пратуха́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́е; незак.
Тое, што і тухнуць².
|| зак. прату́хнуць, -не; прату́х, -хла.
|| наз. пратуха́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пратуха́ць
дзеяслоў, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
пратуха́е |
пратуха́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пратуха́ў |
пратуха́лі |
| ж. |
пратуха́ла |
| н. |
пратуха́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
пратуха́ючы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пратуха́ць несов. протуха́ть; пропа́хивать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пратуха́ць, ‑ае.
Незак. да пратухнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
протуха́ть несов. пратуха́ць, ту́хнуць, прапа́хваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ту́хнуць², 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -не; тух, ту́хла; незак.
Загніваць і непрыемна пахнуць; пратухаць.
|| зак. сту́хнуць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -не; стух, -хла.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ту́хнутьII несов. (загнивать) разг. ту́хнуць, пратуха́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пропа́хиватьII несов. (к пропа́хнуть)
1. прапа́хваць;
2. (протухать) разг. прапа́хваць, пратуха́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
То́хнуць ’спаць сапучы ці задаючы храпака’ (Нас.), ’гніць ад недахопу паветра’ (брасл., Сл. ПЗБ). Параўн. рус. дыял. то́хлый ’тухлы’, то́хнуть ’здыхаць, дохнуць’. З *тъх‑, генетычна звязанага з тхнуць (< *dъxnǫti) ’патыхаць’, ту́хнуць ’пратухаць’, тхлі́на ’падла’, гл. (Фасмер, 4, 89).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Туніня́ць ‘гнісці’ (слаўг., Яшкін, вусн. паведамл.). Мяркуецца, што ўтворана ад назоўніка *туніня ‘гніль’. Апошняе мае паралелі ў балг. дыял. туне́ ‘плесня’ або тунъ́ ‘плесня; смурод’, туня́съм ‘пакрывацца плесняй’, макед. дыял. тунясва ‘тс’, якія Рачава (Этимология-2003–2005, 185) разглядае як «утварэнні праславянскага тыпу», звязаныя з балг. то́на ‘ўсмоктваць, убіраць’, што фанетычна і семантычна цяжка давесці. Хутчэй з улікам беларускага матэрыялу, да прасл. *tunʼa ‘гніль, плесня’ ад прасл. *tuxnǫti/*tǫxnǫti ‘псавацца, пратухаць’, параўн. укр. тухи́ня ‘гнілое балота’, гл. тухнуць. Параўн. туняшка, тунець (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)