прыкава́ць, -кую́, -куе́ш, -куе́; -куём, -куяце́, -кую́ць; -ку́й; -кава́ны; зак., каго-што.
1. Коўкай прымацаваць да чаго-н.
П. сейф да сцяны.
2. перан. Прымусіць нерухома заставацца ў якім-н. стане, на якім-н. месцы.
Страх прыкаваў яго да месца.
◊
Прыкаваць чыю ўвагу, позіркі да каго-чаго (кніжн.) — прыцягнуць чыю-н. пільную ўвагу, позіркі.
|| незак. прыко́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыкава́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыкую́ |
прыкуё́м |
| 2-я ас. |
прыкуе́ш |
прыкуяце́ |
| 3-я ас. |
прыкуе́ |
прыкую́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прыкава́ў |
прыкава́лі |
| ж. |
прыкава́ла |
| н. |
прыкава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прыку́й |
прыку́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прыкава́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыкава́ць сов., в разн. знач. прикова́ть;
п. вя́зня — прикова́ть у́зника;
страх ~ва́ў яго́ да ме́сца — страх прикова́л его́ к ме́сту;
хваро́ба ~ва́ла яго́ да ло́жка — боле́знь прикова́ла его́ к посте́ли;
п. да сябе́ агу́льную ўва́гу — прикова́ть к себе́ о́бщее внима́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыкава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; ‑куём, ‑куяце; зак., каго-што.
1. Злучыць з чым‑н., прымацаваць да чаго‑н. коўкай або надзеўшы ланцуг. Прыкаваць ложак да падлогі. □ — Толькі, — кажа леў, — ты не адарвеш ланцугоў, якімі мяне да студні прыкавалі. Якімовіч.
2. перан. Прымусіць каго‑н. застацца ў якім‑н. стане, у якім‑н. месцы. Трэшчына косці прыкавала надоўга дзяўчыну да пасцелі. Васілевіч. «Пабягу назад», — падумаў Віця, але ўпартасць і цікаўнасць прыкавалі яго да месца. Чарнышэвіч. Устаў і Сцяпан, але страх, жывёльны страх, ад якога дрыжалі ўсе мускулы цела, .. зноў прыкаваў яго да зямлі. Дуброўскі.
3. перан. Прымусіць быць пакіраваным, звернутым на каго‑, што‑н. (пра ўвагу, погляд і пад.). [Валя] неяк адразу прыкавала да сябе ўвагу, чуць і бачыць яе было вельмі прыемна. Ермаловіч. Зорка загарэлася, заіскрылася, прыкаваўшы .. [Сашын] позірк. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыко́ўваць гл. прыкаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыку́ць сов., см. прыкава́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыко́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыкаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкава́ны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад прыкаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыко́ўванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыкоўваць — прыкаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкава́ны в разн. знач. прико́ванный; см. прыкава́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)