ула́дны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ула́дны |
ула́дная |
ула́днае |
ула́дныя |
| Р. |
ула́днага |
ула́днай
ула́днае |
ула́днага |
ула́дных |
| Д. |
ула́днаму |
ула́днай |
ула́днаму |
ула́дным |
| В. |
ула́дны (неадуш.)
ула́днага (адуш.) |
ула́дную |
ула́днае |
ула́дныя (неадуш.)
ула́дных (адуш.) |
| Т. |
ула́дным |
ула́днай
ула́днаю |
ула́дным |
ула́днымі |
| М. |
ула́дным |
ула́днай |
ула́дным |
ула́дных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ула́дны, -ая, -ае (кніжн.).
1. Схільны навязваць сваю волю, загадваць, падначальваць сабе; які выражае ўладу, волю, рашучасць, уладарны.
У. чалавек.
У. позірк.
2. (звычайна з адмоўем). Які мае права, уладу што-н. рабіць.
Не ўладны загасіць такі агонь.
3. перан. Неадольны, усемагутны.
Уладнае пачуццё.
|| наз. ула́днасць, -і, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ула́дны прям., перен. вла́стный, повели́тельный;
у. го́лас — вла́стный (повели́тельный) го́лос
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ула́дны, ‑ая, ‑ае.
Кніжн.
1. Схільны навязваць сваю волю, загадваць, падначальваць сабе. Быстры, уладны і настойлівы, .. [Ермакоў] заўсёды кіраваў іншымі і прызвычаіўся, каб яго паважалі і слухаліся. Мележ. Мужчына ішоў з сабакам, моцны і шыракаплечы, уладны і пераможны і сам падобны на Геракла. Караткевіч. // Які выражае ўладу, волю, рашучасць; уладарны. [Жанчына] акінула Анатоля з галавы да ног уладным позіркам.. і лагодна ўсміхнулася. Ваданосаў. — Стой! Не варушыся! — пачуў .. [Карніцкі] уладны і моцны шэпт, як толькі выбраўся на супрацьлеглы бераг. Паслядовіч.
2. (звычайна з адмоўем «не»). Які мае права, уладу што‑н. рабіць. Агонь у камінку гарэў ласкава і роўна, над ім не ўладны быў асенні вецер, што зласліва шастаў за акном... М. Стральцоў.
3. перан. Неадольны, усемагутны. Уздыхне зямля шчасліва — і з пачуццём асалоды, Уся аддасца ўладнай сіле рук працоўных чалавека. Буйло.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нача́льніцкі, -ая, -ае.
1. гл. начальнік.
2. Поўны важнасці, строгасці; уладны.
Н. тон.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вла́стный прям., перен. улада́рны; ула́дны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ула́дна нареч. вла́стно, повели́тельно; см. ула́дны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ула́днасць ж. вла́стность, повели́тельность; см. ула́дны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
повели́тельный
1. улада́рны; ула́дны; катэгары́чны; насто́йлівы;
повели́тельный тон улада́рны (ула́дны, катэгары́чны) тон;
2. грам. зага́дны;
повели́тельное наклоне́ние зага́дны лад.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аўтарытэ́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які карыстаецца аўтарытэтам. Аўтарытэтны таварыш. Аўтарытэтны вучоны. // Які заслугоўвае давер’я. Аўтарытэтная крыніца. Аўтарытэтная камісія.
2. Які не дапускае пярэчанняў; уладны (пра тон, жэст, выгляд і пад.). Голас [касца] быў упэўнены, аўтарытэтны. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)