прычыні́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прычыню́ |
прычы́нім |
| 2-я ас. |
прычы́ніш |
прычы́ніце |
| 3-я ас. |
прычы́ніць |
прычы́няць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прычыні́ў |
прычыні́лі |
| ж. |
прычыні́ла |
| н. |
прычыні́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прычыні́ |
прычыні́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прычыні́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прычыні́ць², -ыню́, -ы́ніш, -ы́ніць; -ы́нены; зак., што.
Зачыніць няпоўнасцю, няшчыльна.
П. дзверцы.
|| незак. прычыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прычыні́ць¹, -ыню́, -ы́ніш, -ы́ніць; -ы́нены; зак., што.
Паслужыць прычынай чаго-н. (непрыемнага).
П. боль, крыўду. П. страты.
|| незак. прычыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. прычыне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прычыні́ць I сов. причини́ть; доста́вить; нанести́;
п. непрые́мнасць — причини́ть неприя́тность;
п. кло́пат — доста́вить беспоко́йство;
п. кры́ўду — нанести́ оби́ду
прычыні́ць II сов. (дверь, окно и т.п.) прикры́ть, притвори́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прычыні́ць 1, ‑чыню, ‑чыніш, ‑чыніць; зак., што.
Паслужыць прычынай чаго‑н.; нанесці, выклікаць (што‑н. непрыемнае). Прычыніць шкоду. Прычыніць зло. □ У адным месцы ў час пад’ёму лодка адарвалася, паехала па схілу, і паранены Волкаў вываліўся з яе. Гэта прычыніла яму вялікі боль. Шамякін. [Лабановіч] яшчэ не забыў тую крыўду, якую прычыніла яму панна Ядвіся, калі выказвала свой жаль з прычыны разлукі з Негрусем. Колас.
прычыні́ць 2, ‑чыню, ‑чыніш, ‑чыніць; зак., што.
Зачыніць, звычайна няпоўнасцю або няшчыльна. Прычыніць акно. □ Маці прычыніла дзверы і нават у шчыліну не сочыць. Гарбук. Падпечча ляснік прычыніў засланкай, каб не выпаўз [вуж] Антоша. Паўлаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прычыні́ць 1 ’паслужыць прычынай чаго-небудзь; выклікаць непрыемныя наступствы’ (ТСБМ), ’зрабіць’: мне дабра не прычыніла і тая Антоля (пух., Сл. ПЗБ), прычыня́цца ’выбіраць пэўныя ўмовы, абставіны’ (ТС). Да чын, чыніць (гл.).
Прычыні́ць 2 ’зачыніць, звычайна няпоўнасцю або няшчыльна’ (ТСБМ, Ласт., Янк. 1, Ян.), прічыні́ць ’тс’ (Бяльк.), а таксама прычыні́ць ’прыадчыніць’ (ТС); сюды ж са спецыфічным абмежаваннем семантыкі прычыны́ты ’завязаць (фартух)’ (кобр., ЛА, 4). Беларуска-ўкраінскі семантычны рэгіяналізм (Лучыц-Федарэц, Бел.-укр. ізал., 41; Непакупны, Связи, 86). Далей гл. чын, чыніць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
притвори́ть сов. прычыні́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нашту́рхаць, -аю, -аеш, -ае; зак., каго-што (разм.).
Штуршкамі прычыніць боль, набіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прычы́нены I причинённый; доста́вленный; нанесённый; см. прычыні́ць I
прычы́нены II прикры́тый, притво́ренный; см. прычыні́ць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зашту́рхаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго.
Замучыць, прычыніць удары, боль, штурхаючы.
Дзяўчынку заштурхалі ў натоўпе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)