шлюб, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Сямейны саюз мужчыны і жанчыны; сумеснае ўзаконенае жыццё мужчыны і жанчыны.
Зарэгістраваць ш.
Уступіць у ш.
2. Абрад, цырымонія ўступлення ў такі саюз.
Ехаць да шлюбу.
|| прым. шлю́бны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шлюб, род. шлю́бу м.
1. брак; супру́жество ср.;
2. (обряд) венча́ние ср.; бракосочета́ние ср.;
○ грамадзя́нскі ш. — гражда́нский брак;
групавы́ ш. — группово́й брак;
марганаты́чны ш. — морганати́ческий брак;
◊ браць (узя́ць) ш. — вступа́ть (вступи́ть) в брак;
ісці да шлю́бу — идти́ под вене́ц
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
шлюб, ‑у, м.
1. Сямейны саюз мужчыны і жанчыны; сумеснае, узаконенае жыццё мужчыны і жанчыны. Зарэгістраваць шлюб. Скасаваць шлюб. □ Жанчына, якая не мае моцнай апоры ў шлюбе, болей зацікаўлена ў працы на вытворчасці, лічыць яе неабходнай. «Маладосць». З прыходам фашыстаў на беларускую зямлю зноў выплылі на паверхню старыя прыватнаўласніцкія адносіны — улада кулака, шлюб без кахання, па прымусу таго, хто валодае багаццем. Бярозкін.
2. Абрад, цырымонія ўступлення ў такі саюз. Было ясна — без шлюбу ў царкве Андрэй не згодзен аддаць Насці. Колас. На суботу дамовіліся ехаць у загс, альбо, як у такіх выпадках гаварылі ў Рубяжы, да шлюбу. Дубоўка.
•••
Грамадзянскі шлюб — а) шлюб, які заключаецца ў органах дзяржаўнай улады без удзелу царквы; б) (разм. уст.) свабоднае сужыццё мужчыны і жанчыны.
Групавы шлюб — старадаўняя форма шлюбу, пры якой кожны мужчына адной групы мог знаходзіцца ў сужыцці з кожнай жанчынай другой групы.
Законны шлюб — шлюб, заключаны згодна з існуючым законам аб шлюбе.
Марганатычны шлюб — шлюб паміж членамі царскага дому і жанчынай не царскага роду, які не дае права наследаваць прастол.
Фіктыўны шлюб — несапраўдны шлюб, які бяруць з карыслівай мэтай, каб абысці пэўныя законы.
Браць (узяць) шлюб гл. браць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шлюб м
1. Éhe f -, -n;
шлюб з каха́ння Líebesehe f;
шлюб з разлі́ку Vernúnft¦ehe f, Verstándes¦ehe f;
няро́ўны шлюб Míssheirat f -, Mesalliance [meza´lĭã:s] f -, -n;
фікты́ўны шлюб Schéinehe f;
пасве́дчанне аб шлюбе Héirats¦urkunde f -, -n;
уступі́ць у шлюб héiraten vi, vt, sich verhéiraten, die Éhe schlíeßen*;
грамадзя́нскі шлюб stándes¦amtliche Tráuung;
быць у шлюбе verhéiratet sein (з кім-н mit D);
2. (абрад) Éheschließung f -, -en; Tráuung f -, -en (царкоўны)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
жана́ты, -ая, -ае.
1. Які ўступіў у шлюб, мае жонку; проціл. халасты (пра мужчыну).
2. толькі мн. Пра мужчыну і жанчыну, якія ўступілі ў шлюб.
Жанатыя людзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
заму́жжа, -а, н.
Уступленне жанчыны ў шлюб, знаходжанне ў шлюбе.
Шчаслівае з.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
умыка́нне, -я, н.
У некаторых народаў: выкраданне нявесты ў яе бацькоў.
Шлюб умыканнем.
Звычай умыкання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
групавы́ группово́й;
○ г. шлюб — группово́й брак
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
марганаты́чны морганати́ческий;
○ м. шлюб — морганати́ческий брак
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
марганаты́чны, ‑ая, ‑ае.
У выразе: марганатычны шлюб гл. шлюб.
[Ад лац. morganaticus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)