суро́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., каго-што і без дап. (разм.).

1. У народных павер’ях: прынесці няшчасце, хваробу і пад. каму-н. нядобрым вокам.

2. Пахвальбой, прадказваннямі пашкодзіць каму-, чаму-н.

Не хвалі сына, а то можна с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

суро́чыць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. суро́чу суро́чым
2-я ас. суро́чыш суро́чыце
3-я ас. суро́чыць суро́чаць
Прошлы час
м. суро́чыў суро́чылі
ж. суро́чыла
н. суро́чыла
Загадны лад
2-я ас. суро́ч суро́чце
Дзеепрыслоўе
прош. час суро́чыўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

суро́чыць сов., разг. (в поверьях) сгла́зить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

суро́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што і без дап.

Разм. Паводле забабонных уяўленняў — прынесці няшчасце, хваробу, пашкодзіць каму‑н. паганым (ліхім) вокам. Ячны нават і ртуці .. зашыў коніку ў «жычку», істужку, якой упрыгожана шыя малога [жарабяці]. Каб не сурочыла часам ліхое вока. Брыль. Нездарма ж маці не раз казала .. [Крывахіжу], каб не глядзеў на малых дзяцей у калысцы, бо можа сурочыць. Алешка. // Пашкодзіць каму‑, чаму‑н., хвалячы, прадказваючы што‑н. [Насця:] — Сёння, Ірынка, усе хлопцы твае будуць... — Не суроч, Настачка, — засмяялася Ірынка. Сіняўскі. [Скрыпка:] — Ты ў мяне не благі, здольны сын. Каб толькі не сурочыць... Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няўро́кам, прысл.

Выпадкова, нечакана.

Калі я засну н., разбудзі.

◊

Няўрокам кажучы — каб не сурочыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сглазить сов., разг. суро́чыць, урачы́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

урачы́, ураку́, урачо́ш, урачо́; урачо́м, урачаце́, ураку́ць; уро́к, -ракла́, -ло́; урачы́; урачо́ны; зак., каго-што і без дап.

Тое, што і сурочыць.

|| незак. урака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зуро́чыць

‘сурочыць каго-небудзь, што-небудзь і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. зуро́чу зуро́чым
2-я ас. зуро́чыш зуро́чыце
3-я ас. зуро́чыць зуро́чаць
Прошлы час
м. зуро́чыў зуро́чылі
ж. зуро́чыла
н. зуро́чыла
Загадны лад
2-я ас. зуро́ч зуро́чце
Дзеепрыслоўе
прош. час зуро́чыўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

суро́чаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад сурочыць.

2. у знач. наз. суро́чаны, ‑ага, м.; суро́чаная, ‑ай, ж. Той (тая), каго сурочылі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Паўро́кі ’сурокі, урокі’ (віл., Крачк.), поўрбчыць ’сурочыць’ (ТС). Да па· і сурокі. сурочыць, урбкі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)