), сястру́нка ’тс’ (Янк. 1). Укр., рус. сестра́, стараж.-рус. сестра, польск. siostra, в.-луж. sotra, н.-луж. sotša, палаб. sestră, чэш., славац. sestra, серб.-харв. сѐстра, славен. séstra, балг. сестра́, макед. сестра, ст.-слав. сестра. Прасл. *sestra, першапачаткова аснова на ‑r‑, потым перайшло да асноў на ‑a, роднаснае літ. sesuõ, Р. скл. seser̃s, ст.-прус. swestro, ст.-інд. svásar‑, гоц. swistar, лац. soror, ст.-ірл. siur, тахар. A ṣar ’тс’ < і.-е. *su̯esor, якое з’яўляецца, як мяркуюць, складаным словам ад і.-е. *su̯e‑ ’свой’ і *sor‑ ’жанчына’; гл. Фасмер, 3, 612 з ранейшай літ-рай; Махэк₂, 541–542; Шустар-Шэўц, 1335–1336; Скок, 3, 226; Сной, 564; ЕСУМ, 5, 223; Борысь, 549; Трубачоў (История терм., 63 і наст.) адзначае неаднастайнасць тлумачэння другой часткі кампазіта; напрыклад, аспрэчваецца рэальнасць і.-е. *sor ’жанчына’ і прапаноўваецца кампазіт *su‑esor ’сваёй крыві’, г. зн. ’адзінакроўная’, дзе *esor: *esr ’кроў’, параўн. санскр. ásrk, грэч. έαρ ’тс’. Адносна слав.-герм. str < і.-е. *sr параўн. струга, струя і пад. Агляд версій гл. ESJSt, 13, 800–801.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

то́нкі dünn; fein; zart (пяшчотны, ласкавы); schlank (хударлявы, стройны);

то́нкі шоўк dünne Séide;

то́нкія па́льцы féine [zárte, schlánke] Fínger;

то́нкія ры́сы тва́ру féine (Gesíchts)züge;

то́нкі го́ лас féine [dünne, zárte] Stímme;

2. (далікатны) fein, verféinert;

то́нкі пах féiner [léichter] Gerúch;

◊ то́нкі смак féiner [áusgesuchter] Geschmáck;

3. (чуллівы – пра органы пачуццяў):

то́нкі слых schárfes [féines] Gehör;

◊ то́нкі намёк éine léise Ánspielung [Ándeutung]; ein Wink mit dem Záunpfahl (іран);

4. (гнуткі, праніклівы) fein, spítzfíndig;

5. (які добра разбіраецца) то́нкі ро́зум schárfer Verstánd;

то́нкі зна́ўца profúnder Kénner;

то́нкі палі́тык gewíefter Polítiker

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

gentle

[ˈdʒentəl]

1.

adj. -tler, -tlest

1) лаго́дны; даліка́тны

a gentle tap — даліка́тны стук

2) мя́ккі, ці́хі

a gentle sound — ці́хі гук

3) памярко́ўны, ме́рны, лаго́дны

gentle heat — памярко́ўная цеплыня́

a gentle slope — лаго́дны схіл

4) ласка́вы; ве́тлы, прыя́зны, лаго́дны

a gentle disposition — лаго́дны, ве́тлы хара́ктар

5) шляхе́цкі, шляхе́цкага ро́ду

6) зна́тны; до́бры; пале́пшаны

gentle birth — зна́тнае пахо́джаньне

gentle blood — до́брая паро́да

2.

n., Archaic

асо́ба зна́тнага пахо́джаньня або́ высо́кага ра́нгу

3.

v.t.

1) аб’яжджа́ць (маладо́га каня́)

2) рабі́ць больш памярко́ўным (пагля́ды), зьмякча́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ра́дасць, ‑і, ж.

