ла́скавы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ла́скавы |
ла́скавая |
ла́скавае |
ла́скавыя |
| Р. |
ла́скавага |
ла́скавай
ла́скавае |
ла́скавага |
ла́скавых |
| Д. |
ла́скаваму |
ла́скавай |
ла́скаваму |
ла́скавым |
| В. |
ла́скавы (неадуш.)
ла́скавага (адуш.) |
ла́скавую |
ла́скавае |
ла́скавыя (неадуш.)
ла́скавых (адуш.) |
| Т. |
ла́скавым |
ла́скавай
ла́скаваю |
ла́скавым |
ла́скавымі |
| М. |
ла́скавым |
ла́скавай |
ла́скавым |
ла́скавых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ласка́вы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ласка́вы |
ласка́вая |
ласка́вае |
ласка́выя |
| Р. |
ласка́вага |
ласка́вай
ласка́вае |
ласка́вага |
ласка́вых |
| Д. |
ласка́ваму |
ласка́вай |
ласка́ваму |
ласка́вым |
| В. |
ласка́вы (неадуш.)
ласка́вага (адуш.) |
ласка́вую |
ласка́вае |
ласка́выя (неадуш.)
ласка́вых (адуш.) |
| Т. |
ласка́вым |
ласка́вай
ласка́ваю |
ласка́вым |
ласка́вымі |
| М. |
ласка́вым |
ласка́вай |
ласка́вым |
ласка́вых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ла́скавы, -ая, -ае.
1. Поўны ласкі¹, пяшчотны.
Ласкавае дзіця.
Л. позірк.
2. перан. Мяккі, лагодны.
Л. вецер
|| наз. ла́скавасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ласка́вы, -ая, -ае.
Ветлівы, далікатны ў абыходжанні, прыязны, добразычлівы.
Ласкавыя адносіны.
◊
На ласкавым хлебе (разм., жарт.) — на пажыццёвай пенсіі або на чыім-н. утрыманні.
|| наз. ласка́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ласка́вы обл. ми́лостивый;
◊ на ласка́вым хле́бе — уст. на пожи́зненном пенсио́не; быть нахле́бником, иждиве́нцем
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́скавы і ласка́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Поўны ласкі, любві; пяшчотны. Ласкавая маці. □ Сухенькая, тоненькая, як былінка, твар увесь у зморшчынах, як печаная груша, але якая прыветная і ласкавая была гэтая бабулька! Чарнышэвіч. // Які выражае ласку, любоў, пяшчоту. Ласкавы погляд. Ласкавыя словы. □ Нарэшце з’явілася і сама Марыя Міхайлаўна. Ужо немаладая, сярэдняга росту, з прыемным і ласкавым тварам. Мяжэвіч. Адказаць не змог хлапчына На дакор дзявочы, Бо пра ўсё яму сказалі Ласкавыя вочы. Дзеружынскі.
2. Ветлівы, далікатны ў абыходжанні; прыязны. Рагіна была далікатная з твару, здатная ў постаці, спрытная да работы і ласкавая да людзей. Адамчык. Ласкавае цялятка дзвюх матак ссе. Прыказка.
3. перан. Мяккі, лагодны. Пашумліваў вецер лагодны, ласкавы. Колас. Ласкавае, спакойнае святло абедзеннага сонца залаціла пабурэлыя вершаліны бяроз і клёнаў. М. Ткачоў.
•••
Будзь ласкавы гл. быць.
На ласкавым хлебе гл. хлеб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ла́скавы, ла́скывый, ла́скавенечкій ’ветлівы, далікатны ў абыходжанні’, ’мяккі, лагодны’, ’літасцівы, дабрадушны’, ’поўны ласкі, пяшчотны’ (Нас., Шат., Бяльк.; мсцісл., Нар. словатв., ТСБМ), ласка́вы ’пяшчотны’, ’дабрадушны, ветлы чалавек’, ’рахманы’, ’ліслівы’ (Сл. паўн.-зах., Мал., КЭС, лаг.), ласка́вы хлеб ’дарэмнае ўтрыманне да смерці’ (КЭС, лаг.). Націск на пачатковым складзе пад уплывам рус. мовы (ла́сковый), якое, паводле Сабалеўскага (Лекции, 81), мае ‑о‑ гістарычна няправільнае: ёсць ст.-рус. ласкавъ (XIII ст.). Тое ж у Фасмера, 2, 462. Прасл. laskavъ ’той, хто праяўляе любоў’ > ’які лашчыцца, ліслівы’ (Слаўскі, 5, 25). Да ласка (гл.). Сюды ж ласкаве́й ’зручней’ (Мат. Гом.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гала́нтны, -ая, -ае.
Ветлівы, далікатны, ласкавы.
Г. малады чалавек.
|| наз. гала́нтнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
лаго́дны, -ая, -ае.
Дабрадушны, ласкавы, прыемны.
Л. настрой.
Лагодная ўсмешка.
|| наз. лаго́днасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
галу́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж.
1. Самка голуба.
2. Ласкавы зварот да жанчыны (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)