Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
лаўр, ‑а і ‑у, м.
1.‑а. Паўднёвае вечназялёнае дрэва ці куст сямейства лаўровых з пахучым лісцем, якое ужываецца як прыправа. Побач з соснамі, ялінамі, бярозамі, дубамі і клёнамі раслі пальмы і фікусы, лаўры і ліяны, нібы ў афрыканскіх джунглях.В. Вольскі./‑у, узнач.зб.Нарэзаць лаўру.
2.звычайнамн. (ла́ўры, ‑аў). Вянок з лісця гэтага дрэва ці галінка яго як сімвал перамогі, узнагароды. — А-а, вы ж актыўны ўдзельнік, толькі без лаўраў, — Паўлавец хітра прыжмурыўся, чакаючы, што адкажа Алесь.Шыцік.Ён не любіў каляных лаўраў Без пераліву мудрых рос І паважаў не звон літаўраў, А сціплы гук сярпоў і кос.Пысін.
•••
Лаўрычыене даюць спаць — аб зайздрасці да чыйго‑н. поспеху [ад слоў палітычнага дзеяча Афін Фемістокла: «Лаўры Мільціяда не даюць мне спаць»].
Пажынаць лаўрыгл. пажынаць.
Спачыць на лаўрахгл. спачыць.
[Лац. laurus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; незак.
1. Кудахтаць, утвараць сокат (пра курэй). У сенцах спакойна, непалохана ходзяць белыя куры — кудахчуць, сакочуць.Сіпакоў.Ходзіць курачка ля току і сакоча: — Ко-ку! Ко-ку!Шушкевіч.// Стракатаць, утвараць строкат (пра насякомых, птушак). Бясконцым, здаецца, на ўсю зямлю, хорам сакаталі конікі і пырскалі з-пад ног на ўсе бакі.Дуброўскі.Толькі сарока, пералятаючы з дрэва на дрэва, трывожна сакатала.Бажко.
2. Часта стукаць, страляць, трашчаць. Раўлі гарматы, трывожна сакаталі кулямёты на Валакаламскай шашы.Няхай.Калёсы часта і дробна сакаталі па мёрзлай зямлі.Мележ.За сцяною плаўна.. сакатала швейная машына.Ракітны.
3.перан.Разм. Хутка, не сціхаючы, гаварыць; балбатаць. Сам.. [Бабіч] гаворыць мала, а толькі слухае, як другія сакочуць, прычым на яго твары ўвесь час красуе найдабрэйшая ўсмешка.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ката́льпа
(англ. catalpa, ад індз. kutulpa = акрыленая галава)
лістападнае дрэвасям. бігноніевых з буйным лісцем, пашыранае ў Японіі, Кітаі і Паўн. Амерыцы; на Беларусі вырошчваецца як дэкаратыўнае.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пі́хта
(ням. Fichte = сасна)
вечназялёнае хвойнае дрэвасям. сасновых, пашыранае пераважна ў гарах Паўн. паўшар’я; дае каштоўную драўніну, піхтавы бальзам, піхтавы алей; на Беларусі вырошчваецца як дэкаратыўнае.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ранго́ўт
(гал. randhout = круглае дрэва)
сукупнасць драўляных або стальных прыстасаванняў на судне (мачты, рэі і інш.), якія служаць для пастаноўкі і расцягвання парусоў, падымання цяжараў, падачы сігналаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Адсача́ць ’адстаць (пра кару дрэў вясной)’ (Юрч.), адсачэць ’тс’ (калі вясной пад карой на дрэве з’яўляецца сок і лёгка адстае кара ад дрэва)’ (КЭС) да сок (гл.). Параўн. назву першага вясенняга месяца — сакавік (Мартынаў, SlW, 65).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бака́н від чырвонай фарбы’ (БРС). Рус., укр.бака́н. Запазычанне з тур.-араб.baḳḳam ’дрэва, з якога рабілі такую фарбу’. Праабражэнскі, 1, 12; Локач, 16–17; Фасмер, 1, 109. Адносна храналогіі параўн. Краўчук, ВЯ, 1968, 4, 125.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вурза́лак ’кусок дрэва; вялікі камяк у страве; бясформенны кавалак’ (КСП). Магчыма, да ву́рзаць ’прагна есці, глытаць’ ці ’стукаць, біць’, гл. ву́рзнуць, націск і словаўтварэнне, магчыма, пад уплывам назоўнікаў з падобнай семантыкай (кава́лак, бурва́лак, вурва́лак і інш.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пе́рсік ’паўднёвае пладовае дрэва і яго плод, Persica vulgaris’ (ТСБМ). З рус.персик (Крукоўскі. Уплыў, 73), якое праз с.-н.-ням.persik, с.-в.-ням.pfërsich ’тс’ з лац.malum persicum ’персідскі яблык’ (Фасмер, 3, 243).