1. Пачуццё вялікай асалоды, задаволенасці, якое выклікае вясёлы настрой. Што ні кажы, а жыццё, ужо само па сабе, ёсць радасць, вялікае шчасце, бясцэнны дар. Колас. Толькі мы выйшлі на поле, я неяк незнарок азірнуўся і аж закрычаў ад радасці: за намі бегла [вавёрка] Люська!.. Ляўданскі. // Весялосць, трыумф. І здавалася Міколку, што вылеціць яго сэрца з грудзей ад вялікай радасці. Лынькоў. У першыя дні Саша са сваёй сястрычкай Лідай нават не ведалі, што рабіць ад радасці: насіліся з аднаго пакоя ў другі, заглядвалі ва ўмывальнік, ванную. Даніленка. // звычайна мн. (ра́дасці, ‑ей); чаго або якія. Прыемныя, вясёлыя перажыванні, выкліканыя чым‑н. Лапік ужо ў трэцім класе. Першыя школьныя радасці даўно прайшлі. Брыль.

2. Падзея, абставіны і пад., якія даюць асалоду, шчасце. Пачатак навучальнага года супаў з вялікай радасцю ў яе жыцці — Кацю прынялі ў рады Камуністычнай партыі. Грахоўскі. Схадзіць у госці да цёткі Тарэсі ў Лугаватую, паехаць з дзядзькам у Сыркінаў млын — было для дзяцей самай вялікай радасцю. С. Александровіч.

3. (звычайна са словам «мая»). Разм. Ласкавы, пяшчотны зварот. [Лявон:] Дык пойдзем, мая радасць, я правяду цябе крышку. Козел. Краіна мая, радасць мая, Песня мая маладая! Па нівах тваіх, па тваіх гаях Сынава сэрца рыдае. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

tender

I [ˈtendər]

adj.

1) мя́ккі, даліка́тны

2) ласка́вы, чу́лы, пяшчо́тны

She spoke tender words to the child — Яна́ гавары́ла да дзіця́ці пяшчо́тнымі сло́вамі

tender loving hands — даліка́тныя, пяшчо́тныя ру́кі

3) адчува́льны, чу́лы, балю́чы

a tender wound — балю́чая ра́на

a tender heart — чу́лае сэ́рца

4) Figur. даліка́тны

a tender situation — даліка́тнае стано́вішча

II [ˈtendər]

1.

v.t.

1) прапанава́ць

to tender one’s thanks — афіцы́йна вы́казаць падзя́ку

2) прапанава́ць ку́плю або́ про́даж чаго́

2.

n.

1) прапано́ва

tender of marriage — прапано́ва жані́мства

2) тэ́ндэр -у m. (у га́ндлі)

III [ˈtendər]

n.

1) дагля́дчык -а m.

2) тэ́ндэр -а m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

favor

[ˈfeɪvər]

1.

n.

1) ла́ска, паслу́га f.

Will you do me a favor? — Зрабе́це мне ла́ску

to be out of favor — быць у няла́сцы

2) ухвале́ньне, прыхі́льнасьць, зго́да

to look with favor on — ухваля́ць, быць зго́дным на што

3) падару́нак m., па́мятка f.

2.

v.t.

1) мець ла́ску, быць ласка́вым

Favor us with a song — Бу́дзь ласка́вы, засьпява́й нам

2) спрыя́ць, ста́віцца з прыхі́льнасьцю

3) ухваля́ць, пагаджа́цца

We favor your plan — Нам падаба́ецца ваш плян

4) падтрымо́ўваць, стая́ць на чыі́м-н. баку, стая́ць за; дапамага́ць каму́-чаму́

•

- in favor of

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

miły

mił|y

1. мілы, прыемны; ветлівы, прыязны;

~a powierzchowność — прыемны вонкавы выгляд; мілы з выгляду;

~y uśmiech — мілая ўсмешка;

bądź tak ~y i ... — будзь такі ласкавы...;

~y w dotyku — прыемны на вобмацак;

2. уст. абл. дарагі, мілы; любы;

~y sercu — дарагі (мілы) сэрцу;

mój ~y — мой мілы!;

jak mi Bóg ~y — далібог; дальбог;

jeśli ci życie ~e — калі табе жыццё дарагое

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)