на́шча, прысл.

Не еўшы нічога.

Прыняць лекі н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

на́шча

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
на́шча - -

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

на́шча нареч. натоща́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

на́шча, прысл.

Не еўшы нічога. Прыемна піць раніцою малако нашча. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

На́шча ’не еўшы нічога’ (Нас., Мядзв., Шпіл., Грыг., Гарэц., Бяльк., Растарг., Сл. ПЗБ), ’на пусты жывот пасля начнога сну’ (полац., Нар. сл.), на́шчо ’тс’ (мін., Шн. 2, навагр., Сл. ПЗБ), na czczo ’тс’ (Федар.), сюды ж нашчако́м ’тс’ (дзятл., Сл. ПЗБ), на́шчы ’які з раніцы не прымаў ежы, пусты’ (Нас.), на́шчыцца ’есць што-небудзь на галодны страўнік, закусваць пасля выпіўкі’ (Нас.), ’апахмяляцца’ (Яўс.; мсцісл., З нар. сл.), укр. наще́ ’на галодны страўнік; дарэмна’, польск. naczczo ’нічога не еўшы з раніцы’, балг. наще́ ’тс’. З больш ранняга натшча (натще), зафіксаванага яшчэ ў Насовіча, дзе т выпала «ў выніку вялікага збегу зычных» (Карскі, 1, 356), што ў сваю чаргу з на‑тъщ‑ѣ (Шуба, Прыслоўе, 116), або на тъште (Карскі 2-3, 73) ад прасл. *tъštь, гл. тшчы, тошчы ’пусты; чысты; дарэмны’, параўн. славен. teščè ’на пусты страўнік’, пры tèšč ’пусты, парожні’. Гл. нашчэ́серца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

натоща́к нареч. на́шча.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выпіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. што. Піць (у якой-н. колькасці).

Нашча выпівае паўшклянкі мінеральнай вады.

2. Часта ўжываць спіртное (разм.).

Муж пачаў в.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

на́шчыць

‘рабіць што-небудзь так, як нашча (думку нашчыш золкімі ўспамінамі)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. на́шчу на́шчым
2-я ас. на́шчыш на́шчыце
3-я ас. на́шчыць на́шчаць
Прошлы час
м. на́шчыў на́шчылі
ж. на́шчыла
н. на́шчыла
Загадны лад
2-я ас. на́шчы на́шчыце
Дзеепрыслоўе
цяп. час на́шчачы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пана́шчыць

‘утварыць дзеянне так, як гэта робіцца нашча (панашчыць думку, душу і пад.)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пана́шчу пана́шчым
2-я ас. пана́шчыш пана́шчыце
3-я ас. пана́шчыць пана́шчаць
Прошлы час
м. пана́шчыў пана́шчылі
ж. пана́шчыла
н. пана́шчыла
Загадны лад
2-я ас. пана́шчы пана́шчыце
Дзеепрыслоўе
прош. час пана́шчыўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

звы́кнуць сов. (приобрести привычку) привы́кнуть;

звык на́шча куры́ць — привы́к натоща́к кури́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)