шлю́б

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. шлю́б шлю́бы
Р. шлю́бу шлю́баў
Д. шлю́бу шлю́бам
В. шлю́б шлю́бы
Т. шлю́бам шлю́бамі
М. шлю́бе шлю́бах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шлюб, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Сямейны саюз мужчыны і жанчыны; сумеснае ўзаконенае жыццё мужчыны і жанчыны.

Зарэгістраваць ш.

Уступіць у ш.

2. Абрад, цырымонія ўступлення ў такі саюз.

Ехаць да шлюбу.

|| прым. шлю́бны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шлюб, род. шлю́бу м.

1. брак; супру́жество ср.;

2. (обряд) венча́ние ср.; бракосочета́ние ср.;

○ грамадзя́нскі ш. — гражда́нский брак;

групавы́ ш. — группово́й брак;

марганаты́чны ш. — морганати́ческий брак;

◊ браць (узя́ць) ш. — вступа́ть (вступи́ть) в брак;

ісці да шлю́бу — идти́ под вене́ц

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шлюб, ‑у, м.

1. Сямейны саюз мужчыны і жанчыны; сумеснае, узаконенае жыццё мужчыны і жанчыны. Зарэгістраваць шлюб. Скасаваць шлюб. □ Жанчына, якая не мае моцнай апоры ў шлюбе, болей зацікаўлена ў працы на вытворчасці, лічыць яе неабходнай. «Маладосць». З прыходам фашыстаў на беларускую зямлю зноў выплылі на паверхню старыя прыватнаўласніцкія адносіны — улада кулака, шлюб без кахання, па прымусу таго, хто валодае багаццем. Бярозкін.

2. Абрад, цырымонія ўступлення ў такі саюз. Было ясна — без шлюбу ў царкве Андрэй не згодзен аддаць Насці. Колас. На суботу дамовіліся ехаць у загс, альбо, як у такіх выпадках гаварылі ў Рубяжы, да шлюбу. Дубоўка.

•••

Грамадзянскі шлюб — а) шлюб, які заключаецца ў органах дзяржаўнай улады без удзелу царквы; б) (разм. уст.) свабоднае сужыццё мужчыны і жанчыны.

Групавы шлюб — старадаўняя форма шлюбу, пры якой кожны мужчына адной групы мог знаходзіцца ў сужыцці з кожнай жанчынай другой групы.

Законны шлюб — шлюб, заключаны згодна з існуючым законам аб шлюбе.

Марганатычны шлюб — шлюб паміж членамі царскага дому і жанчынай не царскага роду, які не дае права наследаваць прастол.

Фіктыўны шлюб — несапраўдны шлюб, які бяруць з карыслівай мэтай, каб абысці пэўныя законы.

Браць (узяць) шлюб гл. браць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Шлюб 1/203, 520, 521; 2/495; 3/272, 593; 6/47; 9/552; 10/171; 11/339

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

шлюб

т. 17, с. 439

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

шлюб м.

1. Éhe f -, -n;

шлюб з каха́ння Líebesehe f;

шлюб з разлі́ку Vernúnft¦ehe f, Verstándes¦ehe f;

няро́ўны шлюб Míssheirat f -, Mesalliance [meza´lĭã:s] f -, -n;

фікты́ўны шлюб Schéinehe f;

пасве́дчанне аб шлю́бе Héirats¦urkunde f -, -n;

уступі́ць у шлюб héiraten vi, vt, sich verhéiraten, die Éhe schlíeßen*;

грамадзя́нскі шлюб stándes¦amtliche Tráuung;

быць у шлю́бе verhéiratet sein (з кім-н. mit D);

2. (абрад) Éheschließung f -, -en; Tráuung f -, -en (царкоўны)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

фіктыўны шлюб

т. 16, с. 382

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

царкоўны шлюб

т. 17, с. 87

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

жана́ты, -ая, -ае.

1. Які ўступіў у шлюб, мае жонку; проціл. халасты (пра мужчыну).

2. толькі мн. Пра мужчыну і жанчыну, якія ўступілі ў шлюб.

Жанатыя людзі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)