шлак, ‑у,
1. Расплаўленая ці застылая маса розных прымесей, попелу і флюсаў, якая з’яўляецца пабочным прадуктам металургічнай вытворчасці.
2. Попел каменнага вугалю ў топцы, які сплавіўся ў цвёрдую масу.
3. Слой, які ўтвараецца на паверхні наплаўленага металу пры дугавой электразварцы.
4.
[Ням. Schlacke.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экспеды́цыя, ‑і,
1.
2.
3. Аддзел канцылярыі якой‑н. дзяржаўнай установы царскай Расіі.
4. Падарожжа, паездка, паход і пад. групы асоб, атрада з навуковымі, даследчымі мэтамі.
5. Група, атрад удзельнікаў такога падарожжа, паходу, паездкі і пад.
[Лац. expeditio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
rühren
1.
1) ру́хаць, варушы́ць, кра́таць, дакрана́цца;
kéinen Fínger ~ перан. не крану́ць
2) мяша́ць, паме́шваць
3) расчу́ліць, разжа́ліць;
j-n zu Tränen ~ расчу́ліць каго́-н. да слёз
4): die Trómmel ~ біць у бараба́н;
ihn hat der Schlag gerührt у яго́ ўдар, яго́ разбі́ў пара́ліч
2.
3. ~, sich ру́хацца, варушы́цца;
es rührt sich nichts нішто́ не кране́цца, усё ці́ха;
sie rührt sich den gánzen Tag яна́ ўвесь дзень у кло́паце
2)
rührt euch! во́льна! (каманда)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
КУПЕ́ЦТВА,
сацыяльны пласт, які займаўся прадпрымальніцтвам пераважна ў галіне гандлю. Атрымлівала прыбытак за кошт перапродажу па больш высокай цане тавараў, што былі куплены ў іх вытворцаў (уладальнікаў). Вядома з глыбокай старажытнасці, у т.л. ў Карфагене,
Ва
Літ.:
Преображенский А.А., Перхавко В.Б. Купечество Руси, IX—XVII вв. Екатеринбург, 1997;
Копысский З.Ю. Экономическое развитие городов Белоруссии в XVI — первой половине XVII в.
Грицкевич А.П. Частновладельческие города Белоруссии в XVI—XVIII вв.: (Соц.-экон. исслед. истории городов).
Швед В.В. Торговля в Беларуси в период кризиса феодализма (1830—1850-е гг). Гродно, 1995;
Торговля, промышленность и город в России XVII — начала XIX в.: Сб.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Се́ра ‘хімічнае рэчыва жоўтага колеру’, ‘адклады ў вушах’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ду́маць
1. (размышлять) ду́мать;
2. (считать, держаться мнения) ду́мать, полага́ть;
3. (иметь намерение) ду́мать, предполага́ть, помышля́ть;
4. (заботиться) ду́мать;
◊ мно́га д. аб сабе́ — мно́го мнить о себе́;
нядо́ўга ду́маючы — недо́лго ду́мая;
і д. няма́ чаго́ — и ду́мать не́чего;
трэ́ба д. — на́до полага́ть;
і д. забы́цца — и ду́мать забы́ть;
я ду́маю! — я ду́маю!;
д. сам сабе́ — ду́мать про себя́;
а што ты ду́маеш! — а что ты ду́маешь!; а почему́ бы и нет!;
хо́дзіць ці́ха, а ду́мае лі́ха —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мітусі́цца, ‑тушуся, ‑тусішся, ‑тусіцца;
1. Хутка і бесперастанку перамяшчацца ў розных напрамках.
2. Увіхацца, мітусліва рабіць што‑н.
3. Мільгацець перад вачамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазніма́ць і паздыма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае;
1. Зняць адкуль‑н. усё, многае або ўсіх, многіх.
2. Адмяніць усё, многае.
3. Садраць, зняць з якой‑н. паверхні ўсё, многае.
4. Пазбавіць усіх, многіх магчымасці дзейнічаць.
5. Вызваліць, звольніць усіх, многіх.
6. Скапіраваць усё, многае.
7. Узяць у наймы ўсё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налі́цца, ‑льецца і ‑ліецца;
1. Нацячы, пранікнуць куды‑н.
2. Напоўніцца якой‑н. вадкасцю.
3.
4. Напоўніцца сокамі (пра плады, зерне і пад.).
5.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
намёк, ‑у,
1. Слова, выраз, у якіх адкрыта не выказваецца думка таго, хто гаворыць, але яе можна зразумець.
2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)