Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

чува́ць, у форме інф., у знач. вык.

1. Можна чуць. Добра чуваць быў натужны шум матора. Мележ. Цішыня ў скверы, акрамя птушыных галасоў, нічога не чуваць. Кулакоўскі.

2. Разм. Ёсць звесткі пра каго‑, што‑н. [Я. Сегень:] — Нічога пра .. [сына Нахлябіча] нідзе не чуваць. Чорны. — Як там, скажыце, — пажылы невялікі чалавек паказваецца з гумна і, згортваючы вяроўку, падыходзіць да нас, — як там, вы ж лепш ведаеце палітыку гэну, з вайною, скажыце, нічога не чуваць? Скрыган.

3. Адчуваць, адчувацца; успрымацца. У хаце чуваць дым ад махоркі. Відаць пасля, як ён цягнецца адразу ў печ у чалеснік. Пташнікаў. За спакойным тонам пісьма чуваць вялікае хваляванне, можа, нават гора. Дамашэвіч.

чува́ш,

гл. чувашы.

чува́шка,

гл. чувашы.

чува́шскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да чувашоў, які належыць, уласцівы ім. Чувашская мова.

чувашы́, ‑оў; адз. чуваш, ‑а, м.; чувашка, ‑і, ДМ ‑шцы; мн. чувашкі, ‑шак; ж.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Чувашскай АССР.

чувя́кі, ‑аў; адз. чувяк, ‑а, м.

Мяккія туфлі на нізкай падэшве без абцасаў, пераважна ў народаў Крыма, Каўказа. Побач з туфлямі — нечыя старыя чувякі з прэлых шнуркоў ці вяровачак, падшытыя скурай-сырцом. Кулакоўскі.

[Цюрк.]

чувя́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да чувякоў. Чувячная падэшва.

чудзь, ‑і, ж.

Гіст. Старажытнаруская назва эстаў і некаторых іншых фінскіх плямёнаў.

чу́дскі, ‑ая, ‑ае.

Гіст. Які мае адносіны да чудзі, які належыць, уласцівы ёй. Чудскія абрады.

чужае́дны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які з’яўляецца паразітам (пра расліны). На .. [дрэвы] зараз жа накінуліся і абляпілі з усіх бакоў чужаедныя расліны... Маўр.