уяўле́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
уяўле́нне |
уяўле́нні |
| Р. |
уяўле́ння |
уяўле́нняў |
| Д. |
уяўле́нню |
уяўле́нням |
| В. |
уяўле́нне |
уяўле́нні |
| Т. |
уяўле́ннем |
уяўле́ннямі |
| М. |
уяўле́нні |
уяўле́ннях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
уяўле́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Стварэнне ў думках вобраза каго-, чаго-н. ці ўзнаўленне ў свядомасці атрыманых раней успрыманняў, а таксама канкрэтны вобраз прадмета ці з’явы, які раней уздзейнічаў на органы пачуццяў, а ў гэты момант непасрэдна не ўспрымаецца свядомасцю.
Ва ўяўленні паўсталі эпізоды вайны.
Зрокавыя ўяўленні.
2. Псіхічны працэс, які заключаецца ў стварэнні новых вобразаў на аснове ўжо наяўных шляхам іх пераўтварэння (спец.); творчая фантазія.
У. мастака.
3. Разуменне, веданне чаго-н.
Не мець ніякага ўяўлення пра што-н. Скласці сабе ў. пра што-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уяўле́нне ср.
1. в разн. знач. воображе́ние;
сі́ла ўяўле́ння — си́ла воображе́ния;
гэ́та то́лькі тваё ўяўле́нне — э́то то́лько твоё воображе́ние;
2. (понимание, знание чего-л.) представле́ние, поня́тие;
мець у. аб чым-не́будзь — име́ть представле́ние (поня́тие) о чём-л.;
не мець (нія́кага, анія́кага) ~ння аб чым-не́будзь — не име́ть (ни мале́йшего) представле́ния (поня́тия) о чём-л.;
прадузя́тыя ўяўле́нні — предвзя́тые поня́тия;
3. филос., психол. представле́ние;
працэ́с ~ння — проце́сс представле́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уяўле́нне, ‑я, н.
1. Стварэнне ў думках вобраза каго‑, чаго‑н.; узнаўленне ў свядомасці атрыманых раней успрыманняў. Створаны ўяўленнем вобраз, тым больш любога чалавека, не так лёгка разбурыць. Скрыган. У.. [Раманавым] уяўленні пачалі ўставаць малюнкі вайны, ён стараўся вызначыць тое месца, дзе грымелі гарматы, і пачаў вылічаць, калі да іх ціхага сяла дакоціцца хваля вайны. Колас. // Канкрэтны вобраз прадмета ці з’явы, які раней уздзейнічаў на органы пачуццяў, але ў гэты момант непасрэдна не ўспрымаецца свядомасцю. Зрокавыя ўяўленні. Слыхавыя ўяўленні.
2. Псіхічны працэс, які заключаецца ў стварэнні новых вобразаў на аснове ўжо наяўных шляхам іх пераўтварэння. // Творчая фантазія. Уяўленне мастака.
3. Разуменне, веданне чаго‑н., заснаванае на вопыце. Ужо да вечара, агледзеўшы гаспадарку, новы старшыня меў ўяўленне аб яе моцных і слабых баках. Барашка. Рост самасвядомасці героя адбываецца па меры таго, як ён настойліва пераасэнсоўвае свае ранейшыя ўяўленні аб грамадстве. Луфераў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
займа́льны, -ая, -ае.
Здольны займаць увагу, уяўленне; забаўны.
Займальная гульня.
З. сюжэт.
|| наз. займа́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уя́ва, -ы, мн. -ы, уя́ў, ж. (разм.).
1. Тое, што і уяўленне.
Перад ім ва ўяве прамільгнулі знаёмыя вобразы.
Не мець уявы пра што-н.
2. Напамінак, вобраз, прымета.
Уявы вясны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
воображе́ние ср., в разн. знач. уяўле́нне, -ння ср.; (фантазия) фанта́зія, -зіі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
антрапамарфі́зм, ‑у, м.
1. Адна з форм анімізму — перанясенне псіхічных уласцівасцей чалавека на з’явы і прадметы прыроды.
2. Уяўленне багоў у выглядзе людзей, якое ўласціва для многіх рэлігій.
[Ад грэч. ánthrōpos — чалавек і morphe — від.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паня́цце, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Лагічна аформленая думка аб прадмеце, з’яве; ідэя чаго-н.
П. прыбавачнай вартасці.
2. Уяўленне, звесткі пра што-н.
Даць п. пра што-н. Мець п. аб чым-н.
3. звычайна мн. Спосаб, узровень разумення чаго-н.
Паводле нашых паняццяў усё гэта павінна быць па-іншаму.
|| прым. паняці́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Паня́цце ’адна з форм адлюстравання свету ў мысленні чалавека; уяўленне аб чым-н.; веданне чаго-н.’ (ТСБМ). З рус. поня́тие ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 40).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)