адпавяда́ць (чаму) несов.
1. соотве́тствовать; отвеча́ть, удовлетворя́ть;
а. прад’я́ўленым патрабава́нням — соотве́тствовать (отвеча́ть, удовлетворя́ть) предъя́вленным тре́бованиям;
2. (быть в согласии с чем-л.) согласова́ться с (чем);
гэ́ты пункт не ~да́е пастано́ве ў цэ́лым — э́тот пункт не согласу́ется с постановле́нием в це́лом;
3. (быть в соответствии, в связи с чем-л.) соотве́тствовать;
○ арыгіна́лу ~да́е — с по́длинным ве́рно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хілі́цца несов.
1. клони́ться, наклоня́ться; склоня́ться;
2. крени́ться;
ло́дка хі́ліцца — ло́дка крени́тся;
3. (да чаго, к чаму, куды) перен. клони́ться (к чему, куда); идти́ (к чему, куда);
дзень хі́ліцца к ве́чару — день кло́нится к ве́черу;
віда́ць, куды́ хі́ліцца спра́ва — ви́дно, куда́ кло́нится (идёт) де́ло;
4. (да каго) перен. льнуть (к кому); чу́вствовать расположе́ние (к кому)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
schätzen
vt
1) шанава́ць, паважа́ць
2) ацэ́ньваць, вызнача́ць
sich glücklich ~ — лічы́ць сябе́ шчаслі́вым
ich schätze séine Méinung — я цанр [паважа́ю] яго́ ду́мку
etw. zu ~ wíssen* — ве́даць цану́ (каму-н., чаму-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
widerstéhen
* vi (D)
1) супраціўля́цца (чаму-н.); устая́ць (перад чым-н.)
dem Ángriff ~ — адбі́ць напа́д
der Versúchung nicht ~ können — падда́цца спаку́се [спакушэ́нню]
2)
díese Spéise widerstéht mir — гэ́тая стра́ва мне пры́кра
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
unterlíegen
* vi (s) (D)
1) саступа́ць, паддава́цца, быць перамо́жаным
2) падляга́ць, знахо́дзіцца ў чыі́м-н. распараджэ́нні
3) падляга́ць (чаму-н.)
es unterlíegt kéinem Zwéifel, dass… — не выкліка́е ніцкага сумне́ння, што…
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Gewícht
n -(e)s, -e
1) вага́, цяжа́р
2) ва́жнасць, уплыў
3) гі́ра
~ légen auf etw. (A), éiner Sáche (D) ~ béimessen* — надава́ць значэ́нне чаму́-н.
das ~ stémmen — спарт. вы́ціснуць вагу́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
адазва́цца, адзаву́ся, адзаве́шся, адзаве́цца; адзавёмся, адзавяце́ся, адзаву́цца; адзаві́ся; зак.
1. Адказаць на кліч, адгукнуцца; падаць голас, абазвацца; прагучаць у адказ на які-н. гук, удар; адбіцца.
Ледзь чутным трымценнем адазваліся ў вокнах шыбы.
Я крычаў, але ніхто не адазваўся.
2. аб кім-чым. Выказаць сваю думку, даць ацэнку каму-, чаму-н.
Добра а. аб новай кнізе.
3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Выклікаць сабою якое-н. пачуццё, адчуванне і пад.; даць сябе адчуць, выявіцца.
Спрацаванасць адазвалася хваробай.
Звестка адазвалася моцным болем у сэрцы.
4. перан., на што і без дап. Аднесціся спачувальна да чаго-н.; адказаць якім-н. пачуццём на што-н.
А. на заклік.
А. на просьбу.
|| незак. адзыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́люс, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Адзін з двух пунктаў перасячэння ўяўнай восі вярчэння Зямлі з зямной паверхняй, а таксама мясцовасць вакол гэтых пунктаў.
Паўночны п.
2. Адзін з двух супрацьлеглых канцоў электрычнага ланцуга або магніта (спец.).
Дадатны, адмоўны п.
3. перан. Што-н. зусім супрацьлеглае чаму-н. іншаму (кніжн.).
Гэтыя характары — два полюсы.
○
Полюсы свету (спец.) — пункты перасячэння нябеснай сферы т.зв. воссю свету, вакол якой адбываецца сутачнае вярчэнне гэтай сферы.
Паўночны і Паўднёвы полюсы свету.
Полюсы холаду (спец.) — вобласці найбольш нізкіх зімовых тэмператур на зямной паверхні.
Магнітныя полюсы Зямлі (спец.) — пункты на зямной паверхні, у якіх магнітная стрэлка з гарызантальнай воссю вярчэння прымае вертыкальнае становішча.
|| прым. по́люсны, -ая, -ае (да 2 знач.).
П. ток.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стары́, -а́я, -о́е.
1. Які дасягнуў старасці.
Старая жанчына.
Цяжка жыць старому (наз.).
2. Які даўно ўзнік, існуе доўгі час.
Старая вёска.
3. Якім доўга карысталіся, паношаны.
Старыя падручнікі.
Старая сукенка.
4. Мінулы, які даўно прайшоў, не сучасны.
Старыя парадкі.
5. Які быў раней, папярэднічаў каму-, чаму-н.
Старое рэчышча ракі.
6. Зроблены, створаны даўней і які захаваўся да цяперашняга часу; даўнейшы.
Старая частка горада.
Старая архітэктура.
7. Вопытны, бывалы.
С. грыбнік.
8. Даўно вядомы.
Старая прымаўка.
9. Які стаў нясвежым, страціў свае якасці (пра прадукты харчавання).
Старое сала.
10. Які стаў несапраўдным пасля пэўнага тэрміну або пасля выкарыстання.
С. білет.
С. пропуск.
◊
І стары і малады — усе да аднаго, усе без разбору.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
труба́, -ы́, мн. тру́бы і (з ліч. 2, 3, 4) трубы́, труб, ж.
1. Доўгі пусты ў сярэдзіне прадмет пераважна круглага сячэння, прызначаны для правядзення вадкасці, пары і пад.
Водаправодная т.
2. Духавы медны музычны інструмент з раструбам на канцы.
3. Канал у арганізме для сувязі паміж асобнымі органамі.
Матачная т.
4. у знач. вык., каму-чаму і без дап. Пра дрэннае становішча, гібель, пагібель (разм.).
Цяпер нам — т.
Справа — т.
◊
Вылецець у трубу (разм.) — разарыцца, застацца без грошай.
Хвост трубой (разм., жарт.) — не сумаваць, не падаць духам, трымаць сябе самаўпэўнена.
|| памянш. тру́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак, ж. (да 1 знач.).
|| прым. тру́бны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)