уяўле́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. уяўле́нне уяўле́нні
Р. уяўле́ння уяўле́нняў
Д. уяўле́нню уяўле́нням
В. уяўле́нне уяўле́нні
Т. уяўле́ннем уяўле́ннямі
М. уяўле́нні уяўле́ннях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

уяўле́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Стварэнне ў думках вобраза каго-, чаго-н. ці ўзнаўленне ў свядомасці атрыманых раней успрыманняў, а таксама канкрэтны вобраз прадмета ці з’явы, які раней уздзейнічаў на органы пачуццяў, а ў гэты момант непасрэдна не ўспрымаецца свядомасцю.

Ва ўяўленні паўсталі эпізоды вайны.

Зрокавыя ўяўленні.

2. Псіхічны працэс, які заключаецца ў стварэнні новых вобразаў на аснове ўжо наяўных шляхам іх пераўтварэння (спец.); творчая фантазія.

У. мастака.

3. Разуменне, веданне чаго-н.

Не мець ніякага ўяўлення пра што-н. Скласці сабе ў. пра што-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уяўле́нне ср.

1. в разн. знач. воображе́ние;

сі́ла ўяўле́ння — си́ла воображе́ния;

гэ́та то́лькі тваё ўяўле́ннеэ́то то́лько твоё воображе́ние;

2. (понимание, знание чего-л.) представле́ние, поня́тие;

мець у. аб чым-не́будзь — име́ть представле́ние (поня́тие) о чём-л.;

не мець (нія́кага, анія́кага) ~ння аб чым-не́будзь — не име́ть (ни мале́йшего) представле́ния (поня́тия) о чём-л.;

прадузя́тыя ўяўле́нні — предвзя́тые поня́тия;

3. филос., психол. представле́ние;

працэ́с ~ння — проце́сс представле́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Уяўленне 1/503; 7/8; 8/26, 618; 9/450; 10/523, 537

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

уяўленне

т. 16, с. 298

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

уяўле́нне, ‑я, н.

1. Стварэнне ў думках вобраза каго‑, чаго‑н.; узнаўленне ў свядомасці атрыманых раней успрыманняў. Створаны ўяўленнем вобраз, тым больш любога чалавека, не так лёгка разбурыць. Скрыган. У.. [Раманавым] уяўленні пачалі ўставаць малюнкі вайны, ён стараўся вызначыць тое месца, дзе грымелі гарматы, і пачаў вылічаць, калі да іх ціхага сяла дакоціцца хваля вайны. Колас. // Канкрэтны вобраз прадмета ці з’явы, які раней уздзейнічаў на органы пачуццяў, але ў гэты момант непасрэдна не ўспрымаецца свядомасцю. Зрокавыя ўяўленні. Слыхавыя ўяўленні.

2. Псіхічны працэс, які заключаецца ў стварэнні новых вобразаў на аснове ўжо наяўных шляхам іх пераўтварэння. // Творчая фантазія. Уяўленне мастака.

3. Разуменне, веданне чаго‑н., заснаванае на вопыце. Ужо да вечара, агледзеўшы гаспадарку, новы старшыня меў ўяўленне аб яе моцных і слабых баках. Барашка. Рост самасвядомасці героя адбываецца па меры таго, як ён настойліва пераасэнсоўвае свае ранейшыя ўяўленні аб грамадстве. Луфераў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уяўле́нне н.

1. (стварэнне ў думках вобраза, фантазія) inbildungskraft f -, -kräfte, Phantase [Fantase] f -, -s¦en;

жыво́е ўяўле́нне ine lbhafte [rge] inbildungskraft [Phantase];

2. (разуменне, веданне, заснаванае на досведзе) Vrstellung f -, -en, uffassung f -, -en; Begrff m -(e)s, -e, Knntnis f -, -se;

мець выра́знае ўяўле́нне аб чым-н. ine klre Vrstellung von etw. (D) hben; über etw (A) im Blde sein (быць у курсе спраў);

мець цьмя́нае ўяўле́нне аб чым-н. inen verschwmmenen Begrff [ine nklare Vrstellung] von etw. (D) hben;

не мець нія́кага ўяўле́ння аб чым-н. kine (blsse) hnung von etw. (D) hben;

даць уяўле́нне пра што-н. inen Begrff [ine Vrstellung] von etw. (D) vermtteln;

3. (фальшывае меркаванне) inbildung f -, -en, ein Trgbild der Phantase

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

займа́льны, -ая, -ае.

Здольны займаць увагу, уяўленне; забаўны.

Займальная гульня.

З. сюжэт.

|| наз. займа́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

fantasy [ˈfæntəsi] n. фанта́зія, уяўле́нне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

уя́ва, -ы, мн. -ы, уя́ў, ж. (разм.).

1. Тое, што і уяўленне.

Перад ім ва ўяве прамільгнулі знаёмыя вобразы.

Не мець уявы пра што-н.

2. Напамінак, вобраз, прымета.

Уявы вясны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)