шлю́б

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. шлю́б шлю́бы
Р. шлю́бу шлю́баў
Д. шлю́бу шлю́бам
В. шлю́б шлю́бы
Т. шлю́бам шлю́бамі
М. шлю́бе шлю́бах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шлюб, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Сямейны саюз мужчыны і жанчыны; сумеснае ўзаконенае жыццё мужчыны і жанчыны.

Зарэгістраваць ш.

Уступіць у ш.

2. Абрад, цырымонія ўступлення ў такі саюз.

Ехаць да шлюбу.

|| прым. шлю́бны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шлюб, род. шлю́бу м.

1. брак; супру́жество ср.;

2. (обряд) венча́ние ср.; бракосочета́ние ср.;

○ грамадзя́нскі ш. — гражда́нский брак;

групавы́ ш. — группово́й брак;

марганаты́чны ш. — морганати́ческий брак;

◊ браць (узя́ць) ш. — вступа́ть (вступи́ть) в брак;

ісці да шлю́бу — идти́ под вене́ц

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шлюб, ‑у, м.

1. Сямейны саюз мужчыны і жанчыны; сумеснае, узаконенае жыццё мужчыны і жанчыны. Зарэгістраваць шлюб. Скасаваць шлюб. □ Жанчына, якая не мае моцнай апоры ў шлюбе, болей зацікаўлена ў працы на вытворчасці, лічыць яе неабходнай. «Маладосць». З прыходам фашыстаў на беларускую зямлю зноў выплылі на паверхню старыя прыватнаўласніцкія адносіны — улада кулака, шлюб без кахання, па прымусу таго, хто валодае багаццем. Бярозкін.

2. Абрад, цырымонія ўступлення ў такі саюз. Было ясна — без шлюбу ў царкве Андрэй не згодзен аддаць Насці. Колас. На суботу дамовіліся ехаць у загс, альбо, як у такіх выпадках гаварылі ў Рубяжы, да шлюбу. Дубоўка.

•••

Грамадзянскі шлюб — а) шлюб, які заключаецца ў органах дзяржаўнай улады без удзелу царквы; б) (разм. уст.) свабоднае сужыццё мужчыны і жанчыны.

Групавы шлюб — старадаўняя форма шлюбу, пры якой кожны мужчына адной групы мог знаходзіцца ў сужыцці з кожнай жанчынай другой групы.

Законны шлюб — шлюб, заключаны згодна з існуючым законам аб шлюбе.

Марганатычны шлюб — шлюб паміж членамі царскага дому і жанчынай не царскага роду, які не дае права наследаваць прастол.

Фіктыўны шлюб — несапраўдны шлюб, які бяруць з карыслівай мэтай, каб абысці пэўныя законы.

Браць (узяць) шлюб гл. браць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жана́ты, -ая, -ае.

1. Які ўступіў у шлюб, мае жонку; проціл. халасты (пра мужчыну).

2. толькі мн. Пра мужчыну і жанчыну, якія ўступілі ў шлюб.

Жанатыя людзі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заму́жжа, -а, н.

Уступленне жанчыны ў шлюб, знаходжанне ў шлюбе.

Шчаслівае з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

умыка́нне, -я, н.

У некаторых народаў: выкраданне нявесты ў яе бацькоў.

Шлюб умыканнем.

Звычай умыкання.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

групавы́ группово́й;

○ г. шлюб — группово́й брак

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

марганаты́чны морганати́ческий;

○ м. шлюб — морганати́ческий брак

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

марганаты́чны, ‑ая, ‑ае.

У выразе: марганатычны шлюб гл. шлюб.

[Ад лац. morganaticus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)