прычыні́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. прычыню́ прычы́нім
2-я ас. прычы́ніш прычы́ніце
3-я ас. прычы́ніць прычы́няць
Прошлы час
м. прычыні́ў прычыні́лі
ж. прычыні́ла
н. прычыні́ла
Загадны лад
2-я ас. прычыні́ прычыні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час прычыні́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прычыні́ць², -ыню́, -ы́ніш, -ы́ніць; -ы́нены; зак., што.

Зачыніць няпоўнасцю, няшчыльна.

П. дзверцы.

|| незак. прычыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прычыні́ць¹, -ыню́, -ы́ніш, -ы́ніць; -ы́нены; зак., што.

Паслужыць прычынай чаго-н. (непрыемнага).

П. боль, крыўду. П. страты.

|| незак. прычыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. прычыне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прычыні́ць I сов. причини́ть; доста́вить; нанести́;

п. непрые́мнасць — причини́ть неприя́тность;

п. кло́пат — доста́вить беспоко́йство;

п. кры́ўду — нанести́ оби́ду

прычыні́ць II сов. (дверь, окно и т.п.) прикры́ть, притвори́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прычыні́ць 1, ‑чыню, ‑чыніш, ‑чыніць; зак., што.

Паслужыць прычынай чаго‑н.; нанесці, выклікаць (што‑н. непрыемнае). Прычыніць шкоду. Прычыніць зло. □ У адным месцы ў час пад’ёму лодка адарвалася, паехала па схілу, і паранены Волкаў вываліўся з яе. Гэта прычыніла яму вялікі боль. Шамякін. [Лабановіч] яшчэ не забыў тую крыўду, якую прычыніла яму панна Ядвіся, калі выказвала свой жаль з прычыны разлукі з Негрусем. Колас.

прычыні́ць 2, ‑чыню, ‑чыніш, ‑чыніць; зак., што.

Зачыніць, звычайна няпоўнасцю або няшчыльна. Прычыніць акно. □ Маці прычыніла дзверы і нават у шчыліну не сочыць. Гарбук. Падпечча ляснік прычыніў засланкай, каб не выпаўз [вуж] Антоша. Паўлаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прычыні́цьI (паслужыць прычынай) verrsachen vt; zfügen vt;

прычыні́ць шко́ду Schden zfügen [ntun*, nrichten, verrsachen];

прычыні́ць кло́пат Schererien mchen [verrsachen];

прычыні́ць го́ра Kmmer beriten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

прычыні́цьII (няшчыльна зачыніць) nlehnen vt, nicht fest [nicht ganz] schleßen*;

прычыні́ць дзве́ры die Tür nlehnen [nicht ganz zmachen]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Прычыні́ць1 ’паслужыць прычынай чаго-небудзь; выклікаць непрыемныя наступствы’ (ТСБМ), ’зрабіць’: мне дабра не прычыніла і тая Антоля (пух., Сл. ПЗБ), прычыня́цца ’выбіраць пэўныя ўмовы, абставіны’ (ТС). Да чын, чыніць (гл.).

Прычыні́ць2 ’зачыніць, звычайна няпоўнасцю або няшчыльна’ (ТСБМ, Ласт., Янк. 1, Ян.), прічыні́ць ’тс’ (Бяльк.), а таксама прычыні́ць ’прыадчыніць’ (ТС); сюды ж са спецыфічным абмежаваннем семантыкі прычыны́ты ’завязаць (фартух)’ (кобр., ЛА, 4). Беларуска-ўкраінскі семантычны рэгіяналізм (Лучыц-Федарэц, Бел.-укр. ізал., 41; Непакупны, Связи, 86). Далей гл. чын, чыніць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

притвори́ть сов. прычыні́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нашту́рхаць, -аю, -аеш, -ае; зак., каго-што (разм.).

Штуршкамі прычыніць боль, набіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)