парале́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. парале́льны парале́льная парале́льнае парале́льныя
Р. парале́льнага парале́льнай
парале́льнае		 парале́льнага парале́льных
Д. парале́льнаму парале́льнай парале́льнаму парале́льным
В. парале́льны (неадуш.)
парале́льнага (адуш.)		 парале́льную парале́льнае парале́льныя (неадуш.)
парале́льных (адуш.)
Т. парале́льным парале́льнай
парале́льнаю		 парале́льным парале́льнымі
М. парале́льным парале́льнай парале́льным парале́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ліне́йна-парале́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ліне́йна-парале́льны ліне́йна-парале́льная ліне́йна-парале́льнае ліне́йна-парале́льныя
Р. ліне́йна-парале́льнага ліне́йна-парале́льнай
ліне́йна-парале́льнае		 ліне́йна-парале́льнага ліне́йна-парале́льных
Д. ліне́йна-парале́льнаму ліне́йна-парале́льнай ліне́йна-парале́льнаму ліне́йна-парале́льным
В. ліне́йна-парале́льны (неадуш.)
ліне́йна-парале́льнага (адуш.)		 ліне́йна-парале́льную ліне́йна-парале́льнае ліне́йна-парале́льныя (неадуш.)
ліне́йна-парале́льных (адуш.)
Т. ліне́йна-парале́льным ліне́йна-парале́льнай
ліне́йна-парале́льнаю		 ліне́йна-парале́льным ліне́йна-парале́льнымі
М. ліне́йна-парале́льным ліне́йна-парале́льнай ліне́йна-парале́льным ліне́йна-парале́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

паслядо́ўна-парале́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. паслядо́ўна-парале́льны паслядо́ўна-парале́льная паслядо́ўна-парале́льнае паслядо́ўна-парале́льныя
Р. паслядо́ўна-парале́льнага паслядо́ўна-парале́льнай
паслядо́ўна-парале́льнае		 паслядо́ўна-парале́льнага паслядо́ўна-парале́льных
Д. паслядо́ўна-парале́льнаму паслядо́ўна-парале́льнай паслядо́ўна-парале́льнаму паслядо́ўна-парале́льным
В. паслядо́ўна-парале́льны (неадуш.)
паслядо́ўна-парале́льнага (адуш.)		 паслядо́ўна-парале́льную паслядо́ўна-парале́льнае паслядо́ўна-парале́льныя (неадуш.)
паслядо́ўна-парале́льных (адуш.)
Т. паслядо́ўна-парале́льным паслядо́ўна-парале́льнай
паслядо́ўна-парале́льнаю		 паслядо́ўна-парале́льным паслядо́ўна-парале́льнымі
М. паслядо́ўна-парале́льным паслядо́ўна-парале́льнай паслядо́ўна-парале́льным паслядо́ўна-парале́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сустрэ́чна-парале́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сустрэ́чна-парале́льны сустрэ́чна-парале́льная сустрэ́чна-парале́льнае сустрэ́чна-парале́льныя
Р. сустрэ́чна-парале́льнага сустрэ́чна-парале́льнай
сустрэ́чна-парале́льнае		 сустрэ́чна-парале́льнага сустрэ́чна-парале́льных
Д. сустрэ́чна-парале́льнаму сустрэ́чна-парале́льнай сустрэ́чна-парале́льнаму сустрэ́чна-парале́льным
В. сустрэ́чна-парале́льны (неадуш.)
сустрэ́чна-парале́льнага (адуш.)		 сустрэ́чна-парале́льную сустрэ́чна-парале́льнае сустрэ́чна-парале́льныя (неадуш.)
сустрэ́чна-парале́льных (адуш.)
Т. сустрэ́чна-парале́льным сустрэ́чна-парале́льнай
сустрэ́чна-парале́льнаю		 сустрэ́чна-парале́льным сустрэ́чна-парале́льнымі
М. сустрэ́чна-парале́льным сустрэ́чна-парале́льнай сустрэ́чна-парале́льным сустрэ́чна-парале́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Вуця́к ’качар’ (Касп.; міёр., круп., Нар. сл.). Новаўтварэнне, паралельнае да вутка ’качка’; параўн. гусак, гуска і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ *Не́варуш, нёворуш ’неруш, бязлюднае месца’ (ТС). Да варушыць ’кратаць’, параўн. неворушэны ’некрануты’ (там жа), паралельнае ўтварэнне неруш (ад рухаць ’кратаць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Начола ’напасць’ (Грыг.). Няясна; згодна з тлумачэннем (там жа), паралельнае ўтварэнне да нахиба (ад *чоліць?, параўн. балг. дыял. начдивам дападаць, задзірацца з кім-небудзь’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вун 1 ’ён’ (КСТ). Паралельнае да вон ’тс’ з моцнай лабіялізацыяй; параўн. Бузук, Спроба, 56.

Вун 2 ’вунь’ (Яруш., Мядзв., Юрч., Яўс.); ’вунь там’ (Касп., КСП); ’там, трохі далей’ (КЭС, лаг.). Паралельнае ўжыванне форм з мяккасцю канцавога зычнага і без мяккасці характэрна для ўказальных займеннікаў і ў іншых мовах; параўн. рус. вон і вонь (СРНГ), польск. han і hań і інш. (гл. Саднік-Айцэтмюлер, 3–4). Гл. вунь.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Казлыта́ць ’казытаць’ (Бір., Сержп.). Паралельнае ўтварэнне да казытаць (паўдн.-зах. Случчына). Утворана або непасрэдна ад асновы козл‑, да казёл 1, або ад казытаць з субстытуцыяй тэрміна. Гл. казытаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

парале́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Спец. Які знаходзіцца на ўсім працягу на аднолькавай адлегласці ад якой‑н. лініі (плоскасці) і пры прадаўжэнні не перасякаецца з ёю. Паралельныя лініі.

2. Які размяшчаецца ў адным напрамку, знаходзіцца на ўсім працягу прыблізна на роўнай адлегласці ад чаго‑н. Калі апошні вагон праплыў перад Віцевымі вачыма, хлопец заўважыў, што на паралельным пуці стаіць новы састаў. Нядзведскі. Далёка наперадзе і паралельнымі дарогамі снавалі разведчыкі. Лынькоў.

3. Які дубліруе, паўтарае што‑н.; аднолькавы, падобны. Паралельныя функцыі. Паралельныя граматычныя формы. □ Няўжо гэта той хлопчык-задзіра з паралельнага «Б» класа? Гарбук.

4. Які адбываецца адначасова, побач з кім‑н. Паралельнае чытанне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)