наканава́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
наканава́нне |
| Р. |
наканава́ння |
| Д. |
наканава́нню |
| В. |
наканава́нне |
| Т. |
наканава́ннем |
| М. |
наканава́нні |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
наканава́нне, -я, н.
1. гл. наканаваць.
2. Тое, што і наканаванасць; лёс.
Верыць у н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наканава́нне ср., разг. предопределе́ние, судьба́ ж., урок м., предначерта́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наканава́нне, ‑я, н.
Разм.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. наканаваць.
2. Тое, што і наканаванасць; лёс. Верыць у наканаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наканава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак., каго-што каму (разм.).
Наперад, загадзя вызначыць, абумовіць што-н.
|| незак. накано́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. наканава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фа́тум, ‑у, м.
Кніжн. Няўхільны, немінучы лёс; наканаванне лёсу.
[Лац. fatum.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
предопределе́ние ср.
1. (действие) прадвызначэ́нне, -ння ср.; вызначэ́нне, -ння ср. (напе́рад); (судьбы) наканава́нне, -ння ср.;
2. (рок) уст. наканава́нне, -ння ср.; (судьба) лёс, род. лёсу м., до́ля, род. до́лі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
провиде́ние ср., рел. вышэ́йшая (бо́ская) во́ля, вышэ́йшая (бо́ская) сі́ла; (предопределение) наканава́нне, -ння ср.; наканава́насць, -ці ж.; (судьба) лёс, род. лёсу м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
предначерта́ние ср., высок.
1. прадвызначэ́нне, -ння ср.; вызначэ́нне (напе́рад); (предписание) прадпіса́нне, -ння ср.; (план) план, род. пла́на м.; (указание) указа́нне, -ння ср.;
2. (судьбы) наканава́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Нарок ’прадвызначэнне, наканаванне’ (Гарэц.), ’прызначэнне, лёс’ (Др.), а таксама нарокам ’спецыяльна, наўмысна’ (Чач., Нас., Гарэц., Бяльк.), ’жартам’ (Чач., Нас., Яруш.), наракава́ць ’прадвызначыць лёсам’ (Нас.); рус. нарок ’зарок, клятва; намер, мэта’, ’паклёп, нагавор; няпраўда, ілжа; хвароба ад дрэнных вачэй’, польск. narok ’бачнасць’, ’намер’, ’абавязак пэўных паслуг для сярэднявечнага горада’, чэш. nárok ’прэтэнзія (юрыдычны тэрмін)’, славац. ’намер’, славен. nárok ’тэрмін, вызначаны дзень’, серб.-харв. на́рок ’прызначэнне, пастанова’, ’шчасце’, балг. дыял. на́рок ’прадузятасць; наўмысна ствараемы настрой супраць каго-небудзь’, нароча ’наўмысна абвінаваціць’, ст.-слав. нарокъ ’голас (за або супраць)’, нарокомь ’па імені’. З *na і *rokъ (ад *rekti ’сказаць’), гл. рэкнуць (Міклашыч, 274; Фасмер, 3, 45; Махэк₂, 300; Бязлай, 2, 215; Скок, 3, 120).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)