разасяро́дзіцца, ‑дзіцца; ‑дзімся, ‑дзіцеся, ‑дзяцца; зак.

Раздзяліўшыся на драбнейшыя групы, размясціцца асобна адзін ад аднаго, у некалькіх месцах. З .. асінніку выбегла некалькі чалавек партызан. .. За імі, разасяродзіўшыся, бегла чалавек трыццаць. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сало́мінка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Памянш. да саломіна. Піліпчык частаваў Васільку чмяліным мёдам, які яны пілі праз саломінкі з чмяліных сотаў. Лынькоў.

•••

Хапацца за саломінку гл. хапацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

угну́цца, угнуся, угнешся, угнецца; угнёмся, угняцеся; зак.

Тое, што і увагнуцца. Дрыгва ўгнулася глыбей. Вось-вось прарвецца. Мележ. Згорбіцца, прыгнуцца. За .. [Маяй], угнуўшыся, з чамаданам на спіне пайшоў і Міхей Парфёнавіч. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ча́рчына, ‑ы, ж.

Разм. Тое, што і чарка (у 1 знач.). [Чычын:] Хоць і не вялікі я прыхільна гэтай пасудзіны, але з табой, за цябе я гатоў якую чарчыну, другую прапусціць. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шамаце́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. шамацець, а таксама гукі гэтага дзеяння. Пачулася шамаценне шоўку. Асіпенка. Ледзь паспелі хлопцы расправіцца з нязваным госцем, як за дзвярыма пачулася зноў шамаценне... Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эмба́рга, нескл., н.

Забарона дзяржаўнай уладай увозу ці вывазу за мяжу чаго‑н. (тавараў, каштоўнасцей). Эмбарга на лес. // Затрыманне суднаў і грузаў, якія належаць іншай дзяржаве, у сувязі з палітычнымі ўскладненнямі.

[Ісп. embargo.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Turpe est aliud loqui, aliud sentire

Ганебна адно гаварыць, а другое думаць.

Недостойно одно говорить, а другое думать.

бел. Чорную душу і залаты язык не схавае. У воды з мілым тварам, а за воды крутым варам.

рус. Не годится в неправде язык шевелить, чтобы в очи хва лить, а за очи хулить.

фр. Un homme à l’âme double (Человек с двойной душой). Un homme à double face (Двуличный человек). Il pleure d’un œil et rit de l’autre (Одним глазом плачет, другим смеётся).

англ. Practice what you preach (Делай то, что проповедуешь).

нем. Gebrochenes Versprechen ‒ gesprochenes Verbrechen (Нарушенное обещание ‒ высказанное преступление).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Рабі́нка1 ’расліна сінюха блакітная, Polemonium coeruleum’ (смал., Кіс.), ’расліна спірэя, дуброўка, Spiraea’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Ад рабі́на (гл.). Метафарычны перанос па знешнім падабенстве лістоў і суквеццяў раслін.

Рабі́нка2 ’гатунак бульбы’ (Мат. Гом.). Вытворнае ад рабіна (гл.) з-за падабенства лістоў або ад рабы (гл.) з-за пярэстасці ці васпаватасці клубняў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

excess

1. [ɪkˈses]

n.

1) лі́шак -ку m., не́шта лі́шняе

Pour off the excess — Адлі́це лі́шак

2) кра́йнасьць f., эксцэ́с -у m.

3) няўстры́манасьць, празьме́рнасьць f.

in excess of — звыш, больш за, з га́кам

He eats to excess — Ён есьць зашма́т

2. [ˈekses]

adj.

вышэ́й но́рмы; дадатко́вы

excess baggage on an airplane — бага́ж вышэ́й но́рмы на самалёце

excess fare — дапла́та (за лі́шні багаж)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

struggle

[ˈstrʌgəl]

1.

v.t.

1) змага́цца, хо́дацца

to struggle for a living — змага́цца за кава́лак хле́ба

to struggle for freedom — змага́цца за во́лю

to struggle against the difficulties — змага́цца зь ця́жкасьцямі

2) намага́цца, рабі́ць нату́гі

The old man struggled to his feet — Стары́ чалаве́к з нату́гай уста́ў на но́гі

2.

n.

1) змага́ньне, хо́даньне n.

2) вы́сілак -ку m., намага́ньне n.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)