Verbum

анлайнавы слоўнік

Ко́бза ₁ ’торба’ (Кірк.). Параўн. кобза ₃ (гл.).

Ко́бза ₂ ’злы чалавек’ (Мат. Гом.), ’тоўстая сытая істота’ (ТС). Параўн. кобзаць (гл.).

Ко́бза ₃ ’музычны інструмент’ (ТСБМ, Нас.). Укр. кобза, польск. kobza з украінскай мовы. Запазычанне з цюркскіх моў. Параўн. тур. kopuz ’аднаструнная гітара’ (ЕСУМ, 2, 476).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сіры́чка ‘нейкая птушка’ (хойн., Мат. Гом.). Няясна; магчыма, з сі́рын ‘невялікая птушка сямейства соў’ (ТСБМ), якую Ластоўскі тлумачыць словам пуга́ч і атаясамлівае з рус. си́рин ‘баечная птушка з жаночай галавой і грудзямі’ (Ласт.), што да лац. Sīrēn(a) ад грэч. Σειρήν ‘міфічная істота, сірэна’ без пэўнай этымалогіі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трыто́н ‘хвастатае земнаводнае, падобнае на яшчарку, Friturus L.’ (ТСБМ; маг., ЛА, 1), трыто́н, тріто́н ‘тс’ (віц., Грач.). Паходзіць ад грэч. Τρῖτων ‘міфічная марская істота’, назва распаўсюдзілася праз заходнееўрапейскія мовы (франц. triton), запазычана з рус. трито́н ‘род земнаводных’ (ЕСУМ, 5, 641; Фасмер, 4, 103; Арол, 4, 104).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Tier

n -es, -e жывёла, жывёліна, скаці́на, звер

ein ármes ~ — разм. бе́дная істо́та, бе́дны

das árme ~ háben — ≅ падда́цца меланхо́ліі

gróßes ~ — разм. ва́жная пту́шка [персо́на]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

creature [ˈkri:tʃə] n.

1. стварэ́нне, жыва́я істо́та; чалаве́к;

a lovely creature чаро́ўнае стварэ́нне (звыч. пра жанчыну);

a poor creature бе́днае/няшча́снае стварэ́нне

2. крэату́ра;

creature comforts зямны́я дабро́ты/выго́ды

♦

a/the creature of smb./smb.’s creature fml (чый-н.) ста́ўленік

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

аргані́зм

(фр. oiganisme, ад с.лац. organismus)

1) усякая жывая істота або расліна;

2) сукупнасць фізічных і духоўных уласцівасцей чалавека;

3) перан. тое, што ўяўляе сабой складанае арганізаванае адзінства.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

пачва́ра ж

1. міфал, тс перан (страшная істота) Úntier n -s, -e; Úngeheuer n -s, -;

2. (надта непрыгожы чалавек) hässlicher Ménsch, Schéusal n -(e)s, -e, Míssgeburt f -, -en, Míssgestalt f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

бай ¹, бая, м.

У дарэвалюцыйны час у Сярэдняй Азіі — буйны землеўладальнік; багач. Ён [Джамбул] калісьці дзяўчыну-красуню кахаў, Тлусты бай яго ластаўку сілай забраў. Панчанка.

бай ², бая, м.

Разм.

1. Міфічная істота дзіцячага фальклору, якая расказвае байкі, казкі. Бег бай па сцяне ў чырвоным жупане. З нар.

2. Гаварун, пустамеля.

3. Пагалоска, паданне. Ходзіць вецер долам Лёгкаю паходкай І вядзе свой бай. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

плане́та, ‑ы, ДМ ‑неце, ж.

1. Нябеснае цела, якое верціцца вакол Сонца і свеціцца адбітым сонечным святлом. Людзі шушукаліся, глядзелі на машыніста з такой зацікаўленасцю, нібы ён сапраўды істота іншай планеты. Бядуля. // Кніжн. Зямля, зямны шар. І «Аўрора», агнём скалонуўшы планету, аддавала салют маладосці сусвету. А. Вольскі.

2. перан. Разм. уст. Тое, што і планіда (у 1 знач.). [Сцяпан:] — Можа, у мяне планета такая. Асіпенка.

[Лац. planeta.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вампі́р ’крывасмок, міфалагічная істота’ (КТС). Ва ўсходнеславянскія мовы слова трапіла з французскай або нямецкай. Франц. vampire і ням. Vampir узыходзяць да слав. кораня *ǫpirь; параўн. рус. упырь, польск. upiór ’тс’ (Фасмер, 1, 127; Шанскі, 1, В, 16; БЕР, 1, 117; Рудніцкі, 1, 306; Скок, 3, 564; Брукнер, 594; Махэк₂, 669).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)