Сякі́ла ’сякач для крэсіва’ (паўн.-віц., Нар. лекс.). Дэрыват ад сек‑, параўн. рэдкае каранёвае се́каць ’сячы? (ПСл), гл. сячы, секці з інструментальным суф. ‑іла, аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 42. Таго ж паходжання сяка́ла (сіка́ла) ’тс’, магчыма, пад уплывам краса́ла ’тс’ (гл.) або дзеяслова высяка́ць (агонь).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́пала (ту́поло) ‘від рыбалоўнай снасці’ (ТС). Відаць, да ту́паць (гл.), аналагічна да таптуха 1 ад таптаць 1 (гл.). Таго ж утварэння экспрэсіўныя назоўнікі ту́пала ‘чалавек, які робіць выгляд удзелу ў справе, але нічога не робіць’ (Нас.) і ту́пало ‘той, хто моцна грукае нагамі пры хадзьбе’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
like1 [laɪk] n.
1. падабе́нства;
the likes of you такі́я ж лю́дзі, як вы;
I never heard the like (of it) ніко́лі не чуў нічо́га падо́бнага (да гэ́тага);
and the like i да таго́ падо́бнае
2. : smb.’s likes and dislikes чые́-н. сімпа́тыі і антыпа́тыі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
brave1 [breɪv] adj. хра́бры, сме́лы, адва́жны;
brave people адва́жныя лю́дзі;
a brave decision сме́лае рашэ́нне;
be brave! смяле́й!
♦
put on a brave face рабі́ць вы́гляд, што вы ўпэ́ўненыя і шчаслі́выя/задаво́леныя;
none but the brave deserves the fairу ≅ у каго́ адва́га, у таго́ і перава́га
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
since3 [sɪns] conj.
1. з таго́ ча́су, як;
It is a long time since I saw him last. Прайшло шмат часу з той пары, як я яго бачыў апошні раз.
2. таму́ што, пако́лькі;
Since you are ill, I’ll go alone. Паколькі ты хворы, я паеду адзін.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
póty
да той пары, да таго часу, датуль;
póty tu zostaniesz, póki nam nie powiesz wszystkiego — ты застанешся тут датуль, пакуль не раскажаш нам усё
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
domiar, ~u
м.
1. дадатковы падатак;
2. тэх. вінкель; навугольнік;
na domiar — у дадатак; да таго ж;
na domiar złego — у дадатак да ўсяго дрэннага
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Stagnum litus edit, torrens properando recedit
Ціхая вада падмывае берагі, бурны паток, хутка пранёсшыся, адступае.
Тихая вода берега подмывает, бурный поток, быстро пронесясь, отступает.
бел. Ціха ходзіць, ды густа месіць. Ходзіць ціхенька, а думае ліхенька. Косю, косю ‒ ды ў аглоблі. Бойся не таго, хто крычыць, а таго, хто маўчыць.
рус. Тих, да лих, криклив, да отходчив. Не бойся срезня, бойся гнетня. Не бойся умного лихого, бойся смирного дурака. Не бойся того, кто песни поёт, а бойся того, кто дрем лет.
фр. Il n’est pire eau que l’eau qui dort (Нет хуже воды, чем та, что дремлет/спит).
англ. Still waters run deep (У тихой воды глубокое течение).
нем. Stille Wasser haben tiefen Grund (Тихие воды имеют глубокое дно).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Зато́е, злучнік ’аднак’, ’таму’. Рус. зато, укр. зате, чэш., славац. zato ’тс’, славен. zatọ̑je < *za todje ’для таго’, zatȏ ’таму’, серб.-харв. з̀ато ’тс’, балг. затова́, зату́й ’тс’, макед. затоа ’таму’. Складаны злучнік з прыназоўнікам за (< za) і займеннікам тое (to + je), гл. за, той. ESSJ, SGZ, 2, 757.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Балебу́шачкі ’варэнікі з мясам’ (Мат. Гродз.), балэбу́шачка ’варэнік з мясам’ (Сцяшк. МГ). Таго ж паходжання, што і бала́буха, бала́бу́шка (гл.), г. зн. ад асновы балаб‑, якая часта выступае ў назвах круглых прадметаў і яды з цеста. Змена формы балаб‑ > балеб‑, мабыць, з’яўляецца вынікам дысіміляцыі (а — а > а — е).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)