шы́рма
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
шы́рма |
шы́рмы |
| Р. |
шы́рмы |
шы́рм
шы́рмаў |
| Д. |
шы́рме |
шы́рмам |
| В. |
шы́рму |
шы́рмы |
| Т. |
шы́рмай
шы́рмаю |
шы́рмамі |
| М. |
шы́рме |
шы́рмах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
шы́рма, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
1. Пакаёвая, складная перасоўная перагародка з рам-створак, абцягнутых тканінай, паперай.
Ложак стаіць за шырмай.
2. перан. Прыкрыццё чаго-н. (звычайна непрыгожага, нядобрага; кніжн.).
За шырмай гучных слоў.
|| прым. шы́рменны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шы́рма ж., прям., перен. ши́рма;
◊ служы́ць ~май — служи́ть ши́рмой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шы́рма, ‑ы, ж.
1. Складная перасоўная перагародка, якая зроблена з абцягнутых тканінай ці паперай рам-створак. Бязлітасная да сябе, рашучая, Лёдзя надзела ў прыемнай, за шырмай, шэры мультановы халат. Карпаў. // Заслона, якая адгароджвае частку пакоя і выконвае ролю такой перагародкі. Ад шафы да сцяны была павешана рабенькая крамная шырма. Кулакоўскі. Толік спіць у калысцы, за шырмай. Брыль.
2. перан. Той, хто (або тое, што) служыць для прыкрыцця сапраўдных мэт, спраў, намераў і пад. Дзе бог, там і распуста, — Пад крыльцам божым бруд ямчэй хаваць. Святошы ўмеюць шырму святасці саткаць Даволі густа. Корбан. — Я сказаў «фікцыя», — паўтарыў Шынкевіч.. Больш правільна будзе — шырма, за якою схаваны факты. Паслядовіч. — Выходзіць, я ілгу! О не! Я вам не лялька для забавы, Я шырмай вашай бруднай справы Не стану!.. Заадно й мяне Звальняйце! Бачыла.
[Ням. Schirm.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ши́рма прям., перен. шы́рма, -мы ж.;
ство́рчатая ши́рма ство́ркавая шы́рма;
◊
служи́ть ши́рмой служы́ць (з’яўля́цца) шы́рмай.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
букле́т, -а, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.
Друкаванае выданне падарункавага, даведачнага або рэкламнага характару на адным лісце, якое разгортваецца як шырма.
Б. «Літаратурны музей Янкі Купалы».
|| прым. букле́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ня́ньчын, ‑а.
Які мае адносіны да нянькі, належыць няньцы. Няньчына хустка. □ Да няньчыных казак далучыліся народныя песні і гульні — натуральная жывая сялянская паэзія. Шырма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фельд’е́гер, ‑а, м.
Ваенны або ўрадавы кур’ер для дастаўкі вельмі важных, сакрэтных папер, дакументаў. Праз год, у 1826 годзе, Пушкіна з фельд’егерам даставілі да цара... Шырма.
[Ням. Feldjäger.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Парава́н ’занавеска’ (Сцяшк., Мат. Гом.). З польск. parawan (ik) ’шырма, прыкрыццё’. Польск. з франц. paravent ’тс’, літаральна ’супраць ветру’ (Брукнер, 396).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зазвані́ць, ‑званю, ‑звоніш, ‑звоніць; зак.
Пачаць званіць. // Азвацца звонам; празваніць. Гадзіннік зазваніў, і танцоры спынілі танец. Чорны. / у перан. ужыв. Год таму назад прыйшоў .. [М. Танк] у беларускую літаратуру .. і зазваніў сваімі вершамі на старонках беларускіх выданняў. Шырма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)