Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

бяссо́ннік, ‑а, м.

Разм. Той, хто не хоча спаць уначы. У вагоне было неяк.. зусім ціха. Мо таму, што заядлыя бяссоннікі матросы, якія ўвесь вечар гаманілі і ляскалі ў даміно, стуліўшыся, ківалі галовамі. Сачанка.

бяссо́нніца, ‑ы, ж.

1. Нездаровая адсутнасць сну. Клопікаў часцяком наведваўся ў бальніцу са сваімі раматусамі, бяссонніцамі і іншымі нуднымі старэчымі хваробамі. Лынькоў. // Адсутнасць магчымасці для сну; звязаная з рознымі знешнімі прычынамі. Ад бяссонніцы ўсё яшчэ хіліла спаць, але халодны вецер дапамагаў адганяць сон. Мележ.

2. Жан. да бяссоннік. — Бяссонніца ты мая, — наракае бабуля. Бярэ Лідачку на рукі і садзіцца з ёю на нізкім услончыку. Брыль.

бяссо́нны, ‑ая, ‑ае.

Які праводзіцца без сну. Ніна Андрэеўна глядзела на.. [мужаў] засмучаны абветраны твар, на чырвоныя ад бяссонных начэй вочы. Якімовіч. // Які не спіць, не хоча спаць. — Няма на цябе ўгамону, бяссонны, — няласкава сустракае.. [свякруха] таго, хто ўвайшоў. Мележ.

бясспрэ́чна,

1. Прысл. да бясспрэчны.

2. у знач. пабочн. Несумненна, вядома. Той каляндар адрыўны, што на сценцы ў бацькоў, — Кніга, бясспрэчна, карысная для хлапчукоў. Куляшоў.

бясспрэ́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць бясспрэчнага. Бясспрэчнасць довадаў.

бясспрэ́чны, ‑ая, ‑ае.

Які не выклікае пярэчанняў, спрэчак; несумненны, відавочны. Бясспрэчная ісціна. Бясспрэчнае палажэнне. Бясспрэчны факт. □ Чалавек без руху і работы нудзіцца, марнее, кажуць філосафы, — гэта ёсць бясспрэчная праўда. Бядуля.

бяссрэ́бранік, ‑а, м.

Бескарыслівы чалавек.

бяссрэ́браніца, ‑ы, ж.

Жан. да бяссрэбранік.

бясстра́снасць, ‑і, ж.

Уласцівасць бясстраснага, раўнадушнасць, абыякавасць. Бясстраснасць стылю.

бясстра́сны, ‑ая, ‑ае.

Які пазбаўлены страсці; не выяўляе страснасці. Бясстрасны голас. Бясстрасны твар.